Szkodliwy węgiel. Polska może zapłacić nawet 420 mld zł
Za pozostanie przy węglu zapłacimy nawet 422 mld zł, głównie z powodu konieczności leczenia chorób związanych ze spalaniem paliw kopalnych. To główny wniosek z najnowszego raportu organizacji HEAL Polska.
W 2021 r. elektrownie węglowe wyprodukowały 72,4 proc. energii elektrycznej w Polsce. Obecnie nasz kraj jest jedynym w Unii Europejskiej, który nie wyznaczył twardej daty odejścia od węgla. Rząd wspominał kilkukrotnie roku 2049, ale nie jest to prawnie wiążąca deklaracja.
Mimo że głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza w Polsce jest emisja z domowych pieców oraz transport, zanieczyszczenia wydobywające się z kominów elektrowni również znacząco wpływają na zdrowie. Najnowsza publikacja HEAL wylicza skutki zdrowotne oraz koszty generowane wskutek emisji głównych monitorowanych substancji: pyłów zawieszonych PM2.5 i PM10, dwutlenku azotu oraz ozonu.
- Niestety elektrownie węglowe pozostają istotnym źródeł zarówno emisji gazów cieplarnianych, jak i zanieczyszczeń powietrza. Nie są głównym winowajcą, jeśli chodzi o smog w Polsce, jednak biorąc pod uwagę całość emisji stanowią poważne zagrożenie dla naszego zdrowia - komentuje najnowszy raport Weronika Michalak z HEAL Polska.
Aktywiści przeanalizowali trzy scenariusze odejścia Polski od węgla i ew. kosztów takich decyzji dla wszystkich Polek i Polaków. Są to wyliczenia zakładające trzy daty końca węgla: 2030, 2035 i 2049 rok.
Pierwszy scenariusz wiąże się z wystąpieniem nawet 9 tys. zgonów i kosztów zdrowotnych w wysokości ok. 148 mld złotych. Pozwoli on jednak zaoszczędzić 273 mld zł. Drugi to już niemal 5,3 tys. przedwczesnych zgonów więcej. Z kolei w przypadku odejścia od węgla w 2049 r. (czyli tak jak zapowiada rząd) emisje doprowadzą do 33,8 tys. przedwczesnych zgonów, zaś koszty zdrowotne mogą sięgnąć 422 mld zł.
By nie dopuścić do powstania tak dużego rachunku zdrowotnego, za który zapłacą obywatele i obywatelki Polski, raport wymienia szereg rekomendacji, jakie działania należy podjąć. Autorzy wskazują, że kluczowym zobowiązaniem jest niezwłoczne określenie wiążącej, konkretnej daty odejścia od spalania węgla w celach produkcji energii i ciepła oraz wynikające z tego tytułu wygaszanie elektrowni spalających paliwa kopalne.
Eksperci przestrzegają również przed wpadaniem w pułapkę fałszywych rozwiązań, czyli zastępowania mocy węglowych np. gazowymi lub opartymi na spalaniu biomasy. Ponadto rekomendują wsparcie rozwoju odnawialnych źródeł energii, energetyki prosumenckiej oraz efektywności energetycznej poprzez np. eliminację barier prawnych.
