Kosodrzewina
Piątek, 19 stycznia 2024 (15:44)
Aktualizacja Wtorek, 11 czerwca 2024 (16:40)
Kosodrzewina (Pinus mugo Turra), znana także jako modrzewia, to rodzaj iglastych drzew i krzewów z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Charakteryzuje się igłami, które na ogół pozostają na gałęziach przez kilka lat, a następnie opadają. Jest rozpowszechniona w północnych regionach Europy, Azji i Ameryki Północnej. Kosodrzewina jest dostosowana do życia w surowych warunkach klimatycznych, często rośnie na obszarach górskich i tundrowych. Jej drewno jest cenione ze względu na trwałość i używane jest w budownictwie, stolarstwie oraz jako opał. Ponadto, kosodrzewina pełni istotną rolę ekologiczną, zapewniając siedlisko dla wielu gatunków roślin i zwierząt, a także chroniąc glebę przed erozją.
Kosodrzewina - najważniejsze informacje
-
Gatunek:
kosodrzewina
-
Rodzaj:
sosna
-
Rodzina:
sosnowate
-
Rząd:
sosnowce
-
Gromada:
rośliny naczyniowe
-
Królestwo:
rośliny
Gdzie rośnie kosodrzewina?
Kosodrzewina rośnie na wysokości subalpejskiego piętra gór Europy. Występuje w Górach Iberyjskich, w Pirenejach, Masywie Centralnym, w Alpach, a także w górach Piryn i Riła (na terenie Bułgarii). Ten gatunek sosny rośnie również w Polsce. Porasta Tatry, Sudety, Babią Górę i Pilsko – szczyt położony w Beskidzie Żywieckim.Rośliny te rosną na urwiskach i złomowiskach skalnych. Tworzą formacje nazywaną kosówką.
Jak wygląda kosodrzewina?
Kosodrzewina ma masywne gałęzie. Mogą one płożyć się na ziemi lub być uniesione do góry. Jej pokrój zależy od jej wieku, a w przypadku starszych okazów jest luźny. To krzew osiągający wysokość do 4 m.
Liście kosodrzewiny to krótkie i sztywne szpilki. Mają ciemnozielony kolor i połyskliwą powierzchnię.
Pień krzewu ma ciemnoszarą i delikatnie spękana korę.
Kwiaty kosodrzewiny to szyszki. Męskie kwiatostany są żółto-czerwone, a żeńskie purpurowe. Dorastają do 5 cm długości i osiągają 2,5 cm szerokości.
Kosodrzewina – najpopularniejsze odmiany
- Kosodrzewina Mops – to krzew o zwartym, gęstym pokroju, którego średnica ma 70 cm. Jest odporny zarówno na suszę, jak i na mróz.
- Kosodrzewina Winter Gold – wyróżniają ją niezwykłe igły, które wraz z nadejściem zimy stają się żółte. To krzew, który po 30 latach może mieć o 1 m wysokości i 2 m szerokości.
- Kosodrzewina Gnom – może mieć nawet 4 m wysokość i 3 m szerokości. Ma pokrój nieregularnego stożka. Jej igły są krótkie, ale gęsto porastają gałęzie krzewu.
- Kosodrzewina Humpy – to bardzo wolno rosnący krzew, który po 10 latach ma zaledwie 30 cm wysokości i 50 cm średnicy. Ma płaskokulisty, krzaczasty pokrój.
Czy kosodrzewina jest pod ochroną?
Do 2014 roku kosodrzewina była objęta ścisłą ochroną, a obecnie podlega jedynie ochronie częściowej. W Polsce nie jest gatunkiem zagrożonym. Na jej kondycję mogą mieć zły wpływ zanieczyszczenia powietrza docierające do gór z terenów uprzemysłowionych i z aglomeracji miejskich.
Kosodrzewina jest odporna na choroby i szkodniki. Bywa jednak, że atakują ją mszyce i przędziorki. Nowy gatunek grzyba, który zagraża tej roślinie, odkryli naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. To Lophodermium corconticum, którego inwazja objawia się żółtymi plamkami na igłach i ich opadaniem.
Kosodrzewina dobrze rośnie na glebie piaszczystej o pH odczynie od 4 do 8. Można ją sadzić również w ziemi zanieczyszczonej wapnem i suchej. Ważne, aby znaleźć dla na niej słoneczne stanowisko.
To roślina niewymagająca podlewania. Małymi porcjami wody nawadnia się jedynie krzewy rosnące w donicach. Nie ma również potrzeby jej nawożenia i przycinania. Cięcie wykonuje się jedynie w celach kosmetycznych.
Ciekawostki o kosodrzewinie
- Bułgarzy z igieł kosodrzewiny pozyskują olejek, na bazie które parzą ziołową herbatę.
- Rosnąca na stokach kosodrzewina zmniejsz ryzyko lawin.
- W Chorwacji kosodrzewina jest objęta ochroną prawną.
- Igły kosodrzewiny to pokarm dla głuszców i cietrzewi.
- Olejek kosodrzewinowy bywa przez niektórych uważany za panaceum. Są tacy, którzy przypisują mu właściwości rozkurczowe, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeciwreumatyczne, przeciwgrzybiczne i odkażające.
- Kosodrzewinę wykorzystuje się do zalesiania wydm.
- Kosodrzewina występuje najwyżej na terenach położnych 2700 m n.p.m. – na obszarze gór Piryn w Bułgarii.