Owies
Poniedziałek, 22 stycznia 2024 (10:45)
Aktualizacja Piątek, 14 czerwca 2024 (16:27)
Owies (Avena L.) to zboże z rodziny wiechlinowatych, uprawiane na całym świecie ze względu na swoje wartości odżywcze i wszechstronne zastosowanie. Jest źródłem błonnika, białka, witamin z grupy B oraz minerałów takich jak żelazo i magnez. Ziarna owsa przetwarza się na płatki owsiane, mąkę, kaszę i napoje roślinne. Produkty owsiane są cenione za korzyści zdrowotne, w tym obniżanie poziomu cholesterolu, regulowanie trawienia i wspieranie układu krążenia. Owies ma także zastosowanie w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym.
Owies - najważniejsze informacje
-
Rodzaj:
owies
-
Rodzina:
wiechlinowate
-
Rząd:
wiechlinowce
-
Gromada:
rośliny naczyniowe
-
Królestwo:
rośliny
Owies to rodzaj roślin z rodziny traw obejmujący kilkadziesiąt gatunków (niektóre z nich zaliczają się do kategorii zbóż).
Występuje popularnie w Europie, Azji i Afryce w strefach klimatu umiarkowanego i wilgotnego. Jest odporny na wiosenne przymrozki, jednak nie zbyt dobrze znosi duże mrozy. Rośnie na słabej jakości podłożu zasobnym w wodę, ale nie podmokłym. Toleruje niskie pH gleby i ma małe wymagania do przedplonów. Źle reaguje na brak wody i opóźnianie siewu.
Jak wygląda owies?
Wysoce rozwinięty system korzeniowy owsa sięga nawet do 1,5 m w głąb ziemi. Sprawia, że roślina może pobierać składniki mineralne z niskich partii gleby w formach niemal niedostępnych dla innych zbóż. Dzięki temu owies nie ma wysokich wymagań dotyczących przedplonu i może być uprawiany nawet na słabej jakości glebie.
Owies cechuje się pustym źdźbłem łodygi. Podczas krzewienia wytwarza od 1 do 3 źdźbeł o wysokości od 80 do 130 cm. Kwiatostan to wiecha o długości ok. 10-30 cm. Kłosek jest 2-3 kwiatkowy. Wykształca 2-3 plewione lub nagie ziarniaki z plewkami przylegającymi.
Popularne odmiany owsa
Do powszechnie występujących gatunków owsa zaliczają się:
- owies zwyczajny — to roślina jednoroczna o niskich wymaganiach, która osiąga wysokość do 130 cm. Prawdopodobnie pochodzi od owsa głuchego. Do przykładowych odmian należą Breton, Borys, Celer, Paskal i Vasco;
- owies nagi — wśród odmian zarejestrowanych w Polsce wymienia się m.in. Adorator, Amant, Cacko, Maczo, Nagus, Polar i Siwek.
Owies powszechnie występuje na całym świecie i nie jest narażony na wyginięcie. Największe zagrożenie dla upraw owsa stanowią:
- rozmaite szkodniki, które wpływają negatywnie na jakość i ilość plonu, np. skoczek sześciorek, mszyca, skrzypionka zbożowa, żółwinek zbożowy, wciornastek, pędrak;
- różne choroby, głównie grzybowe, m.in. helmintosporioza liści, fuzarioza wiech, rdza źdźbłowa czy rdza owsa.
Spopularyzowanie owsa i jego uprawa na szeroką skalę miały miejsce w VIII wieku.
Niemal 80% owsa produkowanego w Polsce wykorzystuje się do produkcji żywności dla zwierząt gospodarskich.
Powierzchnia uprawy owsa w Polsce wynosi niecałe 500 tys. ha. W Polsce produkuje się 1,3 mln ton owsa rocznie.
Szczególne właściwości owsa sprawiają, że jest ono coraz częściej wykorzystywane nie tylko w branży spożywczej, ale również w dietetyce i przemyśle kosmetycznym czy farmaceutycznym.
Owies wydziela charakterystyczne związki organiczne, które pomagają chronić glebę przed wpływem patogenów grzybowych. Dzięki temu roślinę cechuje duża odporność na choroby i szkodniki.
Przy zachowaniu odpowiednio wczesnego terminu siewu owsa możliwe jest wykorzystanie zapasów wody zimowej zgromadzonych w glebie. Ułatwia to ukorzenienie i zapewnia większą odporność na wyleganie. Gwarantuje też większą liczbę kłosków w wiesze.
Ziarno owsa zawiera dużą ilość składników odżywczych — łatwo przyswajalne białko, sole mineralne (fosfor, potas, żelazo, wapń), witaminy i wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Doskonale sprawdza się w żywieniu zwierząt gospodarskich i ludzi.
Owies dostarcza substancje o właściwościach antyoksydacyjnych — tokoferole i związki polifenolowe. Jest też cennym źródłem błonnika.
Temat Owies znajdziesz również w serwisie:
Powiązane z tematem Owies
-
Trawy
Trawy – morfologia i anatomiaMożna wyróżnić niemal 12 tys. gatunków traw, choć wszystkie mają charakterystyczne cechy, które je łączą. Wśród nich można wymienić:łodygę, czyli źdźbło (o... -
Zboża
Zboża należą do rodziny roślin wiechlinowatych, które charakteryzują opisane poniżej cechy.Łodyga, nazywana również źdźbłem, ma obły kształt z wyraźnie zaznaczonymi węzłami, w których...