Uważali, że mały dinozaur był niegroźny. On był jak jastrząb

Chiński mikroraptor, znaleziony w obfitującej w skamieniałości prehistorycznego życia prowincji Liaoning na przełomie stuleci i opisany w 2000 roku, to jeden z najważniejszych dla nauki dinozaurów. Z kilku powodów.

Po drugie, jego skamieniałe szczątki, pokazywane niczym relikwia w pekińskim muzeum Shu-hua, są kapitalnie zachowane i niemal kompletne. Do tego stopnia, że wśród nich można też znaleźć resztki ostatnich posiłków dinozaura. To kości niedużych ssaków, które żyły wtedy równolegle z dinozaurami na terenie Chin.

Możliwe, że któregoś z przodków ssaków łożyskowych, a może przodków torbaczy, jako że w tym czasie w mezozoiku Chin te dwie grupy ssaków rozwijały się niezależnie od siebie i równolegle. Dopiero z czasem ssaki łożyskowe zdominowały Ziemię, spychając torbacze na ostatnie enklawy w Australii i częściowo Ameryce. Mikroraptor był drapieżnikiem, który je łapał, a zatem to prawda, że dinozaury polowały na naszych ssaczych przodków, a te zapewne odwzajemniały się czyhaniem np. na ich jaja.

Po drugie, wygięty skamieniały szkielet ma wszystkie kończyny i bardzo długi ogon, podobny do tego, jaki mają latawce. Na dodatek bliższe przyjrzenie się kościom dinozaura pozwala zauważyć, że wokół jego ciała znajduje się wyraźnie odbita otoczka. Przypomina ona struktury piór współczesnych ptaków. Słowem, mikroraptor skamieniał razem ze swoimi piórami, co pozwoliło domysły na temat tego, że przynajmniej część dinozaurów była opierzona przekuć w pewnik. Mamy dowód, a odciski piór zachowane są wręcz wspaniale.

Mało tego, mikroraptor potrafił podlatywać, jako że wskazuje na to asymetryczna budowa jego piór. Paleontologowie spierają się, czy potrafił latać aktywnie - możliwe, że tak. Zwłaszcza że badania wskazują, iż miał on nietypowe dla współczesnych ptaków czy nietoperzy dwie pary skrzydeł - wokół przednich i tylnych kończyn plus nadający się do sterowania ogon. Analiza ciałek melaninowych skamieniałych piór pozwoliła nawet ustalić kolor piór - były niebieskie.

Po trzecie, zgodnie z nazwą mikroraptor jest jednym z najmniejszych znanych dinozaurów. Ten z Liaoning ma zaledwie 48 cm długości (połowa to efektowny ogon) Znaleziono tez gatunki dwukrotnie większe, niemniej to nie było duże zwierzę. Może wielkości kruka. Nie znaczy to jednak, że nie był skutecznym myśliwym.

Najnowsze badania tych zwierząt zostały dokonane za pomocą nowych technik komputerowych i fluorescencji. Wyniki można znaleźć na stronie naturce.com.

Naukowcy zbadali 12 okazów z poduszkami palców, łuskami stóp i pazurami, które zostały częściowo lub całkowicie zachowane i należą do wczesnych lotników z rodzajów Anchiornis, Confuciusornis, Sapeornis, Yanornis i Microraptor. Porównali je ze stopami i szponami współczesnych ptaków drapieżnych.

W wypadku mikroraptora uderzające było podobieństwo do budowy nóg współczesnych jastrzębi. Poduszki, jakie znajdowały się na jego stopach musiały służyć do chwytania ruchomej zdobyczy i przytrzymywania jej przez długi czas. To dowód na to, że mikroraptor nie tylko aktywnie polował, ale robił to zapewne nad wyraz skutecznie i sprawnie. Był bardzo groźnym, powietrznym zabójcą. To także dowód na to, że taki sposób polowania, jaki obserwujemy u dzisiejszych ptaków szponiastych np. jastrzębi wyewoluował albo pojawił się na zasadzie konwergencji już 124 mln lat temu w Chinach.

Nie jest do końca jasne, czy poza niedużymi ssakami - na co są dowody - mikroraptor nie chwytał tez ryb niczym bieliki czy rybołowy. W każdym z tych wypadków zachowywał się tak, jak drapieżne ptaki, które dzisiaj znamy.