Czy fotowoltaika zimą produkuje prąd i jest tak samo wydajna jak latem?

Panele fotowoltaiczne montowane są najczęściej na dachach budynków jednorodzinnych. Po uzyskaniu zgody zarządu spółdzielni możliwa jest również ich instalacja na balkonie lub dachu bloku. Instalacje można montować też na gruncie.

Najważniejszym elementem instalacji są półprzewodnikowe ogniwa słoneczne określane również jako ogniwa fotowoltaiczne, ogniwa fotoelektryczne lub fotoogniwa. Aby produkowały więcej energii, łączy się je w moduły fotowoltaiczne, na które pada światło słoneczne.

Zjawisko fotowoltaiczne zachodzi poprzez przemianę promieniowania słonecznego w prąd stały, który następnie zostaje przekazany do falownika. Falownik przekształca energię w prąd zmienny o parametrach dostosowanych do naszych domowych gniazdek, gdzie zostaje przekazany do naszego użytku. 

Nie da się ukryć, że w naszej szerokości geograficznej występują czynniki atmosferyczne, które mogą przekładać się na wydajność paneli PV. Ilość prądu wytworzonego przez instalację fotowoltaiczną na przestrzeni roku różni się od pory roku.

Moduły są najbardziej wydane, gdy są dobrze nasłonecznione. Fotowoltaika produkuje najwięcej prądu (około 80 proc.) od maja do września. Szacuje się, że szczyt wydajności ma miejsce w miesiącach letnich: czerwcu, lipcu i sierpniu.  

Czy to oznacza, że fotowoltaika zimą nie działa? Energię słoneczną możemy czerpać przez cały rok, nawet przy niesprzyjającej aurze. Co prawda zimą nasza instalacja wyprodukuje mniej energii, ale warto pamiętać, że nadwyżki, które zostaną wyprodukowane latem mogą być magazynowane lub oddawane do sieci energetycznej i odbierane z niej w okresie zimowym.

Wydajność instalacji zależy od temperatury ogniwa fotowoltaicznego. To wcale nie oznacza, że jedynie przy intensywnych upałach będzie ona produkowała prąd. Paradoksalnie, zbyt wysoka temperatura również może negatywnie wpływać na wytwarzanie prądu przez instalację.

W słoneczne zimowe czy jesienne dni, instalacja nadal będzie wytwarzać energię, ale w mniejszym stopniu. Musimy liczyć się też z zachmurzeniem, które zmniejsza uzyski z paneli fotowoltaicznych. Warto jednak pamiętać, że chmury przepuszczają promienie słoneczne, a obniżenie wydajności instalacji PV może być zrekompensowane nadwyżkami energii wyprodukowanej wiosną czy latem.

Opady deszczu czy śniegu mogą wpływać negatywnie na wydajność paneli słonecznych, ale te dobrej jakości powinny działać również w trudniejszych warunkach atmosferycznych. 

Musimy zadbać o to, aby śnieg nie zasłonił paneli fotowoltaicznych zimą. Wystarczy nieduża warstwa - np. 2 centymetry, żeby wydajność całej instalacji uległa radykalnemu obniżeniu. W tym celu najczęściej zaleca się montować panele pod kątem 30-40 stopni w kierunku południowym. To ułatwi szybsze opadanie nagromadzonego puchu.

Warto też pamiętać, że zabrudzenie paneli fotowoltaicznych ma negatywny wpływ na ich wydajność, niezależnie od pory roku. Wiosnę warto więc przeprowadzić czyszczenie paneli.

Gdy zużycie prądu w budynku jest stosunkowo duże, montaż paneli fotowoltaicznych z pewnością będzie opłacalny.

Od 1 kwietnia 2022 roku w Polsce zmienił się sposób rozliczania nadwyżek energii. Po wprowadzeniu net-billingu zależy on nie od ilości oddanej do sieci energii, a od jej realnej wartości rynkowej, (cenie, po której kupuje się ją i sprzedaje na giełdzie energii elektrycznej).

Jeżeli jednak weźmiemy pod uwagę wzrost cen energii, zmiany norm elektrycznych przy budowie nowych domów, dopłaty, z których mogą skorzystać osoby zainteresowane fotowoltaiką (program Mój Prąd 4.0, Czyste Powietrze czy ulga termomodernizacyjna), a także perspektywę niezależności energetycznej, montaż paneli słonecznych może być atrakcyjnym rozwiązaniem nawet w systemie net-billingowym.