Kalendarz ogrodnika 2024. Rok w ogrodzie miesiąc po miesiącu

Styczeń jest zwykle najchłodniejszy i tylko niewiele osób decyduje się na pracę w ogrodzie. Niemniej jednak nadal można wykonać kilka przyjemnych zadań jak np. planowanie nowych ogrodowych rabat i dobór do nich odpowiednich roślin. Trzeba także zabezpieczyć ogród przed mrozem oraz śniegiem. Przy okazji warto również pamiętać o zimowych warzywach, które trzeba zabezpieczyć przed mrozem.

Prace w ogrodzie:

• przycinanie drzewek - jeśli nie ma mrozu, można usunąć nadłamane i suche gałęzie;
• usuwanie zalegającego śniegu - mniejsze ryzyko połamania słabszych gałęzi;
• bielenie pni drzew - wapno palone zapobiega pękaniu i chroni drzewa przed nagrzewaniem się;
• wysadzanie roślin cebulowych do donic - najlepiej przechowywać je w domu w zacienionym miejscu (10°C-15°C);
• planowanie siewu i nasadzeń na kolejny sezon;
• weryfikacja zdolności kiełkowania nasion - wynik >30% oznacza, że nasiona są zepsute lub stare.

W lutym dni są coraz dłuższe, ale nadal bywa zimno. Warto przeprowadzić przegląd zimowych osłon, gdyż po słonecznym dniu często nadchodzi mroźna noc.

Prace w ogrodzie:

• przygotowanie inspektu do siewu - pod koniec miesiąca w szklarni można wysiewać sałatę, kalarepę, szpinak czy rzodkiewkę;
• początek upraw warzyw w domu - to dobry czas na wysiew pomidorów, papryki czy bakłażanów - można je wysiewać do skrzyń na parapecie okiennym;
• zbiory warzyw zimowych - pozostałych, które dotychczas były zabezpieczone włókniną przed mrozem;
• analiza składników pokarmowych gleby przed sezonem - zadanie ułatwiają testy dostępne w sieci lub sklepach ogrodniczych;
• pielęgnacja iglaków - można przyciąć gałęzie gatunków żywicznych, jeśli jest taka potrzeba, i usunąć uszkodzone pędy.

Oznaki wiosny są już wyraźnie widoczne w ogrodzie. Marzec dla wielu osób to początek sezonu w ogrodzie, a także doskonały moment na wdrożenie swoich planów.

Co robić w marcu w ogrodzie? 

• zbiory pozostałych zimowych warzyw;
• przygotowanie rabat warzywnych (po roztopieniu śniegu) - czas na rozłożenie kompostu i przekopanie ziemi;
• czas na główne wysiewy - dłuższe dni wspierają rozwój siewek;
• hartowanie siewek - roślinom dotychczas hodowanym w domu pomoże świeże powietrze;
• wysiew warzyw do gruntu - pod warunkiem sprzyjającej aury;
• nawożenie drzew i jagodowych krzewów - najlepiej, gdy gleba rozmarznie;
• nawożenie roślin cebulowych.

Słynne powiedzenie "kwiecień plecień [...]" jest jak najbardziej prawdziwe. Przymrozki i chłodny wiatr mogą zniweczyć dotychczasowe starania, dlatego w ogrodzie przydadzą się folia i agrowłóknina. Folia lub szklarnia powinny być czyste, aby zapewnić odpowiednią ilość światła, co ułatwi nagrzewanie wnętrza.

Prace w ogrodzie w kwietniu:

• osłona upraw - zabezpieczenie przed larwami szkodników z siatki o drobnych oczkach najlepiej rozłożyć po wysiewie i w odpowiednim odstępie od siewek;
• wysiew warzyw - z pominięciem gatunków wrażliwych na mróz;
• hartowanie młodych roślin - wzmocni to ich odporność i stabilność;
• sadzonki kapusty - można przenieść je ze szklarni i wysadzić na rabatach;
• pomidory - rośliny z rozsady należy popikować, zanim pojawią się pierwsze liście;
• dynie - to dobry czas, aby wysadzić nasiona na parapecie lub w inspekcie;
• rabarbar - łodygi są dojrzałe zwykle od końca kwietnia, ale żeby nie osłabiać rośliny, nie należy zbierać więcej niż ⅓ łodyg, pędy kwiatowe należy usuwać;
• rośliny strączkowe - dobry moment na wysianie do gruntu, podobnie jak cebuli i pietruszki;
• wysiew w 2. połowie kwietnia: buraków, pora, kalafiora, rzodkiewki i wczesnych odmian kapusty.

