Prawdziwe dinozaury czy zmyślone mutanty? Przekłamania w "Jurassic World"

"Minęły 32 lata od powstania Parku Jurajskiego" - takie zdanie pada nawet w najnowszej części "Jurassic World" zatytułowanej "Rebirth", czyli "Odrodzenie". W filmie wystąpili m.in. Scarlett Johansson, Jonathan Bailey, Mahershala Ali (znany z "Green Book") czy Rupert Friend, a reżyserem dzieła jest Gareth Edwards, twórca chociażby "Godzilli" czy "Łotra 1" z serii "Gwiezdne wojny".

Istotnie, film powstał 32 lata po premierze pierwszego i absolutnie przełomowego "Parku Jurajskiego" Stevena Spielberga, w którym jako pierwszy pokazał on tak wyglądające i ruszające się dinozaury.

To robiło ogromne wrażenie, a do historii przeszła scena, w której dwoje paleontologów (w tych rolach Sam Neill i Laura Dern) przybywają na wyspę Nublar, gdzie mieści się Park Jurajski i widzą pierwszego z dinozaurów. To ogromny brachiozaur, a oni obydwoje otwierają wtedy usta ze zdumienia.

Wielu widzów miało podobny wyraz twarzy.

Steven Spielberg odtworzył kilka gatunków, które rzeczywiście żyły na świecie w mezozoiku. Poza wspomnianym ogromnym brachiozaurem były to m.in. triceratops, welociraptory, gallimim (odkryty przez Polaków na pustyni Gobi w Mongolii dinozaur podobny do strusia), dilofozaur czy wreszcie słynny tyranozaur rex, który od tej pory stał się także królem ekranu i występował w każdej z części jurajskiej opowieści.

A było ich już siedem - trzy "Parki Jurajskie" od 1993 do 2001 r. i dalej nowa seria, czyli "Jurassic World". To czwarta część tej historii.

O ile w starych trzech "Parkach Jurajskich" twórcy nie konstruowali fabuły na zupełnej fikcji i nie tworzyli wymyślonych gatunków, często mutantów i krzyżówek prawdziwych dinozaurów, o tyle w "Jurassic World" od 2015 r. mamy tego na pęczki.

Jak tłumaczy w jednej z części twórca parku i genetyk dr Wu, ludziom przestały już wystarczać zwykłe dinozaury. Już ich nudzą, więc muszą dostawać wymyślone, abstrakcyjne i często absurdalne twory, które stanowią takie mutacje.

Nowa część "Jurassic World: Rebirth" obfituje w podobne rozwiązania, które jednak są dość wyraźnie oddzielone od rzeczywistych zwierząt mezozoiku. Nie tylko dinozaurów, bo bohaterowie filmu mają za zadanie odnaleźć największych przedstawicieli trzech różnych grup zwierząt - lądowych, morskich i powietrznych.

O ile na lądzie największe są tu tytanozaury, o tyle ani w morzu, ani w powietrzu dinozaurów nie znajdziemy. To były zwierzęta wybitnie lądowe.

Rolę największego morskiego zwierzęcia mezozoiku odgrywa mozazaur, których przedstawiciel Mosasaurus hoffmanni istotnie osiągał 17 metrów długości i był jednym z największych morskich zwierząt epoki dinozaurów (chociaż wcale nie największym).

Powietrze zaś to domena pterozaurów, z których rolę największego odgrywa kecalkoatl. To również zwierzę prawdziwe, które żyło w kredzie w Ameryce Północnej. Nazwane na cześć azteckiego boga, osiągało ponad 10 metrów rozpiętości skrzydeł.

Niegdyś uważano, że nawet 14-15 metrów, ale te szacunki zostały zweryfikowane. Informacja o tym zatem, że to powietrzny drapieżnik wielkości F-16 jest prawdziwa. Nawet nieco większy.

