Znaleźli zwierzę, które wyglądało jak czołg. Ciało krokodyla, pysk świni

Przeszło trzymetrowy nowy gatunek aetozaura znaleziony właśnie w Teksasie to dowód na to, że mocno opancerzone zwierzęta lądowe pojawiły się na długo przed dinozaurami, a także zanim powstały żółwie czy krokodyle. W epoce triasu aetozaury, takie jak garzapelta, były ogromnymi, często niedostępnymi dla drapieżników mieszkańcami Ziemi. Chociaż przypominały krokodyle, żywiły się roślinami.

Nowo odkryty aetozaur mógł przypominać połączenie krokodyla i świni
Nowo odkryty aetozaur mógł przypominać połączenie krokodyla i świni123RF/PICSEL
partner merytoryczny
banner programu czyste powietrze

Garzapelta to nowy, opisany w tym roku rodzaj aetozaurów, czyli fascynującej i bardzo mało znanej grupy pancernych zwierząt lądowych. Pancerze na grzbiecie zwierząt zyjących na lądzie kojarzą nam się z niektórymi dinozaurami takimi jak anykulozaury, a także z żółwiami czy krokodylami.

Aetozaur, czyli żywy czołg

Aetozaury to jednak istoty wcześniejsze, które pojawiły się w triasie i w tymże triasie zniknęły wraz z kończącym je wymieraniem. Nie były dinozaurami, żółwiami ani krokodylami.

Niektóre miały ciało wąskie niczym krokodyle, inne - raczej szerokie jak żółwie, ale zawsze pokrywał je pancerz połączony niekiedy z imponującymi kolcami, co chroniło tych roślinożerców przed atakami drapieżników.

Aetozaury bowiem wyglądały jak żywiące się bulwami wielkie krokodyle. Ich dieta złożona z fragmentów roślin rosnących pod ziemią to założenie wynikające z połączenia ich typowych dla roślinożerców zębów z nieco świńskimi ryjkami, które miały te zwierzęta. Mogły one służyć do rycia w ziemi.

Aetozaury przypominały wielkie, lądowe czołgi. Żyły tylko w triasie
Aetozaury przypominały wielkie, lądowe czołgi. Żyły tylko w triasiewikipedia.plWikimedia

Te niezwykłe zwierzęta dość krótko mieszkały na Ziemi, ale w triasie stanowiły istotną grupę. Można sobie wyobrazić lasy czy równiny epoki triasu, po których kroczyły te lądowe pancerniki wielkich rozmiarów, bo niektóre aetozaury osiągały nawet 6 metrów długości. Miały zatem wielkość słoni afrykańskich.

W znaleziska tych zwierząt obfituje zwłaszcza Ameryka Północna, chociaż żyły one także w Ameryce Południowej czy Europie. Desmatosuchus to jeden z najsłynniejszych przedstawicieli, znany z Teksasu. Było to pancerne zwierzę o 5 metrach długości, u którego z ramion wyrastały potężne kolce.

Tak wyglądał opancerzony Desmatosuchus, z wielkimi kolcami na karku
Tak wyglądał opancerzony Desmatosuchus, z wielkimi kolcami na karku WikimediaImagesWikimedia

Garzapelta - nowy aetozaur z Teksasu

Także w Teksasie znaleziona została Garzapelta - pierwszy i nowy aetozaur odkryty w 2024 roku, której nazwa pochodzi od hrabstwa Garza w Teksasie, a z kolei pelta oznacza "pancerz".

Zwierzę żyło na terenie Stanów Zjednoczonych około 218 milionów lat temu, a jego długość szacuje się na 3,5 metra.

Pancerz garzapelty jest niezwykle złożony, składa się także z całego systemu płyt ochraniających boki ciała. "Wygląda na to, że mamy do czynienia z nową grupą aetozaurów" - mówią naukowcy, którzy swe badania opublikowali w "The Anatomical Record".

Aetozaury wyprzedziły w budowie pancerza żółwie, krokodyle, które pojawiły się po nich, a także pancerne dinozaury. Były pierwszymi tak potężnymi czołgami i pancernikami lądoowymi, jakie znamy.

INTERIA.PL
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd na stronie?
Dołącz do nas