Morele
Morele to owoce pochodzące z drzewa morelowego (Prunus armeniaca), które należą do rodziny różowatych. Są cenione za swój słodki smak oraz wartości odżywcze. Morele mają gładką, żółto-pomarańczową skórkę, która może być lekko czerwono nakrapiana. Wewnątrz owocu znajduje się duża, twarda pestka.
Morele - najważniejsze informacje
Drzewo morelowe pochodzi z Chin, gdzie rośnie nawet na 3 000 m n.p.m. Rozprzestrzeniło się na obszarze Azji Środkowej aż po Azję Mniejszą. W wielu krajach na świecie jest gatunkiem powszechnie uprawianym.
W Polsce największe plantacje znajdują się w okolicach Tarnobrzega. Czołowym producentem moreli świeżych i suszonych jest Turcja.
Drzewo morelowe w naturalnych warunkach osiąga nawet 5-8 m wysokości. Odmiany uprawiane w sadach są zdecydowanie niższe. Pień pokryty jest podłużnie spękaną korą. Na licznych gałęziach znajdują się duże i podwójnie piłkowane na brzegach liście.
Liczne 5-płatkowe kwiaty w kolorze białym lub różowym pojawiają się bardzo wcześnie, zazwyczaj jeszcze przed rozwojem liści. Gdy morela przekwita, pojawiają się kuliste i mięsiste owoce – morele. Mają delikatną i gładką skórkę w żółto-pomarańczowym kolorze z delikatnym czerwonym akcentem. Owoce różnią się od siebie wielkością, w zależności od konkretnej odmiany. Rośliny te mają głęboki i dobrze rozwinięty system korzeniowy.
Popularne odmiany moreli
Najpopularniejsze odmiany uprawiane w Polsce to:
- Darina – z kulistą niezagęszczającą się koroną, owoce średnie lub duże o masie 45-78 g owalne o żółto-pomarańczowym kolorze z plamistym czerwonym rumieńcem. Miąższ w kolorze pomarańczowym jest słodki i smaczny.
- Harostar – odmiana z silnie rozgałęzioną i wzniesioną koroną. Owoce średniej lub małej wielkości, w zależności od ich ilości. Mają eliptyczny i lekko asymetryczny kształt z wyraźną bruzdą. Skórka jest gładka, błyszcząca i ciemnopomarańczowej barwie z rumieńcem karminowo kropkowanym.
- Kijewskij Krasen – z luźną koroną z licznymi krótkopędami. Odmiana kwitnąca późno narażona na przymrozki. Owoce są duże o sercowatym kształcie i wyraźną bruzdą, która symetrycznie dzieli owoc. Skórka zielonkawo-żółta i lekko omszała. Pomarańczowy miąższ jest mało soczysty i dość kwaskowaty.
- Poleskij Krupnopłodnyj – korona o pokroju wzniesiono-rozłożystym silnie rozgałęziona. Owoce średnie lub duże o lekko niesymetrycznym kształcie. Skórka dojrzałych owoców ma jasnopomarańczowy kolor i jest delikatnie omszała oraz lekko chropowata.
Jak uprawiać morele?
Morele potrzebują dobrze spulchnionej ziemi, którą trzeba wcześniej wzbogacić nawozem. Sadzenie drzew można wykonywać wyłącznie wiosną. Młode drzewka wymagają regularnego podlewania. W późniejszym czasie trzeba to robić w okresach przedłużającej się suszy. Gleba musi być przykryta ściółką, która zapobiega jej wysychaniu. Niezbędne jest przycinanie drzewek wiosną.
Uprawa moreli jest narażona przede wszystkim na: parcha moreli, dziurkowatość liści oraz brunatną zgniliznę.
Zbiór owoców moreli zaczyna się w połowie lipca i trwa do końca sierpnia. Dokładny okres owocowania zależy od konkretnej odmiany.
Polska to północna granica uprawy moreli, gdyż roślina wymaga dostępu do światła oraz dość wysokiej temperatury. Ze względu na swoje wymagania jest uprawiana wyłącznie w niektórych regionach kraju.
Owoce moreli to cenne źródło żelaza, fosforu, wapnia, witaminy C, A oraz witamin z grupy B. Świeże morele nie są bardzo kaloryczne, ale po wysuszeniu zawartość kalorii znacząco się zwiększa. Korzystnie wpływają one na procesy trawienne. W morelach jest dużo beta-karotenu działającego jako silny przeciwutleniacz.
