Żółty grzyb z drzewa. Huba, która smakuje jak kurczak
Oprac.: Tomasz Wróblewski
Żółto-miodowy grzyb wyrastający z pnia drzewa to żółciak siarkowy – nazywany też hubą żółtą. Jest jadalny, a przy tym smaczny, pożywny i sycący. Kiedy i gdzie można go zbierać? W jaki sposób przyrządzić żółciaki siarkowe, by po ich zjedzeniu czuć się dobrze? Wyjaśniamy!
Spis treści:
Jak wygląda i gdzie rośnie żółciak siarkowy?
Żółciak siarkowy (łac. Laetiporus sulphureus (Bull.) Murrill)ma siarkowożółty, żółtawy lub pomarańczowy kapelusz bez trzonu, który przyrasta do kory drzewa. Jego średnica może wynosić do 40 cm. Na jednym pniu może znajdować się nawet kilkanaście żółciaków ułożonych dachówkowo – jeden pod drugim.
Brzegi kapeluszy tych grzybów są podwinięte i ostre. Ich powierzchnia bywa nierówna, pofałdowana lub pomarszczona i lekko aksamitna. Z wiekiem odcień kapeluszy blednie – owocniki przebarwiają się na kolor białawy.
Miąższ żółciaka siarkowego ma kremowy lub białawy kolor. U młodych okazów jest on miękki, delikatny i soczysty. Natomiast starsze grzyby mają kruchy miąższ.
Żółciak siarkowy występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Rośnie zwykle na drzewach żywych i liściastych, a rzadko na martwych i iglastych. Częściej niż w lesie spotkasz go w parku, w ogrodzie, w sadzie czy na zadrzewionym miejskim skwerze. Żółciaki siarkowe rosną przeważnie na drzewach owocowych, brzozach, robiniach, wierzbach i dębach. W Polsce jest to gatunek pospolity.
Czy żółciak siarkowy to huba?
Żółciak siarkowy to huba.Jest to popularna, zwyczajowa nazwa grzybów nadrzewnych. Huby dzielą się na pasożytnicze oraz na saprotrofy żyjące na martwym drewnie i obumarłych drzewach. Żółciak siarkowy należy do pasożytów.
To huba, która powoduje szybko postępującą, brunatną zgniliznę drzew. Porażone nim drewno rozpada się na pryzmatyczne klocki, które można rozetrzeć na pył. Żerujący na drzewie żółciak siarkowy może „wydrążyć” w pniu głębokie duże dziuple, co prowadzi do jego złamania. Huba ta w naturalnym sposób skraca czas życia drzewa.
Czy żółciak siarkowy jest grzybem jadalnym?
Żółciak siarkowy jest grzybem jadalnym dopiero po obróbce termicznej. Przed spożyciem należy gotować go 15-20 minut oraz kilkakrotnie wypłukać. Do jedzenia nadają się tylko młode okazy, gdyż starsze grzyby są niesmaczne.
Żółciak siarkowy nie bez powodu jest nazywany w Anglii „chicken of the woods”, czyli kurczakiem leśnym. Po ugotowaniu jego miąższ bardziej smakuje jak delikatne drobiowe mięso niż jak grzyb. Żółciaki siarkowe są sycące i niskokaloryczne. Wykorzystuje się je do przygotowywania dań dla jaroszy. Z huby pociętej na cienkie paski można przygotować wegetariańskie flaczki. Natomiast krojąc kapelusz grzyba na mniejsze kawałki, a następnie smażąc je w panierce i w głębszym oleju, przyrządzisz wyborne „nuggetsy”.
Czy żółciak siarkowy jest zdrowy?
Żółciaka siarkowego poddawano badaniom dotyczącym jego roli w zwalczaniu stanów zapalnych, bakterii oraz nowotworów. Dowiedziono, że grzyb ten zawiera substancje:
- wspierające niszczenie bakterii Gram-dodatnich – B. subtilis, B. cereus, M. luteus i M. flavus;
- pomagające hamować rozwój stanu zapalnego;
- wspomagające blokowanie podziału komórek rakowych na różnym etapie ich mitozy. Taką zdolność mają triterpeny, które znaleziono w żółciaku siarkowym.
Grzyb ten zawiera również antyoksydanty, czyli substancje wspierające unieszkodliwianie wolnych rodników (odpowiadających za starzeniu się organizmu). Jest też źródłem lizyny – ważnego dla człowieka białka, którego brakuje w większości produktów spożywczych.
Z czym można pomylić żółciaka siarkowego?
Żółciaki siarkowe to niezwykle charakterystyczne grzyby, które trudno pomylić z innym gatunkiem.
Jednak może się zdarzyć, że inna huba będzie przypominać ci do złudzenia „leśnego kurczaka”. Taka szansa istnieje w przypadku:
- jodłowicy górskiej – kapelusz tego grzyba również może być żółty i jasnożółty. W przeciwieństwie do żółciaka siarkowego jest niejadalny i rozwija się przeważnie na korzeniach, na podstawie pni oraz na obumierających drzewach;
- zębniczka północnego – jego owocnik jest białawy i dość gruby. Jeżeli nie wiesz, czy masz do czynienia z żółciakiem, czy podobnym do niego grzybem, zajrzyj pod kapelusz. Jeżeli znajdują się pod nim kolce, to trzymasz w ręce niejadalnego zębniczka północnego;
- wachlarzowiec olbrzymi – to huba, która rzadko jest pasożytem – najczęściej rośnie na martwych drzewach. Kapelusze tego ogromnego grzyba mogą mieć do 80 cm średnicy. Wachlarzowiec olbrzymi, tak jak żółciak siarkowy, jest jadalny.
Żółciak siarkowy to zdrowy, pożywny, niskokaloryczny oraz sycący jadalny grzyb. Nie otrujesz się nim, jeżeli przed jego spożyciem ugotujesz go i kilkukrotnie wypłuczesz. Ta huba drzewna może urozmaicić twoje posiłki i jest świetną alternatywą np. dla mięsa z kurczaka – ma do niego podobny smak i zawiera duże ilości cennej dla organizmu lizyny.
