Prastary drapieżnik rósł w zastraszającym tempie. Naukowcy byli w szoku
Młodość dla wielu zwierząt to prawdziwy wyścig z czasem. Nowo narodzone czy wyklute ptaki i ssaki szybko zwiększają swoją masę i rozmiary i osiągają gabaryty podobne do rodziców zazwyczaj w ciągu kilku czy kilkunastu miesięcy. To jednak nie zawsze było regułą. Naukowcy odkryli właśnie pierwsze znane zwierzę, które bardzo spieszyło się do dorosłości.
Whatcheeria (jej dziwna nazwa pochodzi od faktu, że pierwsze skamieniałości odkryto w pobliżu miasta What Cheer w stanie Iowa) musiała być jednym z najbardziej przerażających drapieżników swoich czasów. 340 mln lat temu dwumetrowy, przypominający krokodyla czworonóg byłby w stanie powalić większość współczesnych zwierząt. Kościste rowki w jej czaszce sugerują, że była wyposażona w zmysły pomagające wykrywać ofiary w wodzie. Prawdopodobnie polowała, atakując z zaskoczenia. Rozmiary i siła sprawiały, że była "tyranozaurem swoich czasów". Ale młodociani przedstawiciele tego gatunku wciąż mogli padać ofiarą innych drapieżców czy własnych krewniaków.
Czworonóg groźny jak tyranozaur
Chociaż Whatcheeria wygląda jak salamandra, w rzeczywistości nie jest płazem, a pierwotnym czworonogiem - starożytnym stworzeniem z rodziny, która dopiero potem przekształciła się w dzisiejsze czworonogi. Do tej pory uważano, że wczesne czworonogi rosły stosunkowo wolno przez całe życie, podobnie jak wiele współczesnych płazów. Uważano, że szybki wzrost był zmianą ewolucyjną, która nastąpiła później, i wykształciła się dopiero u stworzeń, które stały się bezpośrednimi przodkami gadów, ssaków, dinozaurów i ptaków.
Kości zwierzęcia, tak jak słoje drzewa, zawierają zapis tempa wzrostu całego organizmu. Paleontolog Kenneth Angielczyk z Field Museum of Natural History w Chicago przyjrzał się tym mikroskopijnym śladom w dziewięciu kościach udowych Whatcheerii. Niektóre ze współczesnych zwierząt bardzo szybko rosną jako osobniki młodociane, a następnie zatrzymują się, gdy osiągną dorosłość - robią tak ptaki i ssaki, w tym my, ludzie.
Jednak inne zwierzęta, takie jak krokodyle i wiele płazów, rosną krok po kroku przez całe życie. Naukowcy spodziewali się, że Whatcheeria będzie bardziej przypominać gady i płazy, rosnąc "powolnie i stabilnie". Ale badając plastry kości, Whitney znalazł dowody na to, że Whatcheeria szybko rosła, gdy była młoda, a następnie zatrzymywała się.
Szybki wzrost do duży problem
Szybki wzrost dałby Whatcheerii przewagę, bo pomagał młodym przedstawicielom gatunku osiągać rozmiary, przy których przestawały być łatwym posiłkiem dla innych mięsożerców. Ale coś za coś: szybki wzrost wymaga ogromnej ilości energii, co może stanowić problem, jeśli nie ma wystarczającej ilości pożywienia i zasobów dla rosnącego zwierzęcia.
"Badanie tych skamielin jest jak czytanie książki z bajkami, a my staramy się przeczytać jak najwięcej rozdziałów, obserwując, jak młode osobniki dorastają, przygotowując się do dorosłości" - mówi prof. Megan Whitney z Universytetu Chicago. "Ze względu na miejsce, w którym Whatcheeria znajduje się w drzewie genealogicznym wczesnych czworonogów, chcieliśmy skupić się na tym zwierzęciu i przyjrzeć się jego historii na różnych etapach życia".
"Whatcheeria jest bliżej spokrewniona z żyjącymi czworonogami, takimi jak płazy, gady i ssaki, niż z czymkolwiek innym, ale wykracza poza te współczesne grupy" - mówi Angielczyk. "Oznacza to, że może nam pomóc dowiedzieć się, jak ewoluowały czworonogi, w tym my".
