Jenot

Jenot to rodzaj ssaków, który pierwotnie zamieszkiwał wyłącznie Azję. Dziś obejmuje on dwa gatunki zwierząt, które zostały introdukowane na terenie Europy. Są to jenot azjatycki i jenot wiwerowaty.

Zwierzęta pierwotnie zamieszkujące Daleki Wschód zostały sprowadzone w 1939 roku do europejskiej części ZSRR. Stamtąd bardzo szybko rozprzestrzeniły się na tereny Ukrainy, Białorusi i Litwy. Dziś spotyka się je w wielu innych europejskich krajach, a w tym w dalekiej Skandynawii i w Polsce.

Na terenie naszego kraju drapieżniki te zauważono pierwszy raz w latach 50. XX wieku. Dziś to powszechnie występujące zwierzęta. Najwięcej jenotów żyje w północno-wschodnich województwach.

Te psowate jako miejsce do życia wybierają zarówno duże lasy, jak i mniejsze zadrzewienia. Lubią siedliska w pobliżu wody oraz tereny podmokłe. Można spotkać je na terenie większości polskich parków narodowych i rezerwatów przyrody.

Jenoty są wszystkożerne. Ich dieta składa się w dużej części z padliny. Jedzą też drobne ssaki i płazy, a także ptaki i ich jaja. Swój jadłospis uzupełniają owocami i nasionami. Zimą, kiedy trudno o pożywienie, często odwiedzają karmniki dla dzików. 

Jenoty prowadzą nocny tryb życia i to wtedy głównie polują. Gdy zbliża się świt, szukają kryjówek. Rzadko kopią własne nory. W dzień chowają się w dziuplach, a także zajmują legowiska innych zwierząt – np. borsuków i lisów.

Te drapieżniki to monogamiści, które łączą się w trwałe pary. Samiec i samica wspólnie zajmują określony areał, razem wychowują swoje potomstwo, a także nie rozstając się, odpoczywają i żerują. Swój rewir zaznaczają kopczykami z własnych odchodów.

Samica rodzi od 7 do 9 młodych na przełomie kwietnia i maja. Z potomstwem przebywa we wcześniej przygotowanym gnieździe w spróchniałych pniach leżących drzew lub w wysokich trawach czy w trzcinach. Młode opuszczają gniazdo już 8 tygodni po narodzinach, jednak w pełni samodzielne stają się po ok. 4 miesiącach.

Jenoty w listopadzie zapadają w sen zimowy. Budzą się wraz z nadejściem wiosny – w marcu.

Zwierzęta te mają ciało o długości do 69 cm i o wysokości do 37 cm w kłębie. Natomiast ich gruby i puszysty ogon ma do 23 cm. Jenoty przypominają małe psy lub szopy pracze. U tego gatunku nie występuje dymorfizm płciowy.

To drapieżniki ze szpiczastym, krótkim pyskiem i z wydłużonym tułowiem. Mają długą, gęstą i puszystą sierść w różnych odcieniach. Ich futro może być płowo-bure lub brunatno-szare z czarnym nalotem. Jenoty mają dłuższe włosy po obu stronach pyska – są to kępki sierści, które przypominają bokobrody.

Masa ciała tych zwierząt zależy od pory roku. Tuż przed zimą, gdy magazynują tkankę tłuszczową, ważą do 9 kg. Natomiast wiosną i latem są nawet 5 kg lżejsze.

Jenoty nie są zagrożone wyginięciem. Jeszcze do niedawna miały status gatunku łownego. Od 2022 roku znajdują się na liście inwazyjnych gatunków obcych – nie ma ograniczeń co do ich odstrzału.

Jenoty żyjące w Polsce są zagrożeniem dla lęgowych ptaków wodnych i wodno-błotnych, populacji kuraków leśnych i dla płazów. To padlinożercy, którzy rodzimym polskim gatunkom żywiącym się padliną odbierają dostęp do pożywienia. 

Te drapieżniki zajmują siedliska i nory innych zwierząt, przenosząc tam choroby. Jenoty są często nosicielami wścieklizny, świerzbu, bąblowców i włośni. Aby zmniejszyć populację jenotów, odstrzeliwuje się, łapie w klatki i poluje się na nie z psami.

Ciekawostki o jenotach