Czy tuja jest trująca dla psa i kota? Wyjaśniamy raz na zawsze

Tuja (albo żywotnik) to roślina z rodziny cyprysowatych. Obejmuje pięć gatunków drzew i krzewów, rosnących zarówno w naturze, jak i w ogrodach. W Polsce największą popularnością cieszą się żywotnik zachodni i żywotnik olbrzymi. Na rynku są dostępne ich odmiany cechujące się nieco odmiennymi wyglądem, rozmiarem i wymaganiami co do stanowiska.

Krąży przekonanie, że żywotniki stwarzają zagrożenie dla ludzi i zwierząt przebywających w ich otoczeniu. Na forach internetowych i w mediach społecznościowych często padają pytania: "czy tuje są trujące dla człowieka?", "czy tuja wydziela szkodliwe opary?", a nawet "jakie choroby powodują tuje?". Wątpliwości internautów mają swoje uzasadnienie. W składzie chemicznym poszczególnych części żywotnika stwierdza się obecność substancji szkodliwych dla organizmów żywych. Co ważne, są one niebezpieczne dla ludzi i zwierząt wyłącznie po spożyciu. 

Liście i łuski żywotnika są źródłem olejku eterycznego, w składzie którego występuje tujon. To właśnie ta substancja jest przez wielu brana na tapet i analizowana pod kątem szkodliwości. Czym właściwie jest? Ten organiczny związek chemiczny zalicza się do terpenów. W grupie związków terpenowych znajdują się na przykład pozyskiwany z olejku miętowego mentol oraz otrzymywany z olejku cytrynowego lub różanego geraniol. 

Tujon obserwuje się również w tkankach innych roślin, między innymi piołunu, wrotyczu pospolitego czy szałwii lekarskiej. W dużej dawce wywołuje on wzmożoną czynność kory mózgowej. To objawia się dużą drażliwością i nadmierną ruchliwością. Przy zatruciach pojawiają się również stany psychotyczne. Takie objawy mają związek z oddziaływaniem tujonu na receptor GABA odpowiadający za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. 

Wspomniany związek chemiczny zawarty w tkankach tui jest szkodliwy. Jednak aby wywołał jakiekolwiek negatywny skutki, musi zostać zjedzony. W przeciwnym razie, gdy żywotnik po prostu rośnie w ogrodzie, nie stwarza dla człowieka żadnego zagrożenia. A co ze zwierzętami? 

Jeśli masz psa i obawiasz się, że czworonóg może skusić się na szyszki lub liście takiej rośliny, lepiej zrezygnuj z tui. Jeśli jednak pies nie ma tendencji do podgryzania krzewów i wiesz, że będziesz w stanie go upilnować, nie ma przeciwwskazań, aby zasadzić żywotnik w ogrodzie. 

Podobnie sprawa ma się ze szkodliwością tui dla kotów. Toksyczność tui może być problemem wyłącznie po zjedzeniu jakiejś części rośliny. Jeśli zatem kot przemieszcza się swobodnie po ogrodzie, rozważ zasadzenie na działce innych gatunków krzewów. Powszechnie wiadomo, że koty uwielbiają podgryzać trawę i liście, jednak ostateczną decyzję co do zasadzenia tui trzeba podjąć samodzielnie i na własną odpowiedzialność.