Im dłuższe i cieplejsze dni, tym więcej pracy w ogrodzie. Maj to dobry czas, aby zakończyć siewy i zacząć usuwać chwasty. Problemem bywają także ślimaki, ale też sporadyczne nocne przymrozki.

Jakie prace są niezbędne w ogrodzie w maju?

• wysiew - kwiaty, warzywa i zioła wrażliwe na mróz można od połowy maja bez obaw wysadzić na gruncie;
• główny okres wegetacyjny - rosną zarówno uprawiane rośliny, jak i chwasty, z którymi należy się uporać;
• szpinak - wysiany w marcu, w maju będzie gotowy do ścięcia;
• truskawki - przy dobrej aurze zaczynają pojawiać się pierwsze kwiaty, ale w tunelu foliowym dojrzewają 3-4 tygodnie wcześniej;
• wysiew kwiatów - po 15 maja można wysiewać nasturcje, maciejki czy aksamitki;
• drzewa i krzewy - należy regularnie opryskiwać je preparatami przeciwgrzybicznymi.

Ogród jest pełen zieleni i kolorowych kwiatów. Pomimo tego, że pracy nie brakuje (walka ze szkodnikami), warto znaleźć chwilę, aby cieszyć się ciepłymi promieniami słońca, śpiewem ptaków, zapachami, kolorami i smakowitymi owocami i warzywami.

Na co zwrócić uwagę w ogrodzie w czerwcu i jakie prace wykonać? 

• ślimaki - jeśli nie udało się z nimi uporać, czas na zastosowanie moluskocydów;
• szklarnia - zbyt wysoka temperatura może uszkodzić rośliny. Warto pamiętać o regularnej wentylacji i ew. ocienieniu w godzinach południowych;
• ochrona przed larwami - siatki przydadzą się m.in. do zabezpieczenia pora, cebuli, kapusty czy marchwi;
• rośliny dwuletnie - czerwiec to dobry moment na wysiew roślin dwuletnich np. stokrotek i niezapominajek;
• porządkowanie róż - podwiązywanie nowych pędów;
• zbiór plonów - truskawek, agrestu, czerwonych porzeczek.

Ogród jest pełen smaków, kolorów i zapachów. Tak wygląda pełnia lata, czyli długie gorące dni i krótkie, ciepłe noce. Lipiec to czas na zbiory, odpoczynek i mniejsze prace w przypadku gorszej pogody.

Jakie prace są niezbędne w lipcu w ogrodzie?

• pielenie i podlewanie - walka z chwastami i regularne podlewanie stają się niemal codziennością;
• poplon - po zbiorach wczesnych warzyw warto wysiać kolejne, zgodnie z zasadą następstwa upraw;
• pomidory - usuwanie dolnych liści w celu zapobiegania chorób grzybowych;
• truskawki - regularne zbiory pomogą uniknąć gnicia i pozwolą dojrzewać kolejnym owocom;
• kwiaty - należy usunąć zwiędłe i uschnięte kwiaty, jednocześnie to dobry czas na wysiew roślin rabatowych.

Ostatni miesiąc lata jest bogaty w zbiory. Borówki, śliwki, ale też truskawki domagają się uwagi. Jest to dobry moment, aby przetworzyć część z nich i delektować się pysznym smakiem w chłodniejszych miesiącach. Sierpień to przeważnie czas zbiorów i regularnej pielęgnacji ogrodu.

