Mamidła, mgły i poświaty. Górskie zjawiska zapierające dech w piersiach
Zjawiska optyczne i atmosferyczne, chociaż tłumaczone są prawami fizyki, niosą za sobą wiele tajemnic i budzą nasz zachwyt. Zwłaszcza podczas samotnej wędrówki górskiej ujrzenie niesamowitych zjawisk może wywołać podziw, ale i strach.
Widmo Brockenu - zjawisko owiane tajemnicą
Brocken to najwyższy szczyt gór Harz w środkowych Niemczech o wysokości 1142 metrów n.p.m. Co niemiecki szczyt na wspólnego ze zjawiskiem zwanym mamidłem górskim? To właśnie tam w 1780 r. Joahann Silbershlag zaobserwował, a następnie opisał widmo Brockenu. Ujrzenie charakterystycznego cienia z tęczową aureolą należy do rzadkości. Choć ci piechurzy, którzy mieli okazję go ujrzeć, chwalą się swoimi doświadczeniami. Aby stanąć oko w oko z mamidłem górskim, muszą panować odpowiednie warunki atmosferyczne (opady deszczu i mgły).
Po pierwsze konieczne jest znalezienie się powyżej chmury, na linii pomiędzy słońcem a mgłą. Powiększony cień sylwetki można zobaczyć dzięki załamaniu promieni słonecznych na kropelkach wody, które unoszą się na chmurze. Zjawisko to jest o tyle niesamowite, że wygląda, jakby naprzeciw nas stała zupełnie obca osoba. Jednak to nasz cień, który porusza się z delikatnym opóźnieniem względem naszych ruchów. Jest to spowodowane odbiciem naszej sylwetki na chmurze. Nie zawsze widmo Brockenu ma nad głową tęczową poświatę. Ujrzenie jej można potraktować jako niebywałe szczęście.
Czy spotkanie z mamidłem górskim coś znaczy? Wokół tego magicznego zjawiska narosło wiele legend. Między innymi ta, że spotkanie z mamidłem oznacza rychłą śmierć w górach. Jednak jeśli zobaczysz swój cień trzy razy, unikniesz śmierci.
Widmo Brockenu można również dostrzec podczas podróży samolotem, ale i ten widok należy do rzadkości.
Inwersja i mgły
Miłośnicy wędrówek na wysokie szczyty wchodzą tam często, aby przyjrzeć się zjawiskom niespotykanym na niższych poziomach. Jednym z nich jest inwersja temepratury, która powoduje powstanie morza mgieł. Inwersja temperatury to zjawisko, w którym temperatura powietrza rośnie wraz z wysokością. Z inwersjami można spotkać się przy powierzchni ziemi i w najniższej warstwie atmosfery, troposferze (inwersje górne).
Jeżeli na niższej wyskości temperatura będzie niższa niż na szczycie, wówczas doświadczymy obserwacji unoszących się mgieł.
Powstawanie inwersji jest spowodowane zetknięciem się dwóch mas powietrza - górnej, lekkiej i suchej oraz dolnej, zimnej i ciężkiej. Dobrą wiadomością jest to, że jesień w górach sprzyja oglądaniu morza mgieł, znajdujących się tuż pod naszymi stopami.
Efekt halo
Efekt halo to zjawisko optyczne zachodzące w ziemskiej atmosferze, tworzące się wokół słońca lub księżyca. Podobnie, jak w poprzednich przypadkach, muszą zajść odpowiednie warunki, abyśmy mogli go zobaczyć. Halo może być widoczne aż przez 100 dni w roku. Ze względu na współczynniki załamania światła o różnej długości fali, naszym oczom ukazują się kolorystyczne efekty rozszczepienia.
Efekt występuje dzięki załamaniu promieni światła, które przechodzą przez kryształki lodu zawieszone w powietrzu. W dzień halo możemy dostrzec poprzez prześwitujące chmury, podczas zamieci lub zamglenia. Małe halo, czyli halo 22° to zjawisko, które możemy rozpoznać po jednym okręgu o małym promieniu. Halo może przybierać jednak bardziej złożone formy widoczne przy bardzo niskich temperaturach. Możemy wówczas zobaczyć dwa okręgi znajdujące się nad sobą: jeden o mniejszej średnicy od drugiego.
Jakie jeszcze zjawiska górskie wzbudziły twój podziw?
