Padalec

Padalec to beznoga jaszczurka zamieszkująca większą część Europy. Na północy granica występowania tego gatunku przebiega przez Szwecję, Wielką Brytanię i Finlandię. Padalce występują także w Alpach dzięki przystosowaniu części populacji do trudnych warunków.  Zwierzę to pojawia się także na zachodzie Azji oraz na północy Afryki. 

W Polsce padalca zwyczajnego można spotkać w lasach mieszanych i iglastych, na polanach i łąkach. Wybiera miejsca o bogatym podszyciu oraz dobrze nasłonecznione. Bardzo często można go spotkać w przydomowych ogródkach, gdzie żywi się ślimakami. Pokarmem są także dżdżownice, pająki oraz drobne owady.

Ze względu na to, że padalec jest jaszczurką, to w sytuacji silnego stresu lub zagrożenia zrzuca ogon. Jest to autotomia. Ma to na celu chwilowe zatrzymanie przeciwnika. Ogon odrasta, ale najczęściej nie ma już takich samych rozmiarów jak pierwotny.  

Padalec to gad zmiennocieplny. Lubi wygrzewać się na słońcu, które nie tylko dostarcza mu ciepła, ale także sprzyja produkcji witaminy D umożliwiającej wchłanianie wapnia. Słońce pobudza również procesy trawienne.

Padalce zapadają w sen zimowy w okolicach października i wychodzą z kryjówek w lutym lub marcu. Okres rozrodczy zaczyna się w maju, a kończy w lipcu. Zapłodnienie odbywa się poprzez wprowadzenie hemipenisa do kloaki. Padalce są zwierzętami jajożyworodnymi. 

Po około 3 miesiącach od kopulacji na świecie pojawiają się młode. Może być ich od 6 do 20 osobników. Najczęściej przychodzą na świat na przełomie lipca i sierpnia. Zazwyczaj mają 33-35 mm długości. 

Padalce zimę spędzają w norach, które dzielą z innymi osobnikami – także innych gatunków (jaszczurki zwinki, żmije zygzakowate, salamandry itp.). 

Padalec zwyczajny przypomina węża ze względu na uwstecznienie kończyn. Głowa oraz ogon są słabo wyodrębnione. Okrągłe źrenice są wyposażone w ruchome powieki. Ciało padalca może mieć różnorodne ubarwienie, ale najczęściej grzbiet jest brązowy lub szary. Brzuch samca ma żółtawy odcień, a samicy czarny. Na plecach padalca można niekiedy zaobserwować ciemne linie biegnące wzdłuż ciała lub kolorowe plamki.

Długość ciała dorosłego osobnika to 40-50 cm, a większą część stanowi ogon. 

Ciało padalca jest pokryte łuskami. Ostre zakrzywione zęby ułatwiają polowanie na ofiary oraz ich spożywanie. Padalce czekają na nie, aż znajdą się w bliskiej odległości, a następnie atakują. Zjedzenie ofiary zajmuje im około 15 minut, a pozostałości wraz ze śluzem usuwają z organizmu poprzez pocieranie głową o ziemię.

Padalec zwyczajny jest w Polsce pod ścisłą ochroną gatunkową. Nie można go zabijać, a także okaleczać, przechowywać czy przewozić poza granice kraju. Ochroną objęte są również siedliska, których nie można niszczyć. Zakazane jest także podbieranie jaj oraz szczątków zmarłego zwierzęcia.