ABC ekobudownictwa. Słoma i glina podbijają rynek

Przemysł budowlany pochłania ogromne ilości zasobów i energii nieodnawialnej. W negatywny sposób oddziałuje na środowisko emitując do atmosfery tony zanieczyszczeń i generując trudne w utylizacji odpady. Wzrasta więc zainteresowanie budownictwem ekologicznym, rozumianym nie tylko jako stawianie obiektów pasywnych czy energooszczędnych, ale też jako wykorzystywanie w tym celu materiałów, które są przyjazne środowisku.

Jak w każdej innej branży, również w budownictwie może dochodzić do przekłamań czy "greenwashingu" materiałów budowlanych. Bywają przedstawiane w taki sposób, by potencjalnym klientom zdawało się, że wyprodukowano je w zgodzie z ekologią i nie szkodzą środowisku. Jak więc poznać ekologiczny budulec? Ocenia się go pod względem składu, pochodzenia, zawartości szkodliwych substancji, pochodzenia surowców, energochłonności procesów produkcji, ilości odpadów poprodukcyjnych, zanieczyszczeń związanych z transportem, trwałości oraz bezpośredniego wpływu na zdrowie człowieka. Mimo, że budownictwo przyjazne środowisku jest wciąż niszową dziedziną, istnieje już kilka systemów certyfikacji ekologicznej, uwzględniających jakość materiałów budowlanych (LEED, BREEAM) lub w całości im poświęconej (Craddle to Craddle). 

Oczywistym przykładem ekologicznego materiału budowlanego jest drewno. Wykorzystuje się je zarówno w konstrukcjach szkieletowych, jak i w wykończeniach zewnętrznych i wewnętrznych. Ma wiele zastosowań i pozwala stworzyć odpowiedni dla ludzi i zwierząt mikroklimat. Dzięki specyficznej obróbce można mu nadać jeszcze lepsze właściwości: zwiększoną odporność na ogień czy wilgoć. Dobrze nadaje się do ponownego użycia; choć to łatwiejsze w przypadku większych komponentów, np. bali o dużych przekrojach. Jego odpadki są łatwe w utylizacji.

Dlaczego drewno jest przyjazne środowisku, skoro do jego produkcji ścina się drzewa i karczuje lasy? Ponieważ jest ono pozyskiwane w sposób zrównoważony. Jego wytwarzanie podlega kontroli i musi spełniać określone standardy. Drewno jest surowcem odnawialnym, tanim i odznacza się ujemną lub niską emisją dwutlenku węgla. O ekologiczności materiałów drewnopochodnych (jak np. fornir) decyduje stosowanie w produkcji odpadów drewnianych.

Szkło to kolejny doskonały przykład ekologicznego budulca. Właściwie bez końca można je przetwarzać, przetapiać i dowolnie kształtować, choć trzeba pamiętać, że to pochłania dużo energii, a zatem może wiązać się z emisją gazów cieplarnianych. Podobnie, jak drewno, dzięki właściwym modyfikacjom, np. zagęszczeniu czy łączeniu z syntetycznymi domieszkami może być zastosowane do izolacji termicznych i przeciwwodnych oraz w podbudowie płyt fundamentowych.

Cegła jest budulcem powstającym z naturalnych surowców, jednak jej produkcja jest przesadnie energochłonna. Czy to oznacza jej koniec w budownictwie? Nie, o ile jest ona pozyskiwana z recyklingu, np. rozbiórki innych domów. Nierzadko tego typu ceramiczne bloczki są tańsze od "nowych" cegieł.

Produkty z odzyskiwanych tworzyw sztucznych są łatwo dostępne na rynku materiałów budowlanych. Z "plastiku" poddanemu recyklingowi wykonywane są profile okienne z PCV, rynny i rurki. Z butelek PET produkowany jest materiał o właściwościach podobnych do styropianu, a z zutylizowanych opon wykonuje się nawierzchnie zewnętrzne na tarasy i nie tylko. Warto jednak dopytywać, w jaki dokładnie sposób są przetwarzane. 

System budowania z zastosowaniem słomianego budulca z angielskiego nazywa się "strawbale". Stosuje ona słomę, jako materiał termoizolacyjny lub - w postaci sprasowanych kostek - jako pełnoprawny budulec, wypełniający szkielet z drewnianych bali. W jego przestrzeniach ściśle umieszcza się słomiane bloczki wytwarzane z łodyg żyta, pszenicy lub pszenżyta.

Glina jest surowcem budowlanym znanym od wieków. Pozyskanie jej nie jest trudne. Ponadto nie wymaga ona obróbki w wysokiej temperaturze. Glina ma szerokie zastosowanie w budownictwie, nadaje się do murowania, tynkowania, konstruowania stropów czy stawiania ścian. Można z niej wytwarzać piece, posadzki czy dachówki.

Z konopi siewnej produkuje się już tzw. beton konopny, na pozór podobny do zwykłego cementu, jednak znacznie przewyższający go pod względem kluczowych parametrów. "Roślinny" kompozyt powstaje przez połączenie włókien lub paździerzy konopi z wapnem. Jest on bardziej wytrzymały, lżejszy (waży o połowę mniej niż tradycyjny beton!) i odporny na ogień oraz wilgoć. W pełni podlega rozkładowi, a to nie koniec jego ekologicznych właściwości.

Materiał ukazał się na serwisie deccoria.pl