To zatem wszystko istoty żyjące rzeczywiście w erze mezozoicznej (chociaż nie wszystkie są dinozaurami), przy czym tytanozaury spotykane przez bohaterów zostały mocno skonfabulowane. Takie grzebienie na ciele są właściwie raczej dla amargazaurów - innych zauropdów należących do dikreozaurów, aczkolwiek niektóre tytanozaury jak chociażby alamozaur są przedstawiane w taki sposób. Za to długie i biczowate ogony to cecha nie tytanozaurów, ale diplodoków. Tytanozaury miały ogony krótsze. Mamy tu więc pomieszanie cech różnych zwierząt mezozoiku.

Widzów może zastanawiać, czy prawdziwy jest niewielki dinozaur traktowany przez jedną z dziecięcych bohaterek filmu jak maskotka. Przypomina małego triceratopsa, jakby jego miniaturkę i zachowuje się nieco jak pluszak, jak domowy kot.

Nie jest to jednak dziecko któregoś z dużych dinozaurów rogatych, ale zapewne osobnik dorosły zwierzęcia znanego jako Aquilops. Zostało ono odkryte w 1997 r. w Montanie w USA, zatem już po pierwszym "Parku Jurajskim".

Aquilops to najstarszy znany ceratops Ameryki Północnej i zarazem najmniejszy. Osiągał tylko 60 cm długości, potrafił być może stawać słupka na tylnych nogach. To prawdziwe zwierzę i - co ważne - osobnik dorosły.

Prawdziwe są także spinozaury, które w morzu niedaleko Surinamu towarzyszą mozazaurowi. To nowe przedstawienie spinozaurów jako drapieżników ziemnowodnych i spędzających sporą część życia w wodzie jak krokodyle.

Wychodzi ono naprzeciw nowym odkryciom na temat tego zwierzęcia, przedstawianego niegdyś jako lądowy kolos z żaglem na grzbiecie - takiego spinozaura widzieliśmy przecież w "Parku Jurajskim 3", gdzie był jednym z głównych antagonistów bohaterów i powalił nawet t-rexa. Był to efekt nowych odkryć na temat tego drapieżnego dinozaura żyjącego około 100 mln lat temu na terenie Afryki - jego szczątki odkryto w Egipcie, Maroku, Tunezji i Algierii.

Przez chwilę przemyka też na ekranie niewielkie zwierzę ze skrzydłami, jakby nietoperz albo ptak. To z kolei jeden z najmniejszych pterozaurów zwany Anurognathus, którego szczątki znaleziono w słynnym kamieniołomie Solnhofen w Bawarii w Niemczech - tam, gdzie odnaleziono też archeopteryksa. Anurognat miał 12 cm długości, był mniejszy od wróbla.

Wreszcie w sieciach rybaków w Surinamie widzimy też odgryziony (pewnie przez mozazaura) łeb. To dunkleosteus - pancerna ryba, która żyła na terenie także w Polski, ale nie w mezozoiku, ale wcześniej, w erze paleozoicznej. Gatunek zamieszkiwał wody świata ponad 360 mln lat temu.

No i prawdziwy jest oczywiście tyranozaur rex, który pojawia się także w tej wersji filmu - tym razem jako zwierzę dobrze pływające.

Cała reszta to już wizja twórców, którzy stworzyli rozmaite mutanty. Do nich należy Mutadon, czyli uskrzydlony drapieżnik - ni to pterozaur, ni raptor. Takich dinozaurów w mezozoiku nie było, nie znajdujemy wśród tych zwierząt gatunków latających aktywnie, co najwyżej szybujące.

Fikcją jest wreszcie największe monstrum tego filmu, czyli zmutowany olbrzym zwany Distortus rex. Stworzony w 2008 r., ma rozmiary ogromnych zauropodów i dodatkową parę kończyn, podobnych do małych łap t-rexa. Jest genetycznym eksperymentem. Takie zwierzęta nigdy nie istniały.