Wygląda groźnie, ale nie warto go zabijać. Walczy z intruzami w ogrodzie
Pająki nie budzą naszej sympatii, a już w szczególności tłuste krzyżaki ogrodowe budzą w nas obrzydzenie. Tymczasem zasługują ona na więcej niż tylko przerażone spojrzenia. Ten charakterystyczny pająk z białym krzyżem na odwłoku to cichy sprzymierzeniec naszych rabatek. Wyjaśniamy, co robi pająk krzyżak w ogrodzie i czy jest groźny dla ludzi.
Spis treści:
Czy pająki są pożyteczne?
Pająki, w tym krzyżaki ogrodowe (Araneus diadematus), pełnią ważną rolę w ekosystemie. Są naturalnymi drapieżnikami, które pomagają kontrolować populacje owadów. Są groźne szczególnie dla tych, które mogą szkodzić naszym roślinom. Dzięki pająkom w ogrodzie jest mniej mszyc, komarów, much i innych drobnych szkodników.
Pająki nie przenoszą chorób na ludzi ani zwierzęta domowe, w przeciwieństwie do niektórych owadów. Nie są też zagrożeniem dla psów czy kotów. Nawet jeśli zwierzak przypadkiem zniszczy pajęczynę, pająk po prostu się wycofa. Warto więc traktować je jako sprzymierzeńców, a nie intruzów. Nasz strach przed nimi jest zupełnie nieuzasadniony.
Co robi pająk krzyżak w ogrodzie?
Krzyżak ogrodowy najczęściej przebywa wśród roślin, gdzie buduje swoje sieci. Jego obecność to znak, że ogród jest zdrowy i pełen życia. Pająk ten nie przemieszcza się zbyt często. Jest bardzo terytorialny, wybiera miejsce, w którym może skutecznie łapać ofiary i pozostaje tam przez dłuższy czas.
Samica krzyżaka ogrodowego jesienią składa od 300 do nawet 900 jaj w jedwabistym kokonie. Ukrywa go w szczelinach, pod liśćmi lub wśród roślin. Po złożeniu jaj samica zwykle ginie, a młode pajączki wylęgają się wiosną. W pierwszych dniach życia tworzą zwarte skupiska, a potem rozpraszają się, często unosząc się dzięki tzw. balonowaniu. Wytwarzają srebrzyste nici, które niosą je z wiatrem w inne miejsca. To ich sposób na kolonizację nowych terenów.
Samca od samicy można odróżnić po wielkości: samice są znacznie większe (do 2 cm długości ciała), podczas gdy samce osiągają zaledwie 1 cm. Różnią się też budową odnóży. Samce mają bardziej rozwinięte narządy kopulacyjne (bulbusy) na końcach przednich odnóży.
Ukąszenie krzyżaka ogrodowego. Czy jest groźne?
Ten pająk nie jest agresywny i nie atakuje bez powodu. Ukąszenie krzyżaka ogrodowego może się zdarzyć tylko w sytuacji, gdy pająk czuje się zagrożony, np. zostanie przypadkowo ściśnięty. Pajęczak wydziela jad, ale nie jest on niebezpieczny dla ludzi. Może wywołać lekkie zaczerwienienie, swędzenie lub uczucie pieczenia, podobne do ukąszenia komara.
Krzyżaki nie pakują się w niepotrzebne kłopoty. Potrafią "odczytywać" drgania sieci i rozpoznawać, czy złapały owada, czy może liść poruszony wiatrem. Jeśli ofiara jest zbyt duża lub niebezpieczna, pająk ją wypuści, unikając ryzyka. Nawet w sytuacjach groźnych krzyżak ogrodowy raczej będzie unikał ukąszenia.
Nie ma dowodów na to, by krzyżaki przenosiły jakiekolwiek choroby. Ich jad działa głównie na drobne owady i nie stanowi zagrożenia dla ludzi ani zwierząt domowych. W przypadku osób uczulonych na jad pająków, może dojść do silniejszej reakcji. Wtedy warto skonsultować się z lekarzem. Tego typu alergie zdarzają się jednak niezwykle rzadko.
