Kiedy zaczyna się zima 2022? Ta kalendarzowa i ta astronomiczna

Aktualizacja

Są tacy, którzy na pierwszy dzień zimy czekają z utęsknieniem i tacy, dla których ta pora roku mogłaby w ogóle nie istnieć. Dla wielu to też czas planowania nowego roku, urlopów i świątecznych spotkań rodzinnych. Kiedy zaczyna się zima w 2022 roku?

Zima astronomiczna w 2022 roku rozpocznie się 21 grudnia o godzinie 22:48.
Zima astronomiczna w 2022 roku rozpocznie się 21 grudnia o godzinie 22:48.Beata Zawrzel/REPORTEREast News

Kiedy zaczyna się zima i do kiedy trwa?

Termin rozpoczęcia tej pory roku zależy od tego, czy chodzi o zimę w indywidualnym odczuciu każdego człowieka, tę kalendarzową, astronomiczną czy meteorologiczną. Nie w każdym przypadku pierwszy dzień zimy przypada zawsze na ten sam dzień w kalendarzu. 

W przypadku zimy kalendarzowej sprawa jest prosta - zaczyna się zawsze 22 grudnia. W 2022 roku będzie to czwartek. 

Sztywne ramy czasowe określają także początek zimy meteorologicznej - ta rozpoczyna się 1 grudnia. 

Nieco inaczej jest w przypadku zimy astronomicznej. Ona zaczyna się w momencie zimowego przesilenia - najczęściej to 21 lub 22 grudnia. 

W 2022 roku pierwszy dzień zimy astronomicznej wypada w środę, 21 grudnia o godzinie 22:48. W kolejnych latach będzie to:

  • 21 grudnia 2023 r. o godzinie 16:27;
  • 21 grudnia 2024 r. o godzinie 10:19;
  • 21 grudnia 2025 r. o godzinie 16:02.

Koniec zimy jest nierozerwalnie związany z nadejściem kolejnej pory roku, czyli wiosny. Kalendarzowa wiosna rozpoczyna się 21 marca, a wiosna meteorologiczna 28 lub 29 lutego - w zależności, czy będzie to rok przestępny, czy nie. Z kolei początek wiosny astronomicznej to moment wiosennej równonocy, który może przypaść zarówno 20, jak i 21 marca.

W następnych latach początek wiosny wypada:

  • 20 marca 2023 r. o godzinie 22:24;
  • 20 marca 2024 r. o godzinie 5:06;
  • 20 marca 2025 r.  o godzinie 11:01.

Zima kalendarzowa i zima astronomiczna

Zima kalendarzowa i zima astronomiczna niemal pokrywają się ze sobą, różnica w datach ich rozpoczęcia oraz zakończenia może wynosić kilka dni.

Zima astronomiczna na półkuli północnej rozpoczyna się, gdy słońce przechodzi przez punkt Koziorożca. Jest to moment przesilenia zimowego, czyli sytuacja, w której występuje najkrótszy dzień w roku (trwa zaledwie 8 godzin i kilka minut) i najdłuższa noc w roku (trwająca prawie 16 godzin). Słońce jest wówczas najniżej nad horyzontem. Od momentu przesilenia zimowego dzień będzie się stopniowo wydłużał aż do równonocy wiosennej, wyznaczającej pierwszy dzień wiosny.

Warto pamiętać, aby nie utożsamiać zimy astronomicznej z zimą kalendarzową. Kalendarz wskazuje konkretną datę rozpoczęcia najzimniejszej pory roku - to zawsze jest 22 grudnia.

Dlaczego w Polsce jest zima, a na drugiej półkuli jest lato?

To, czy u nas jest zima, czy lato, nie wynika z tego, jaka odległość w danym momencie dzieli Ziemię od Słońca. Istotne jest coś innego. 

Zmiany pór roku na Ziemi to konsekwencja nachylenia osi obrotu naszej planety pod kątem 66,5° do płaszczyzny ekliptyki. Oś obrotu to linia, która łączy dwa bieguny geograficzne - północny i południowy. Z kolei ekliptyka to okrąg na sferze niebieskiej, po którym pozornie porusza się Słońce.

Dlaczego w Polsce jest zima, a na drugiej półkuli jest lato?123RF/PICSEL

Dlaczego temperatury zimą są zdecydowanie niższe niż latem? Ta kwestia jest związana z kątem, pod jakim promienie słoneczne padają na powierzchnię Ziemi. 

Zimą Słońce znajduje się niżej nad horyzontem niż latem. Krótszy jest także dzień. Skutkiem tego Słońce ogrzewa powierzchnię Ziemi z mniejszą intensywnością i przez krótszy czas. Temperatura powietrza jest niższa niż w miesiącach letnich.

Dumne konie o bogatej historii. Są dziedzictwem Europy© 2022 Associated Press