Kanibalizm u zwierząt jest bardziej powszechny niż nam się wydaje

Jedzenie przedstawiciela własnego gatunku jest niezwykle powszechne w królestwie zwierząt. Takie zachowanie jest najczęściej obserwowane u bezkręgowców i ryb, ale istnieje w każdej większej grupie zwierząt.

Przez długi czas wśród ekologów panowało powszechne przekonanie, że kanibalizm jest nienormalnym zachowaniem i stanowi konsekwencję stresu związanego z niewolą lub sztucznymi warunkami życia w laboratorium. Naukowcy stosunkowo niedawno odkryli, że kanibalizm jest adaptacyjną strategią przetrwania i reprodukcji.

Wiele gatunków zjada swoje młode, zwykle gdy są chore, zdeformowane lub urodzone w warunkach, w których matka nie może produkować mleka ani zaspokajać ich potrzeb żywieniowych. Jeśli dziecko umrze lub nie jest w stanie przeżyć, jego ciało może być ważnym źródłem składników odżywczych dla rodzica. Nazywa się to kanibalizmem synowskim.

Praktykują go takie gatunki jak lampart, lew afrykański, makak tonkejski, a także wiele gatunków ryb.

Ten rodzaj kanibalizmu może mieć miejsce jeszcze wcześniej, gdy jaja jeszcze się nie wykluły. Jedzenie własnych jaj jest proste, odżywcze i wymaga niewielkiego wysiłku.

W Astatotilapia burtoni, gatunku ryby z rodziny pielęgnicowatych, endemicznego dla Afryki Środkowej, samice trzymają jaja w ustach. Ku zaskoczeniu wszystkich, ostatnie badania wykazały, że te matki czasami spożywają ponad trzy czwarte własnych jaj i dzieci.

U innych gatunków samce zabijają młode, których nie są ojcami. Na przykład u amerykańskiej wiewiórki czerwonej samce zabijają i jedzą młode, które nie są ich własne lub których ojcostwo jest niepewne, co powoduje, że samica jest szybciej zdolna do ponownego rozrodu. Samiec ma wtedy pewność, że samica nie parzyła się z innymi samcami i młode są jego. Przypadki dzieciobójstwa zaobserwowano również u lwów i szympansów.

U innych gatunków rodzeństwo zabija się nawzajem, aby mieć szansę na życie. Na przykład niektóre ropuchy składają jaja w stawach, które szybko wysychają. By sobie z tym poradzić, niektóre kijanki rozwijają większe głowy, szersze usta i ostrzejsze zęby niż ich wszystkożerne rodzeństwo. Ci przeobrażeni kanibale następnie zjadają swoich towarzyszy, co pomaga im szybciej osiągnąć dojrzałość.

Jednak niektóre gatunki nie czekają na narodziny, aby zjeść swoje rodzeństwo. Samice rekinów noszą setki jaj w obu łonach. Łączą się z kilkoma samcami i rodzą potomstwo od różnych ojców. W łonie matki zarodki rekina zjadają pozostałe zapłodnione jaja, a następnie atakują inne zarodki. Takie zachowanie znane jest jako kanibalizm wewnątrzmaciczny. W efekcie pozostają dwa rekiny, po jednym w każdej macicy.

To właśnie czyni ich urodzonymi myśliwymi.

Pająki praktykują inną formę kanibalizmu: matryfagię, w której noworodki zjadają własne matki.

W ostatnim impulsie matczynym pajęcze matki z rodziny Eresidae rozpuszczają własne narządy i wymiotują je, aby służyły jako pokarm dla ich potomstwa, które ostatecznie ucztuje na całym ciele.

Wiele samców owadów i pajęczaków nigdy nie zobaczy swojego potomstwa. W akcie kanibalizmu seksualnego samice spożywają całość lub część partnera podczas lub po kryciu.

Samce czerwonogrzbietych czarnych wdów są często pożerane przez większe, bardziej dojrzałe samice. Samiec służy nie tylko jako zdrowy posiłek dla przyszłej matki, ale także zwiększa szanse na przeżycie potomstwa, które wygenerował.

Żeńskie świerszcze z gatunku Cyphoderris strepitans są nie mniej żarłoczne: gryzą tylne skrzydła samców podczas krycia i piją krew bogatą w składniki odżywcze zwane hemolimfą. Ma to na celu uniemożliwienie samcowi kojarzenia się z inną samicą.

Słynna modliszka odrywa głowę samca jeszcze przed rozpoczęciem krycia. Samce przystosowały się do tego i nawet bez głowy są w stanie zapłodnić samicę, ponieważ jego ruchy seksualne są kontrolowane przez tkanki, znajdujące się w jamie brzusznej.

Poświęcenie samca przyczynia się do dobrego zdrowia samicy i jej potomstwa.