Śpiewające wydmy są też w Polsce. Czy można je usłyszeć?

Dr Szymon Ostrowski z Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB mówi, że fenomen śpiewających wydm zależy od wielu czynników.

Ten fenomen jest efektem specyficznych warunków atmosferycznych i struktury piasku, które powodują rezonans i wibracje, prowadząc do powstawania dźwięków. Piasek musi być gorący i bardzo suchy, aby "śpiewać". Ziarna muszą być podobnej wielkości, więc piasek musi być dobrze przesortowany przez działanie wiatru. Kształt ziaren powinien też być zbliżony do kulistego i mieć powierzchnię wolną od kurzu, zanieczyszczeń i materii organicznej.

Według naukowców z PIG-PIB na Ziemi jest około 35 miejsc, w których wydmy "śpiewają" w sposób spektakularny - emitując głośne, głębokie dźwięki, trwające przez kilka minut i słyszalne z odległości wielu kilometrów. Niektórzy porównują to też do gwizdania, jęku, pisku, krzyku lub szczekania. 

"Śpiewające" wydmy w różnych miejscach na Ziemi potrafią wyemitować dźwięki nawet o natężeniu ponad 100 decybeli, głośniejszym niż większość codziennych dźwięków, takich jak typowy hałas w mieście lub ruch uliczny (około 80 decybeli), kosiarka (około 90 decybeli) czy klakson samochodowy (ok. 110 decybeli).

"Dźwięki powstają wtedy, gdy miliony ziaren przepływają warstwami, jedna nad drugą podczas 'lawin', czyli obsypywania się zbocza wydmy. Każde ziarno w lawinie wytwarza lokalną falę dźwiękową, gdy podróżuje w upłynnionej warstwie piasku, a zderzając się z innymi ziarnami, wytwarza w odpowiednich warunkach wibracje, które się synchronizują" - podają naukowcy.

Jest też inna teoria dotycząca tego zjawiska. Powstawanie dźwięków na wydmach może być związane z uchodzącym powietrzem w trakcie upakowywania piasku po zawietrznej stronie wydmy. "Taki dźwięk najbardziej przypomina burczenie. Najczęściej pojawia się, gdy pod wpływem ruchu, na przykład chodzenia po wydmie, wyzwala się proces upakowywania ziaren" - powiedział PAP dr Szymon Ostrowski z Zakładu Geologii Inżynierskiej PIG-PIB.

Aby w ten sposób powstał dźwięk, muszą być spełnione określone warunki. Opowiada o nich geolog:

"Po pierwsze, nieupakowane piaski występują jedynie po zawietrznej stronie wydmy; są tutaj usypane luźno i potencjalnie możliwe jest ich lepsze upakowanie. Po nawietrznej piasek jest ubity przez wiatr, więc do procesów zagęszczania już nie dochodzi. Po drugie - piaski muszą być bardzo czyste, bez frakcji ilastej (dobre wyselekcjonowanie materiału w wydmach jest typowe). 

Po trzecie - materiał jest ekstremalnie suchy - nawet niewielka ilość wody (czyli ich wilgotność) spowoduje pojawienie się sił adhezji - podał geolog. Jak zaznaczył, dźwięk w "paczce" piasku pojawi się tylko raz - gdy się upakowuje.

"Teoretycznie dźwięk może się pojawić, gdy będziemy mieli długotrwały epizod silnego, suchego wiatru, który istotnie przemodeluje wydmę (nasypie dużo piasku). Wtedy na takim dosypanym stoku może pojawić się słyszalny ton. Na polskich wydmach dźwięk może powstać, ale będzie prawdopodobnie zbyt słaby, aby efekt był spektakularny (a może i słyszalny), choć czuła aparatura by go wykryła. Czyli dźwięk się pojawia, ale jest słaby" - uznał dr Szymon Ostrowski.

Aby usłyszeć śpiew wydm w parku narodowym konieczne jest znalezienia miejsca, w którym panuje cisza, niezakłócona rozmowami i odgłosami ludzi.