Żałoba gęsi. Jak ptaki reagują na śmierć przyjaciół?
Śmierć nie jest obojętna dla ptaków. Nowe badanie gęsi kanadyjskich pokazuje, że po śmierci przyjaciół ptaki zacieśniają istniejące związki i nawiązują nowe.
Jak ptaki reagują na śmierć towarzyszy? Nowe badanie brytyjskich naukowców daje wgląd w postrzeganie śmierci przez ptaki. Naukowcy z Uniwersytetu w Exeter obserwowali stada gęsi kanadyjskich przed i po odstrzałem, podczas którego zginęło około 20 proc. ptaków.
Śmierć tak wielu towarzyszy może mieć istotny wpływ na zachowanie społecznych gatunków zwierząt, do których zaliczają się wędrowne gęsi. Naukowcy wiedzą, że w podobnych przypadkach niektóre gatunki reagują, zwiększając"łączność społeczną" - nawiązując kontakty z wieloma nowymi osobnikami. Ta reakcja na stres pomaga im poradzić sobie ze stratą, ale może mieć też negatywne konsekwencje, bo może zwiększyć tempo przenoszenia się chorób zakaźnych.
Gęsi zacieśniają przyjaźnie
Obserwujący gęsi badacze zaobserwowali jednak coś innego. Zamiast tworzyć szereg zupełnie nowych relacji z ignorowanymi do tej pory członkami stada, obserwowane przez nich ptaki zareagowały na stratę ⅕ stada wzmocnieniem istniejących relacji. Gęsi tworzyły nowe “przyjaźnie", ale jedynie w takiej liczbie, która pozwalała zastąpić utracone kontakty.
"Nasze odkrycia pokazują, że gęsi kanadyjskie są bardzo odporne na taki poziom zmian społecznych" mówił dr Nick Royle z Centrum Ekologii i Ochrony Środowiska na kampusie Penryn w Exeter w Kornwalii. "Są społecznie konserwatywne - zachowują spokój, reagując na straty w stadzie raczej wzmacnianiem istniejących więzi niż znacznym rozszerzaniem swojej sieci społecznej. a umiejętność radzenia sobie z zakłóceniami społecznymi i odporność może przyczyniać się do ich sukcesu jako gatunku inwazyjnego".
Gęsi kanadyjskie gwałtownie rozszerzyły w ostatnich latach swoje terytoria. Obecnie zamieszkują już wszystkie stany kontynentalnych USA i wszystkie prowincje Kanady. W samej Ameryce Północnej ich liczba wzrosła do około siedmiu milionów. Ptaki są dobrze znanymi gatunkami inwazyjnymi także w Nowej Zelandii i Europie.
Skrzydlata inwazja
Oprócz konkurowania z gatunkami rodzimymi, gęsi kanadyjskie mogą przenosić choroby, w tym ptasią grypę, które mogą mieć wpływ na zdrowie ludzi i zwierząt. W związku z tym, ptaki podlegają w Wielkiej Brytanii odstrzałowi, który ma ograniczać ich liczebność. To właśnie taki odstrzał był przyczynkiem do najnowszego badania.
Zmniejszanie liczebności populacji jest powszechną metodą ograniczania przenoszenia chorób. U niektórych gatunków może to przynieść odwrotny skutek, ponieważ jednostki w odpowiedzi tworzą wiele nowych powiązań społecznych, co może zwiększyć rozprzestrzenianie się chorób.
Dla kontrastu, po krótkoterminowych dostosowaniach mających na celu przywrócenie sieci społecznej, populacja gęsi kanadyjskich była odporna na skutki uboju; skupiła się przede wszystkim na wzmacnianiu istniejących "przyjaźni" zamiast tworzeniu wielu nowych relacji, co zmniejsza ryzyko zwiększonego ryzyka przenoszenia chorób.
Naukowcy twierdzą, że ich odkrycia podkreślają znaczenie zrozumienia zachowań społecznych różnych gatunków przy planowaniu interwencji, takich jak odstrzał.