Kurtyka: liczymy, że już w tym roku będziemy mogli skorzystać z środków KPO

26 lutego Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej rozpoczęło konsultacje Krajowego Planu Odbudowy (KPO) KPO, które trwają do 2 kwietnia 2021 r. Do końca kwietnia br. Polska ma czas na przekazanie KPO Komisji Europejskiej, a ta z kolei będzie miała dwa miesiące na zaakceptowanie planu. Szef resortu klimatu i środowiska podkreślił, że największym beneficjentem KPO będą sprawy związane z energią, ochroną środowiska i klimatu. "37 proc. środków z KPO, czyli unijnego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, ma być przeznaczonych na inwestycje z zakresu polityki energetyczno-klimatycznej - powinno to więc być nie mniej niż 8,8 mld euro przyznanych dotacji" - wskazał.

Unijny Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności przewiduje, że Polska będzie mogła skorzystać w sumie z 58,1 mld euro. Na to będzie składać się wsparcie w postaci środków bezzwrotnych, których kwota będzie opiewać na 23,9 mld euro. KPO wskazuje jednak, że konieczne reformy będą wymagać dodatkowego wsparcia z wykorzystaniem pożyczek - do 34,2 mld euro.

"Należy pamiętać, że nie jesteśmy jedynym interesariuszem tego procesu. Cały instrument na rzecz odbudowy musi być zatwierdzony dla wszystkich krajów na poziomie Komisji Europejskiej, a także uzyskać akceptację państw członkowskich Unii Europejskiej, w ramach Rady Europejskiej. To potrwa zapewne kilka miesięcy. Państwa członkowskie wywierają jednak nacisk na KE, szczególnie te najbardziej poturbowane przez COVID-19. Liczymy, że do końca roku uda się zamknąć negocjacje i środki z instrumentu, KPO będą mogły być uruchomione właśnie w tym czasie" - wskazał Kurtyka. Szybkość zatwierdzania planów krajowych przez KE jest kluczowa, ponieważ projekty w ramach instrumentu na rzecz odbudowy będą mogły być realizowane tylko do 2026 r.

Kurtyka powiedział, że ze względu na możliwy czas finansowania inwestycji w ramach instrumentu na rzecz odbudowy powinniśmy stawiać przede wszystkim na gotowe i sprawdzone, a przy tym bardzo potrzebne programy, które zapewnią wykorzystanie tych środków. Stąd - jak zaznaczył - istotnym elementem KPO jest kontynuacja programu antysmogowego "Czyste powietrze", na którego realizację przewidziano ponad 3 mld euro. "W programie tym nie zależy nam tylko na wymianie nieekologicznego pieca, ale również na termomodernizacji. Chodzi o obniżenie całościowego rachunku za energię, potrzebną na ogrzewanie domu" - wskazał minister.

Kurtyka poinformował, że w ramach KPO resort klimatu i środowiska chce, by środki z programu antysmogowego "Czyste powietrze" jeszcze sprawniej przyczyniały się do eliminacji tzw. niskiej emisji w Polsce. "W kwietniu uruchomimy projekty pilotażowe w +Czystym powietrzu+, których celem ma być kompleksowe podejście do eliminacji smogu w miejscowościach z bardzo złą jakością powietrza" - poinformował.

Minister wskazał ponadto, że między innymi dzięki zaangażowaniu samorządów do mieszkańców trafi więcej środków z "Czystego powietrza". Do końca marca resort czeka na zgłoszenia gmin, dzięki którym otrzymają one wsparcie na promocję programu oraz większe pieniądze za wypełnione wnioski. W połowie roku mają ruszyć też pierwsze termomodernizacyjne kredyty oferowane przez banki komercyjne. Minister dodał, że środki z KPO będą również przeznaczone na termomodernizację budynków użyteczności publicznej. Przewidziano ocieplenie 250 szkół.

Kurtyka wskazał, że oprócz zmniejszania emisyjności i podnoszenia efektywności energetycznej budynków, KPO przewiduje również komponent związany z elektromobilnością. Chodzi o program "Zielona, Inteligentna Mobilność". Pieniądze mają trafić m.in. na kontynuację programu "Zielony transport publiczny", przewidujący zakup 1200 zeroemisyjnych - elektrycznych i wodorowych - autobusów. W pierwszym zakończonym naborze samorządy zadeklarowały kupno ponad 430 takich pojazdów. Minister dodał, że oprócz kontynuowania finansowania sprawdzonych programów, KPO zakłada również inwestycje w nowoczesne technologie wodorowe.

"Program przewiduje między innymi budowę instalacji do produkcji wodoru o mocy co najmniej 400 MW. Środki z KPO powinny również wspierać wykorzystanie lokalnego potencjału gospodarczego, wspierając inicjatywy przyczyniające się do budowy i wzmocnienia nowych gałęzi przemysłu, chociażby związanych z odnawialnymi źródłami energii lub rozwojem zeroemisyjnego transportu. W ten sposób zapewnimy, aby polskie przedsiębiorstwa wykorzystywały trendy gospodarcze, zainicjowane przez unijny Zielony Ład" - podsumował szef resortu klimatu i środowiska.

Krajowy Plan Odbudowy to kompleksowy dokument określający cele związane z odbudową i tworzeniem odporności społeczno-gospodarczej Polski po kryzysie wywołanym przez pandemię COVID-19. Zostały w nim zawarte propozycje reform i inwestycji, które pomogą Polsce wrócić na właściwe tory rozwoju. Przygotowanie KPO wynika z Europejskiego Instrumentu Odbudowy i Odporności (Recovery and Resilience Facility - RRF), który przewiduje 750 mld euro pomocy dla państw członkowskich.