Naukowcy alarmują: Zmiany klimatu to ogromne zagrożenie dla pszczół

Pszczoły są kluczowymi owadami w procesie rozmnażania roślin. Jak podaje Ministerstwo Klimat i Środowiska, bez pszczół przeżyjemy najwyżej cztery lata. Tymczasem w Stanach Zjednoczonych tylko między 2019 i 2020 rokiem wyginęło aż 43 proc. rodzin pszczelich. Jakie są tego powody?

Jednym z największych wrogów pszczół jest pasożyt z rodziny Varro destructor - dręcz pszczeli. Jego obecność zwykle wzrasta wraz z rozwojem kolonii i większą liczbą cykli czerwiu, ponieważ rozwija się wewnątrz komórek pszczół miodnych. 

Pasożyt wbija się w ciało tłuszczowe ofiary, niszczy je i infekuje wirusami zmniejszającymi odporność. Niektóre wirusy (a dręcz przenosi ich aż 16!) mogą spowodować paraliż i śmierć pszczoły. Inne zmieniają jej zapach, przez co nie jest rozpoznawana przez swoje siostry i nie może dostać się do ula.

Pestycydy są najbardziej kontrowersyjnym czynnikiem, ponieważ nie ma zgody wśród naukowców co do ich negatywnego oddziaływania na pszczoły. Eksperci podchodzą do sprawy ostrożnie: nie mówią, że pestycydy powodują zmniejszenie populacji pszczół, lecz że ich używanie jest z nią skorelowane. 

Z kolei naukowcy publikujący na łamach "Environment International" doszli do wniosku, że choć nie wszystkie pestycydy są powiązane z chorobami pszczół, to zarówno insektycydy neonikotynoidowe, jak i fungicydy hamujące ergosterol znacząco przyczyniają się do rozprzestrzeniania i obfitości patogenów i pasożytów pszczół miodnych - w tym dręcza pszczelego. 

Zatem nawet jeśli pestycydy bezpośrednio nie wpływają negatywnie na pszczoły, nie można mówić, że są dla nich obojętne.  

Zmiany klimatu przyczyniają się do chaotycznych anomalii pogodowych. Paradoksalnym skutkiem ocieplającego się klimatu są fale potężnych mrozów, będących skutkiem uwalniania się arktycznego powietrza. Jednocześnie po okresie znacznego spadku temperatury coraz częściej przychodzą okresy nagłego ocieplenia, co doprowadza do takich anomalii jak kwitnięcie fiołków w grudniu. 

O ile człowiek jest w stanie przystosować się do takich zmian, o tyle pszczoły mają z tym większy problem. Naukowcy donoszą, że gwałtowne zmiany pogodowe zaburzają ich cykl zimowania. Pszczoły wybudzają się wraz z nastaniem cieplejszej pogody ponieważ czują, że przyszła wiosna. Niestety pomyłka kosztuje ich życie.

Susza była drugim czynnikiem wymienionym przez naukowców. Kiedy rośliny są narażone na suszę, nie produkują tak dużo nektaru i pyłku. Oznacza to mniejszą ilość pokarmu dla pszczół to wyżywienia siebie, potomstwa i składowania na zimę. Pszczoły hodowlane mogą liczyć na dokarmienie cukrem przez hodowców, co jednocześnie przekłada się na niższą jakość miodu. Dzikie pszczoły muszą głodować.

Źródła: nature.com, sciencedirect.com