Butelki zwrotne po polsku. Na zwrot czekają też puszki i jest ich bardzo dużo
Na świecie wytwarza się około 20 tys. butelek plastikowych na sekundę. Do tego dochodzą też puszki i szkło, a odpady w przyrodzie nie giną. Wiele krajów Europy wprowadziło ważne zmiany w gospodarce odpadami. Polacy od dawna czekają na wprowadzenie systemu kaucyjnego, a zniecierpliwienie jest coraz większe.
Systemy depozytowe na świecie przynoszą zamierzone skutki. Zmniejsza się skala zaśmiecania, a zwiększa poziom recyklingu. Jednym z najlepszych przykładów obrazującym efekty wdrożenia systemu kaucyjnego są Niemcy.
"Przed 2003 r. każdego roku w środowisku zalegało około 3 mld jednorazowych butelek i puszek po napojach" - powiedział Thomas Fischer, szef ds. gospodarki o obiegu zamkniętym w organizacji pozarządowej Environmental Action Germany. W Niemczech zwraca się obecnie 98 proc. opakowań po napojach. "Więcej się nie da" - dodaje specjalista.
Systemy kaucyjne dotyczące zwrotu butelek zarówno wielokrotnego, jak i jednorazowego użytku przynoszą wiele korzyści. Oszczędność surowców, energii i zmnijeszenie emisji CO2 - głównie dlatego, że zmniejsza się skalę zużycia paliw kopalnych do produkcji nowych butelek. Wreszcie system kaucyjny może pomóc w podniesieniu świadomości na temat nadmiernej konsumpcji i gospodarki odpadami.
Na początku 2022 r. system kaucyjny został wprowadzony na Łotwie i Słowacji. Butelki szklane i PET oraz puszki można oddawać w Chorwacji, Danii, Estonii, Finlandii, Niemczech, Norwegii, Islandii, na Malcie i Litwie. W Holandii i Szwecji system kaucyjny nie dotyczy butelek szklanych. Dane dotyczą zwrotu butelek po napojach bezalkoholowych.
W krajach, w których obowiązuje system kaucyjny, wskaźniki zbiórki są bardzo wysokie, od 65 do 95 proc. w przypadku butelek PET.
Z kolei w państwach, które nie wdrożyły jeszcze systemu depozytowego, wskaźniki zbioru opakowań są niższe i wahają się od 22 do 70 proc. z wyjątkiem Belgii, która zbiera aż 85 proc. opakowań, ale nie reguluje obowiązku oddawania ich w ramach systemu depozytowego. Funkcjonuje tu z kolei "ekopodatek".
Dobrze zaprojektowane systemy depozytowe mogą pomóc też branży napojów w osiągnięciu wyższych wskaźników zbiórki opakowań. Kluczowe znaczenie ma wprowadzenie sprawnie funkcjonujących systemów w całej Europie. A to z kolei można zrobić skutecznie tylko przy wsparciu Komisji Europejskiej. Europejskie stowarzyszenie producentów napojów bezalkoholowych (UNESDA) we współpracy z organizacją Zero Waste Europe i Natural Mineral Waters Europe w 2021 r. zaapelowały do KE o wprowadzenie minimalnych wymagań dla nowych systemów zwrotu kaucji w ramach dyrektywy dotyczącej opakowań i odpadów.