Bażant był obcy dla polskiej przyrody. Sprowadzono go w jednym celu
Bażant to gatunek ptaka, który został celowo rozprzestrzeniany przez człowieka na terenach, których nie zasiedlał. Bażant jest ptakiem łownym, jednak jego status prawny w Polsce nie jest jednoznaczny.
Informacje na temat wprowadzenia bażanta do Polski pochodzą z XVI w. W XIX w. nastąpił wyraźny rozwój hodowli wolierowych ptaków na terenie kraju, co potwierdzała duża liczba bażantów znajdujących się w łowiskach. Po zachwianiu populacji bażanta w okresie II wojny światowej zaczęto odbudowywać ją w latach 50. Powstawały nowe ośrodki hodowli (bażantarnie), a ptaki zostały przeniesione również na obszary, na których nigdy wcześniej nie występowały.
Bażanta nie da się pomylić z żadnym innym ptakiem. Jego wygląd jest unikatowy, a charakterystyczny odgłos potwierdza bez dwóch zdań, że wydaje go właśnie bażant.
Bażant jako gatunek obcy i łowny
Bażant został uznany za gatunek obcy w Polsce, a nawet za potencjalnie inwazyjny ze względu na możliwy, negatywny wpływ ptaka na rodzimą przyrodę (np. na populację cietrzewia). Brakuje jednak dowodów, które jednoznacznie by to potwierdziły.
Bażant ma status gatunku występującego na terenie kraju w polskim środowisku przyrodniczym. Zasięg tych ptaków według Instytutu Ochrony Przyrody PAN zwiększa się od 1997 r. Główną przyczyną stałego zwiększania populacji tych ptaków jest gospodarka łowiecka. Liczebność tych ptaków jest obecnie regulowana także przez czynniki naturalne.
Główny Urząd Statystyczny definiuje bażanty jako "zwierzęta utrzymywane na rzeź".
Polowanie na bażanta
Bażant, choć został uznany za gatunek łowny, ma niejednoznaczny status prawny w Polsce. Na koguty bażanta można polować w okresie od 1 października do końca lutego, a na kury miesiąc krócej (do końca stycznia) tylko w ośrodkach hodowli zwierzyny.
Równocześnie jako gatunek obcy, bażant nie może być wprowadzany do środowiska, co ustalono w Ustawie o ochronie przyrody (Dz. U. 2004, nr 92, poz. 880), W ustawie tej nie widnieje zapis, który powoływałby się na inne akty prawne, np. te dot. obcych zwierząt łownych.
"Według możliwej interpretacji, osoba introdukująca bażanta (...) łamie przepisy o ochronie przyrody i podlega karze grzywny lub aresztu" - Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie. PAN dodaje, że w powszechnej opinii myśliwych, bażant nie jest w Polsce gatunkiem obcym, "ponieważ od dawna jest trwałym elementem fauny kraju i nie stanowi dla niej poważnego zagrożenia".
Gdzie jest najwięcej bażantów?
Obecnie bażanty występują najliczniej w województwach centralnych, południowych i południowo-wschodnich. Na północnym wschodzie i zachodzie Polski jest ich najmniej. Jest to spowodowane nieodpowiednim warunkom siedliskowym, a także klimatem. Inne przyczyny, które wpływają na zmiany w liczebności bażantów to zmiany w siedliskach, niewłaściwy sposób prowadzenia introdukcji, rozwój i mechanizacja rolnictwa i obecność drapieżników.
Według danych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny, a zaczerpniętych z Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Polskiego Związku Łowieckiego oraz innych jednostek prowadzących ośrodki hodowli zwierzyny w Polsce w 2023 r. odnotowano ok. 533 tys. bażantów. Najwięcej w województwie mazowieckim (ponad 60 tys.). W ośrodkach hodowli w 2023 r. przebywało ok. 23 tys. bażantów, 3400 ptaków odstrzelono.
W sezonach łowieckich od 2015 r. do 2023 odstrzelono łącznie ok. 311 tys. ptaków - wynika z danych GUS. Najwięcej, bo 129 tys. w sezonie 2015/2016.
