Tajemnicze i zabawne. Skąd wzięły się dziwne nazwy gór w Polsce?

Babia Góra to masyw górski, który ciągnie się od Przełęczy Krowiarki do Przełęczy Jałowieckiej. W masywie występuje kilka wierzchołków o interesujących nazwach, np. Gówniak, Diablak czy Przełęcz Brona. Występująca w niektórych opisach nazwa "Główniak" to efekt celowego przekręcania nazwy "Gówniak".

Nazwa masywu Babiej Góry nie musi oznaczać kobiety - mówią przewodnicy górscy. Określenie może odnosić się np. do... szachów, ponieważ babą nazywano kiedyś królową. Do dziś Babią Górę nazywa się zaś królową Beskidów. Baba oznacza też okrągłe ciasto pofalowane jak górskie żleby.

W związku z Babią Górą istnieją też legendy mówiące o tym, że kobieta z żalu po ukochanym zamieniła się w skały. Inna legenda głosi, że Babia Góra to stos kamieni, które zostały usypane przed domem olbrzymiej "baby".

Najwyższy szczyt Gorców ma nietypową nazwę. Gdyby zamienić jedną literę mogłoby się nasunąć skojarzenie z sympatycznym torbaczem, ale to nie ta droga. Okazuje się, że nazwa "Turbacz" może pochodzić od rumuńskiego określenia "turba", co oznacza darń lub torf. Jeszcze inna teoria mówi, że nazwa odnosiła się niegdyś do Potoku Turbacz, a słowo "turbat" w języku wschodniorumuńskim oznacza zmącony, mętny lub szalony.

Nazwa "Rysy" nie pochodzi, jak można wnioskować, od ukośnego żlebu widocznego w masywie góry. Nazewnictwo wzięło się od pożłobionych i porysowanych zboczy całego kompleksu Niżnich Rysów, Żabiego Szczytu Wyżniego i Żabiego Mnicha. Nazwę tę stosuje się powszechnie od co najmniej początków XIX w.

Wierch to po prostu szczyt lub wierzchnia część czegoś. A z czym kojarzy się określenie "szpiglasowy"? Nazwa pochodzi od spolszczonego niemieckiego słowa Spiessglas lub Spiessglanz oznaczających antymonit. Rudę tę dawniej wydobywano w kopalni Szpiglas założonej w drugiej połowie XVIII wieku. Były też Szpiglasowe Perci i od nich pochodzi nazwa Szpiglasowej Przełęczy.

Krzesanica to najwyższy szczyt masywu Czerwonych Wierchów. Jej wysokość to 2122 m n.p.m. Nazwa tego szczytu pochodzi od północnej ściany nazwanej krzesaną. O górze tej pisał Walery Eljasz-Radzikowski w 1891 r.: "Krzesanica ze ścianą od północy gdyby skrzesaną i stąd tak nazwana". Szczytem Krzesanicy jest płaski i kamienisty teren o długości około 100 m. Jedna ze wspominanych przez Radzikowskiego północnych ścian szczytu liczy 200 m.

Po przejściu trwającym 20 minut z Krzesanicy znajdziemy się na Małołączniaku, czyli drugim szczytem Czerwonych Wierchów. Nazwa Małołączniak pochodzi od Doliny Małej Łąki. Szczyt zwany był wcześniej Czerwonym Wierchem. Z kolei nazwa szczytu Ciemniak znajdującego się także w masywie Czerwonych Wierchów pochodzi od nazwy doliny nazywanej kiedyś Ciemną.

Góry to obszary mistyczne i magiczne, a wielu duchownych znajduje tu idealne miejsca odosobnienia. Nie bez powodu też ten szczyt w Tatrach Wysokich o wysokości 2068 m n.p.m nosi taką nazwę. Z górą wiążą się bowiem ludowe opowieści o wędrującym po Tatrach mnichu. Kształt tego szczytu przypomina niektórym mnicha w kapturze, nachylonego nad przepaścią. Nazwa ta jest stosowana dziś.

Starorobociański Wierch to szczyt charakteryzujący się świetną panoramą oraz stosunkowo łatwym wejściem. Jednak w zimie trzeba uważać na często schodzące lawiny. Nazwa tego szczytu pochodzi od dawnej Hali Stara Robota, leżącej w Dolinie Starorobociańskiej. W dolinie znajdują się nieczynne wyrobiska, a kiedyś wydobywano tutaj rudę żelaza. Obecnie pozostały tu zawalone sztolnie oraz ślady młyna służącego do kruszenia rudy.

Tytus Aureliusz Chałubiński umarł w 1889 r. w Zakopanem. Znacznie przyczynił się do rozwoju miejscowości. Był naukowcem - lekarzem, wykładowcą, ale także taternikiem i miłośnikiem przyrody. Był uznawany za najwybitniejszego Polaka drugiej połowy XIX w. Na jego cześć nazwano jedną z przełęczy w głównej grani Tatr. Wrota Chałubińskiego to wąska przełęcz znajdująca się na wysokości 2022 m n.p.m. pomiędzy Kopą nad Wrotami a Szpiglasowym Wierchem.

W 1994 r. na przełęczy zginęła Maria Chałubińska - żona wnuka Tytusa Chałubińskiego. Wrota to także miejsce rozpoczęcia niedostępnej dla turystów trasy na Gładką Przełęcz.

Szczyt oraz przełęcz znajdujące się w Górach Sowich posiadają osobliwe nazwy. Nie wiadomo do końca, dlaczego obszary te są nazywane w ten sposób, ale w Polsce znajduje się także wieś o nazwie Moszna, a w niej znany w całej Polsce zamek. Wiadomo jednak, że nazwa szczytu i przełęczy zostały zatwierdzone po 1945 r., a przykład wsi pokazuje, że samo słowo moszna może wywodzić się od nazwiska rodowego.