Kapusta
Kapusta (Brassica L.) to popularne warzywo z rodziny kapustowatych, szeroko uprawiane na całym świecie. Znana jest ze swoich dużych, zielonych lub fioletowych liści, które tworzą zbite główki. Kapusta jest bogata w witaminy C, K oraz błonnik, co sprawia, że jest ceniona za swoje właściwości zdrowotne. Może być spożywana na surowo, gotowana, kiszona czy smażona. W kuchni polskiej kapusta jest składnikiem wielu tradycyjnych potraw, takich jak bigos, kapuśniak czy gołąbki.
Kapusta - najważniejsze informacje
Dzika forma kapusty występuje przede wszystkim na siedliskach piaszczystych, bardzo często można ją spotkać na obszarach nadmorskich. Różne gatunki kapusty są znane praktycznie na całym świecie. Pierwsze odmiany pojawiły się już w starożytności. Pierwotnie zasięg występowania obejmował Europę, Azję oraz północną Afrykę. Obecnie rozprzestrzenił się także na inne kontynenty, oprócz Antarktydy.
Jak wygląda kapusta?
Są to rośliny jednoroczne, dwuletnie oraz półkrzewy. Mogą mieć do 2 m wysokości. Pędy są najczęściej pachykauliczne, czyli o grubszej łodydze oraz słabo rozgałęzione. Mogą być zupełnie nagie lub owłosione z prostymi włoskami. Mięsiste liście są pojedyncze, pierzasto lub lirowato podzielone. Najczęściej skupiają się tylko u nasady pędu. Kwiaty są zebrane w grona i silnie wydłużają się w okresie owocowania. Są drobne, promieniste oraz 4-krotne.
Popularne odmiany kapusty
Najpopularniejsze odmiany kapusty to przede wszystkim:
- Amager Polana – kapusta biała z kulistymi zielonymi lekko spłaszczonymi główkami, późna odmiana przeznaczona do bezpośredniego spożycia oraz przetwórstwa,
- Champ F1 – kapusta biała z zielonymi kulistymi główkami, odmiana bardzo wczesna uprawiana najczęściej pod osłonami, do bezpośredniego spożycia,
- Fantazja F1 – kapusta biała z kulistymi i lekko wydłużonymi główkami o jasnozielonym kolorze, wczesna odmiana do uprawy w gruncie i pod osłonami,
- Fortex F1 – biała kapusta z eliptycznymi główkami średniej wielkości w szarozielonym kolorze, wczesna odmiana bez tendencji do pękania,
- Headstart F1 – kapusta biała z dużymi kulistymi zielonymi główkami, wczesna odmiana odporna na pękanie oraz choroby,
- Haco – kapusta czerwona z niedużymi główkami, odmiana wczesna przeznaczona do bezpośredniego spożycia oraz przechowywania,
- Langedijker Polana – kapusta czerwona z kulisto-owalnymi główkami o średniej wielkości w kolorze zielono-fioletowym, przeznaczona do bezpośredniego spożycia, przechowywania oraz przetwórstwa,
- Mira Polana F1 – kapusta włoska z kulistymi ciemnozielonymi główkami, odmiana średnio wczesna do bezpośredniego spożycia.
Inne popularne odmiany kapusty to także pekińska, pak-choi, brukselka oraz jarmuż.
Jak uprawiać kapustę na działce?
Kapusta najlepiej czuje się w chłodniejszym klimacie. Optymalny zakres temperatury to 15-20°C. Roślina ta dobrze znosi przymrozki i nawet nieco większe mrozy. Wymaga jednak dostępu do światła. Niezbędne jest także systematyczne podlewanie upraw. Największe zapotrzebowanie na wodę wykazują odmiany kapusty białej, a najmniej włoskiej. Aby nie dopuścić do wystąpienia kiły kapuścianej, można uprawiać kapustę na tym samym polu nie częściej niż co 4 lata.
Kapusta jest narażona na takie choroby, jak m.in.: brak stożka wzrostu, czarną zgniliznę kapustnych, alternariozę, kiłę kapusty, szarą pleśń, zgorzel siewek kapustnych. Uprawy mogą także paść atakiem takich szkodników, jak chowacze, drążyny, drutowce, gąsienice, nicienie, mszyce, pędraki i ślimaki.
Czy kapusta jest zdrowa? Ciekawostki
- Kapusta to roślina dwuletnia. W pierwszym roku jest ona gotowa do zbioru, jednak dopiero w drugim roku pojawiają się organy rozrodcze.
- Surowa kapusta jest bogata w witaminę K oraz C, a także błonnik. W 92% składa się z wody, dlatego ma mało kalorii.
- Kapusta ma szerokie zastosowanie w gastronomii. Jest spożywana na surowo oraz poddawana obróbce termicznej. Świetnie nadaje się także do kiszenia. W takiej postaci działa korzystnie na układ pokarmowy, a w szczególności na florę bakteryjną znajdującą się w jelitach.
