Zatrucie ołowiem zmieniło osobowość całego pokolenia

Ołów jest neurotoksyną, która odkłada się w kościach i tkankach miękkich. Wiadomo, że u osób narażonych na jej działanie w dzieciństwie może obniżać iloraz inteligencji. Jej działanie wiąże się też z większą impulsywnością i skłonnością do przemocy. Znaczące badania wspierają koncepcję, że skok przestępczości od lat 60. do 90., a później jej spadek, wiąże się właśnie z dodawaniem w tamtym czasie ołowiu do benzyny, a później z jej usunięciem. 

Dr Ted Schwaba z University of Texas w Austin zbadał, czy narażenie na ołów w dzieciństwie wpływa także na cechy osobowości u dorosłych. Wykorzystał pięcioczynnikowy model tzw. wielkiej piątki, która obejmuje, takie czynniki, jak: neurotyczność, ekstrawersja, otwartość, ugodowość i sumienność. 

Schwaba wykorzystał historyczne pomiary poziomu ołowiu w 37 europejskich krajach oraz w USA, gdzie łącznie żyło 1,5 mln. To właśnie wśród tych ludzi badacze wytypowali reprezentatywną grupę, prosząc o wypełnienie testów osobowości. Okazało się, że wśród dorosłych Amerykanów, którzy dorastali w hrabstwach o wysokim poziomie zatrucia ołowiem, jest więcej osób neurotycznych i mniej ugodowych. 

O ile nie musiało to jeszcze o niczym świadczyć, to badanie wykazało również, że osoby urodzone w hrabstwach, gdzie benzyna z ołowiem została wycofana przed ich urodzeniem, odniosły korzyści, których nie widać było u osób urodzonych w hrabstwach, w których wycofano ją później. Taki sam wynik przyniosły badania w Europie. Schwaba stwierdził, że narażenie na działanie ołowiu przekłada się dokładnie na te same cechy, co u Amerykanów, choć jednocześnie skażenie wpływa także na sumienność, choć tu wpływ był odwrotny, co - jak zaznacza badacz - poddaje pod wątpliwość, czy wpływ tego metalu właśnie na tę cechę rzeczywiście istnieje. 

"Nawet niewielki negatywny wpływ ołowiu na cechy osobowości, kiedy przełoży się go na miliony ludzi i wszystkie codzienne decyzje oraz zachowania, które wynikają z osobowości, może mieć naprawdę ogromny wpływ na samopoczucie, produktywność i długowieczność" - stwierdził Schwaba.

Dodatkowo badacz zauważył, że o ile benzyny z zawartością ołowiu już nie ma, to wiele ołowianych rur wodociągowych ciągle nie zostało wymienionych i duża część wierzchniej warstwy gleb pozostaje skażona tym metalem. Właśnie z tego powodu w USA czarnoskóre dzieci są dwa razy bardziej narażone na działanie ołowiu niż białe. 

Według innych badań opublikowanych w "Environment International" poziom niektórych metali ma związek z wystąpieniem u dzieci ADHD i autyzmu. W przypadku manganu jego bardzo wysoki poziom zwiększał ryzyko ADHD i autyzmu, a zbyt niski tylko ryzyko ADHD. Zbyt wysoki i zbyt niski poziom ołowiu oraz podwyższony poziom arsenu miały związek z większym ryzykiem autyzmu.

Źródło: IFL Science, PAP, University of Texas

mcz