Do centrów wielu miast nie wjedziesz starym samochodem. Będą mogły utworzyć Strefy Czystego Transportu
Sejm przyjął Ustawę o elektromobliności, której częścią są zapisy kluczowe dla zmniejszenia emisji spalin samochodowych w miastach. Mowa tu o możliwości ustanawiania stref czystego transportu we wszystkich gminach, niezależnie od liczby mieszkańców.
Strefy Czystego Transportu to obszary, do których nie będą mogły wjeżdżać pojazdy o największej emisji spalin. Decyzję o utworzeniu Strefy pozostawiono samorządom, które określą, gdzie będą obowiązywać nowe regulacje i jakie pojazdy będą mogły tam wjechać.
Nowelizacja rozszerza także katalog pojazdów zwolnionych z zakazu wjazdu do takich stref o specjalistyczne pojazdy Głównego Inspektora Ochrony Środowiska inne niż wykorzystywane wyłącznie do przewozu osób, a realizujące ustawowe zadania związane z ochroną ludności, bezpieczeństwem pożarowym i utrzymaniem porządku publicznego.
- Tworzenie Strefy nie jest obowiązkowe, a gmina będzie mogła zdecydować jakie pojazdy nie będą do niej wpuszczone na podstawie normy emisyjnej Euro lub typu paliwa. To ważne, bo nie każde miasto ma taki sam problem ze spalinami - komentuje Bartosz Piłat, ekspert PAS ds. transportu.
Po wejściu w życie ustawy Ministerstwo Klimatu i Środowiska ma przygotować rozporządzenie, które określać będzie sposób oznakowania pojazdów. System oznakowania uwzględniać będzie klasę emisyjną EURO pojazdu i rocznik produkcji. Da to podstawę gminom do skutecznego egzekwowania zakazu wjazdu określonych przez gminę pojazdów.
- Cieszę się, że wkrótce zacznie obowiązywać nowe prawo, które pozwoli wreszcie samorządom walczyć z emisją zanieczyszczeń pochodzących z silników samochodowych. Tym samym dołączamy do pozostałych państw unijnych, w których od lat obowiązują podobne przepisy - komentuje Bartosz Piłat, ekspert PAS ds. transportu. Dzięki nowym przepisom samorządowcy z Warszawy, Wrocławia, Katowic i Krakowa, czyli miast wymienionych przez Komisję Europejską jako najmocniej zanieczyszczone tlenkami, będą mogli podjąć działania naprawcze.
- Wiemy, że w Krakowie prowadzone są analizy nad utworzeniem SCT. Być może będzie to pierwsze miasto w Polsce z taka strefą - powiedział Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego - Mam nadzieję, że samorządy Stolicy i innych aglomeracji jak najszybciej wdrożą na swoim terenie nowe regulacje. Dotychczas zasłaniali się brakiem odpowiednich przepisów. Czas powiedzieć "sprawdzam" - dodaje.
Inne zmiany
Nowela przewiduje też, iż mając prawo jazdy kat. B, będzie można prowadzić elektryczne auta dostawcze o masie do 4250 kg zamiast do 3500 kg. Związane jest to z dodatkową masą baterii.
Nowe przepisy regulują również procedury instalacji punktów poboru energii w budynkach wielorodzinnych. Przepisy mają ułatwić montaż punktów ładowania samochodów elektrycznych na wniosek mieszkańców danego budynku. Określa się przypadki, w jakich wspólnota mieszkaniowa czy spółdzielnia może wydać decyzję odmowną odnośnie do instalacji prywatnego punktu poboru energii przez mieszkańca oraz przyłączenia go do sieci poprowadzonej w nieruchomości. W przypadku budynków posiadających status zabytków trzeba uzyskać zgodę konserwatora zabytków.
Nowe prawo daje też możliwość udzielania wsparcia finansowego w przypadku, gdy przedsiębiorca nie kupuje pojazdu, a korzysta z leasingu.
W nowych przepisach pojawia się też definicja roweru wspomaganego elektrycznie, co ma umożliwić rozwój i wsparcie bardziej zróżnicowanych pojazdów elektrycznych. Wprowadzono także niezbędne modyfikacje pojęcia i rozwiązania dotyczące planowanego powstania infrastruktury tankowania wodoru. W uzasadnieniu wskazano, że wprowadzenie regulacji w zakresie wodoru jest konieczne, gdyż zakłada się, że nowe paliwo alternatywne znajdzie w niedalekiej przyszłości zastosowanie w różnych segmentach gospodarki w ramach zorganizowanych flot pojazdów, w logistyce przemysłowej oraz w transporcie publicznym.
Wdrożenie europejskiego prawa
Ponadto nowela umożliwi wprowadzenie do polskiego prawa kilku dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady, w tym: dyrektywy z 20 czerwca 2019 ws. promowania ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów transportu drogowego; z 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej; oraz dyrektywy z 30 maja 2018 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej.
Komisja Europejską domaga się od wymienionych wcześniej czterech polskich miast jak najszybszego obniżenia emisji dwutlenku azotu (NO2) do powietrza - substancji ściśle powiązanej z emisją spalin. Transport jest jednym z dwóch najpoważniejszych źródeł zanieczyszczeń w polskich miastach. Badania wskazują na regularne przekroczenia norm dwutlenku azotu na obszarach większych ośrodków. Substancja ta łączona jest ze wzrostem przypadków astmy, udarów czy chorób układu nerwowego.
Przez ostatni rok Polski Alarm Smogowy współpracował z Ministerstwem Klimatu i Środowiska przy tworzeniu odpowiednich zapisów w ustawie o elektromobilności. Rozmowy doprowadziły do kompromisu - w projekcie nowelizacji ustawy znalazły się rozwiązania satysfakcjonujące zarówno samorządy jak i Ministerstwo. Zmiany były wyczekiwane przez władze szeregu miast, które - w trakcie prac nad ustawą - popierały progresywne rozwiązania.
Źródło: PAP, Polski Alarm Smogowy