Psy mają lepiej niż koty. Ludzie mniej przywiązują się do mruczków

Ludzie bardziej troszczą się o swoje psy niż koty. Badania sugerują, że właściciele zwierząt domowych są mniej przywiązani emocjonalnie do kotów i mniej skłonni do finansowania opieki nad nimi. Prawdopodobnie wynika to z niesprawiedliwych stereotypów: koty zazwyczaj postrzegane są jako wyniosłe, wielu ludzi uważa też że nie okazują one ludziom uczuć, w związku z czym otrzymują mniej opieki. 

Dotychczasowe badania tego problemu opierały się jednak na małych, niereprezentatywnych próbach i nie uwzględniały różnic kulturowych. Duńscy badacze pod kierunkiem dr Petera Sandoe z Uniwersytetu w Kopenhadze postanowili więc przeprowadzić największe jak dotąd badanie, które miało ustalić to, jak bardzo zżyci ze swoimi zwierzętami są ich właściciele, i jak wpływają na to różne obyczaje panujące w różnych krajach. Badanie zostało właśnie opublikowane w czasopiśmie Frontiers in Veterinary Science. 

"Odkryliśmy, że ludzie są skłonni wydawać znacznie mniej na swoje koty niż na psy" - powiedział Sandøe. "Chcieliśmy dowiedzieć się, czy koty będą mogły kiedyś osiągnąć tak samo wysoki status jakim obecnie cieszą się psy".

Naukowcy zatrudnili firmę badawczą, która wybrała reprezentatywne próbki dorosłych właścicieli zwierząt domowych z trzech krajów: Danii, Austrii i Wielkiej Brytanii. Te trzy kraje Europy Zachodniej i Środkowej są pod wieloma względami podobne, ale wszystkie zurbanizowały się w różnych momentach swojej historii. Proces urbanizacji najwcześniej nastąpił w Wielkiej Brytanii a najpóźniej w Danii. Naukowcy postawili hipotezę, że to, jak dawno temu ludzie stracili kontakt z wiejskimi zwierzętami gospodarskimi może wpływać na dzisiejsze podejście społeczne do zwierząt domowych.

Ostateczna próba właścicieli zwierząt domowych składała się z 2117 osób, które posiadały psy lub koty: 844 właścicieli psów, 872 właścicieli kotów i 401 właścicieli posiadających zarówno psy, jak i koty. Respondenci zostali poproszeni o udzielenie odpowiedzi na pytania mające na celu zrozumienie różnych wymiarów opieki.

Pytania te obejmowały skalę przywiązania do zwierząt domowych, która ma na celu zrozumienie przywiązania emocjonalnego właścicieli, a także pytania dotyczące tego, ile inwestują w opiekę weterynaryjną i ich oczekiwania w zakresie dostępnej opieki.

Naukowcy odkryli, że we wszystkich krajach i we wszystkich przypadkach ludzie bardziej troszczyli się o swoje psy niż o koty. Ich przywiązanie do psów było oceniane wyżej, częściej ubezpieczali swoje psy, oczekiwali, że dla psów będzie dostępnych więcej opcji leczenia i płacili więcej za zabiegi.

Jednakże pomiędzy krajami istniały uderzające różnice w postawach. W Wielkiej Brytanii preferencja wobec psów była niewielka, w Austrii bardziej wyraźna, a w Danii bardzo wyraźna.

"Chociaż we wszystkich krajach ludzie bardziej troszczą się o swoje psy niż o koty, stopień różnic znacznie różni się w zależności od kraju" - stwierdza Sandøe. "Nie wydaje się zatem zjawiskiem powszechnym, że ludzie troszczą się o swoje koty znacznie mniej niż o psy. Sugerujemy, że różnica prawdopodobnie będzie zależeć od czynników kulturowych, w tym od tego, czy zwierzęta spędzają dużo czasu w domu ze swoimi właścicielami".

Różnica między zgłaszanym przywiązaniem emocjonalnym właścicieli psów i kotów była większa w Danii niż w innych krajach, a prawdopodobieństwo, że duńscy właściciele kupowali ubezpieczenie dla swoich kotów było znacznie mniejsze niż w przypadku psów. Różnica w gotowości do płacenia za leczenie psów i kotów w Danii była również znacznie większa. 

"Wydaje się, że nie ma naturalnych ograniczeń co do tego, jak bardzo ludzie będą troszczyć się o swoje koty w porównaniu z psami" podsumował Sandøe. "Brytyjczycy często są przedstawiani jako naród miłośników kotów, co z pewnością potwierdza nasze badanie. Duńczycy mają przed sobą długą drogę, ale może w końcu im się to uda".

Naukowcy spekulują, że wynika to ze stosunkowo niedawnej, rolniczej przeszłości Danii. Na wsi zwierzęta traktowane są często użytkowo, a psy współpracują z ludźmi znacznie bliżej niż koty. Mogą jednak mieć na to wpływ inne czynniki. Na przykład ludzie mogą bardziej dbać o ubezpieczenie swoich psów, ponieważ leczenie psów jest droższe, lub zgłaszać większe przywiązanie do psów, ponieważ psy pomagają im w życiu codziennym - na przykład podczas ćwiczeń.

"Nasze badanie uwzględnia jedynie trzy kraje położone w Europie Środkowej i Zachodniej" - przestrzega profesor Clare Palmer z Texas A&M University, współautorka badania. "Rodzi to intrygujące pytania dotyczące tego, co mogą odkryć badania porównawcze innych krajów. Być może są kraje, w których poziom opieki i przywiązania do kotów jest rzeczywiście wyższy niż do psów?"

Według globalnych szacunków, psy są najpopularniejszymi zwierzętami domowymi świata. W 2018 r. na całym świecie żyło 471 “domowych" psów. W tym samym czasie kotów będących czyimiś zwierzątkami domowymi było 373 miliony. 

Choć dokładna data udomowienia obu gatunków jest nieznana, wydaje się też, że psy dzielą z nami o wiele dłuższą historię. Dowody wskazują na to, że ludzie po raz pierwszy udomowili wilki między 26 a 19 tys. lat temu, być może na terenie dzisiejszej Syberii. Następnie udomowione już psy rozprzestrzeniły się na cały kontynent Euroazjatycki, do Australii i obu Ameryk. 

Koty, których przodkowie byli niewielkimi, pustynnymi drapieżnikami, związały się z ludźmi najprawdopodobniej ok. 10-12 tys. lat temu na dzisiejszym Bliskim Wschodzie. Były cenione przez pierwszych rolników, bo ułatwiały kontrolowanie populacji myszy i szczurów żywiących się zgromadzonym w spichlerzach zbożem. Następnie wraz z kupcami i rzymskimi legionami trafiły m.in. do zachodniej Europy. Najstarsze szczątki kota domowego w Polsce pochodzą sprzed blisko 7 tys. lat.