Nasze bezpieczeństwo żywnościowe jest zależne od różnorodności upraw
Nasze uprawy są coraz mniej różnorodne - alarmują naukowcy. Prawie 80 proc. przejrzanych przez badaczy publikacji zawierało dowody na to, że bioróżnorodność zanika także w rolnictwie.
Naukowcy wyniki swojej analizy opublikowali w piśmie "New Phytologist". Badacze przejrzeli publikacje z ostatnich 80 lat. 95 proc. z nich wykazało dużą zmianę różnorodności upraw rolniczych. Z kolei w prawie 80 proc. z nich były dowody na jej znaczącą utratę. Był to największy przegląd w historii, dotyczący zmian w bioróżnorodności upraw.
O tym, że cały czas tracimy na różnorodności, naukowcy alarmują od ponad 100 lat. Jednak do tej pory nie wiedzieli jednak jakie są tego przyczyny, skala, ani znaczenie tego zjawiska.
Zespół 15 badaczy z kilkunastu ośrodków badawczych i uniwersytetów, po analizie setek publikacji naukowych wykazał, że pomimo ponad stu lat ostrzeżeń, skoordynowanych działań na rzecz ochrony roślin, oraz wielu badań nad erozją genetyczną, ogromne zmiany w różnorodności upraw nadal zachodzą.
Dołącz do ZIELONA INTERIA także na Facebooku Do zmniejszenia lub zaniku różnorodności w obrębie pól uprawnych miały doprowadzić zmiany gospodarcze, rolnicze, technologiczne oraz polityczne. Co więcej, pozostała różnorodność jest również zagrożona, ponieważ na całym świecie ujednolicają się lokalne krajobrazy.
- Globalny obraz, który wyłania się z naszego przeglądu, to ogromne straty tradycyjnej różnorodności rolniczej w stosunkowo krótkim czasie. Różnorodności, która była pielęgnowana przez wiele kultur na całym świecie w ciągu ostatnich 10 tys. lat - mówi główny autor omawianej publikacji dr Colin Khoury z Ogrodu Botanicznego w San Diego oraz Alliance of Bioversity International i International Centre for Tropical Agriculture. - Jednak dostrzegamy też pewien promyk nadziei, ponieważ dowody pokazują, że rolnictwo może zostać ponownie zdywersyfikowane - dodaje naukowiec.
Fundament bezpieczeństwa
Naukowcy, którzy pracowali przy projekcie, zgodnie podkreślają, jak ważna jest różnorodność upraw w rolnictwie i żywieniu ludzi. Dzięki niej uprawy są produktywne mimo szkodników i chorób, a także odporne na ekstremalne warunki pogodowe i inne czynniki, które na nie wpływają. Przyczyniając się do różnorodności żywieniowej, wzmacnia się podstawę bezpieczeństwa żywnościowego - uważają badacze.
- Skala utraty różnorodności upraw, którą zaobserwowaliśmy w niektórych regionach świata, podkreśla znaczenie pilnego zajęcia się tą kwestią - tłumaczy dr Luigi Guarino, współautor badania. - Kolekcje różnorodności upraw, które gromadzone są w rolniczych bankach genów i ogrodach botanicznych, mogą złagodzić lokalne i regionalne straty, a także umożliwić przyszłe przywrócenie różnorodności w gospodarstwach rolnych. Musimy wzmocnić te repozytoria i powielać unikalne kolekcje w innych lokalizacjach, aby zabezpieczyć się przed ryzykiem całkowitej utraty niektórych gatunków - dodaje naukowiec.
Jednym ze sposobów na ochronę bioróżnorodności w rolnictwie są banki genów. Na świecie jest ich ponad 1,7 tys. Przeważnie działają w ogrodach botanicznych, uniwersytetach i organizacjach non-profit.
- Dobrą wiadomością jest to, że chociaż znaleźliśmy dowody na ogromną utratę różnorodności w ciągu ostatnich dziesięcioleci w każdym z badanych przez nas środowisk, zauważyliśmy również znaczne utrzymanie tej różnorodności w niektórych kontekstach, a czasami, w określonych przypadkach, nawet pewien jej wzrost - zauważa dr Stephen Brush z UC Davis.
Różnorodność tradycyjnych upraw pozostała wysoka m.in. w gospodarstwach rolnych na terenach, które są cenione ze względu na ich wyjątkowe zastosowania rolnicze i społeczne. W ciągu ostatnich kilku dekad hodowcy roślin mieli też poczynić znaczne postępy w kierunku dywersyfikacji nowoczesnych odmian uprawnych. - To kwestia priorytetów i zasobów. Jednak rozpoczęcie odwracania tego szkodliwego trendu to bardzo duże wyzwanie. Wymaga przekształcenia naszych systemów żywnościowych, a nawet całych społeczeństw. Tylko takie działania wesprą różnorodność upraw - dodaje.