Prace w ogrodzie:

• zbiory warzyw - cukinii, cebuli, ogórków, sałaty, marchewki, szpinaku, papryki czy pomidorów (im częstsze zbiory, tym kolejne rośliny są mocniejsze);
• podlewanie - należy pamiętać o regularnym nawadnianiu roślin;
• zbiory nasion - sierpień to dobry moment na zebranie i przechowanie nasion na kolejny sezon;
• kwiaty - posadzone cebulki ozdobią ogród jesienią;
• drzewa owocowe - w sierpniu pojawiają się pierwsze letnie jabłka, wczesne gruszki, późne wiśnie i czereśnie, a także nektarynki, brzoskwinie, morele i śliwki.

Wrzesień to bardzo pracowity miesiąc pod względem zbiorów i przetworów.

Jakie prace w ogrodzie wykonać we wrześniu?

• zbiory - najlepiej zebrać dojrzałe warzywa (W ogrodzie bez obaw mogą nadal rosnąć gatunki niewrażliwe na mróz m.in. kapusta, seler, por czy dynia.);
• dynia - przyda się podściółka z grubej słomy, która zabezpieczy owoce przed zgnilizną;
• ziemniaki - zaczynają się wykopki (Nieuszkodzone bulwy można przechowywać w suchej i chłodnej piwnicy.);
• cebula - wrzesień to czas, kiedy koniecznie trzeba zebrać cebulę, ponieważ w innym wypadku zacznie rosnąć na nowo;
• orzechy włoskie - czas zbiorów;
• zbiory owoców - należy zebrać jabłka, nektarynki, śliwki i gruszki. (Przejrzałe owoce trudniej zbierać, a podczas magazynowania szybciej się psują.).

W październiku pojawiają się już przymrozki. Warto zadbać o osłony upraw. Można do tego celu wykorzystać włókninę.

Oto niezbędne prace w ogrodzie w październiku:

• marchew - późne zbiory tego warzywa zapewnią mu więcej składników odżywczych;
• warzywa ziemne - buraki i marchew najlepiej przechowywać w skrzyniach z wilgotnym piaskiem;
• rabarbar - dobra pora na rozdzielenie rabarbaru (Zabieg należy wykonywać co 8-10 lat.);
• zielony nawóz - puste rabaty warto obsiać białą i czerwoną koniczyną, które posłużą jako naturalny nawóz;
• sadzenie - początek miesiąca to dobry moment, aby posadzić krzewy owocowe np. agrest, jeżynę, a koniec października to czas na sadzenie drzew owocowych;
• czarny bez - dojrzewa w październiku, a jego owoce nadają się do przerobienia na sok;
• przekopanie ogródka - po oczyszczeniu przestrzeni i przekopaniu ziemi warto wymieszać ją z nawozem organicznym.

Rośliny powoli szykują się do zimy. W ogrodzie mogą jeszcze rosnąć warzywa zimowe, a niektóre, jak np. topinambur, mogą zostać w gruncie do wiosny.

Prace w ogrodzie w listopadzie to przygotowanie do zimy:

• zabezpieczenie przed zarazą - aby uniknąć inwazji szkodników i chorób liściowych;
• kompost - dotychczas niewykorzystane zapasy można rozrzucić na rabatach, aby poprawić jakość gleby;
• pielęgnacja - przycinanie, sadzenie, nawożenie to zadania na listopad;
• przetwory - bez czarny, bez koralowy, śliwa tarnina, jarzębina nadają się do przetworzenia lub mogą posłużyć jako dodatek do innych kompozycji smakowych.

Ogród odpoczywa przed nadejściem wiosny. Na rabatach można spotkać warzywa odporne na mróz. Niskie temperatury sprawiają, że jarmuż staje się bardziej delikatny i słodki.

Prace w ogrodzie w grudniu to: 

• usuwanie szkodników - zimą zajmują one różnego rodzaju kwatery, w których można znaleźć owady i złożone przez nich jaja (Gniazd należy szukać na drzewach i najlepiej je zniszczyć);
• zabezpieczenie drzew - młode i wrażliwe drzewa najlepiej zabezpieczyć przed mrozem;
• sprawdzanie okryć roślin - regularny przegląd zapewni bezpieczne przezimowanie roślin.

Dobrze przygotowany plan działania to połowa sukcesu. Druga część to praca, która dla ogrodników może trwać przez cały rok. Nagrodą są smaczne owoce i warzywa.