Koperek
Koperek (Anethum graveolens) to roślina z rodziny selerowatych (Apiaceae), o charakterystycznym aromacie i smaku. Jest często uprawiany jako przyprawa i zioło kuchenne. Jego liście są delikatne, pierzaste, a kwiaty zebrane w baldachy. Nasiona kopru są szeroko wykorzystywane w kuchniach różnych kultur, dodając aromat i smak potrawom, takim jak marynowane ogórki, sałatki, zupy i ryby. Koperek ma również zastosowanie w medycynie ludowej, gdzie używany jest m.in. jako środek na niestrawność i wzdęcia.
Koperek - najważniejsze informacje
Ojczyzną koperku jest prawdopodobnie obszar południowo-zachodniej Azji. Stamtąd roślina rozpowszechniła się na całym świecie. Obecnie występuje wyłącznie w uprawie.
Sadzi się ją w ogrodach, na polach i w doniczkach. Koperek najlepiej rośnie w strefie klimatu umiarkowanego. Preferuje dobrze nasłonecznione stanowiska oraz żyzną, lekko kwasową lub obojętną, dobrze przepuszczalną glebę.
Jak wygląda koperek?
Koper to roślina o prostej, wzniesionej, nagiej, żeberkowanej, sinawozielonej i rozgałęzionej łodydze, która jest pusta w środku. Osiąga wysokość do 120 cm.
- Korzenie: korzeń główny stożkowaty, odbiegają od niego korzenie boczne.
- Liście: cienkie, nitkowate, o intensywnym zielonym kolorze, pierzasto złożone (składają się z drobnych listków znajdujących się na długim ogonku). Górne listki siedzące, dolne mają pochwiaste ogonki.
- Kwiaty: niewielkie, żółte, zebrane w wieloszypułkowe baldachy złożone, nie mają pokryw i okrywek.
- Owoce: nasiona o intensywnym zapachu i aromatycznym smaku.
Popularne odmiany koperku
Przez lata upraw koperku stworzono wiele odmian, które różnią się od siebie intensywnością aromatu i smaku, zastosowaniem oraz wyglądem.
- Boquet — to chyba najpowszechniej występująca odmiana kopru. Wyróżnia się silnym smakiem i zapachem. Ma jasnozielone i drobne liście.
- Dukat — wariant kopru o intensywnym aromacie. Cechuje się ciemnymi liśćmi. Dobrze smakuje świeży i suszony.
- Mammoth — odmiana koperku z dość dużymi liśćmi osiągająca stosunkowo niewielką wysokość. Dobrze sprawdza się jako dodatek do potraw.
- Hera — wariant kopru, który charakteryzuje się wzniesionym pokrojem i aromatycznymi liśćmi. Jest odporny na choroby.
- Green Sleeves — odmiana koperku wyróżniająca się niewielkimi, zielonymi liśćmi. Ma delikatny smak i doskonale sprawdza się jako przyprawa.
- Fernleaf — wariant rośliny o miękkich i przyjemnych w dotyku liściach.
- Tetra — wczesna odmiana kopru cechująca się niezbyt silnym wzrostem, obfitym ulistnieniem i zwartym pokrojem.
- Elefant — wariant koperku o zwartym i wzniesionym pokroju wyróżniający się miękkimi, ciemnozielonymi liśćmi.
Koperek to roślina o niskich wymaganiach, odporna na wpływ szkodników. Mimo to, uprawom Anethum graveolens mogą zagrozić:
- rdza — choroba wywoływana przez grzyby objawiająca się brązowymi i żółtymi plamami na liściach i pędach;
- zgorzel — choroba bakteryjna, której towarzyszy brunatnienie i zgnilizna liści oraz łodyg;
- mszyce — niewielkie owady przyczyniające się do zwijania, żółknięcia i brązowienia liści, co w konsekwencji może prowadzić do obumarcia rośliny;
- nadmierna wilgoć podłoża — stwarza optymalne warunki do rozwoju chorób grzybowych, zwiększa ryzyko gnicia korzeni.
Czy koper jest dobry na żołądek?
Nasiona kopru zawierają olejek eteryczny, który pomaga łagodzić skurcze jelit. Dlatego zaleca się stosować je przy różnego rodzaju problemach trawiennych — bólach brzucha, wzdęciach i niestrawności.
Właściwości zdrowotne kopru
Nasiona kopru wykazują właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i przeciwbólowe. Wspomagają też rozluźnianie mięśni gładkich przewodu pokarmowego.
Liście i łodygi kopru zawierają witaminę A, C, E, tiaminę (witamina B1), niacynę (witamina B3) i ryboflawiną (witamina B2). Dostarcza też składniki mineralne (m.in. potas, wapń, fosfor, sód i magnez), olejek eteryczny, polifenole, kwasy fenolowe, flawonoidy i garbniki.
Z czym jeść koper?
Koper to doskonały dodatek do dań, który dobrze smakuje zarówno tuż po zerwaniu, jak i po ususzeniu. Może uzupełniać smak zup, sosów, sałatek, kanapek i marynat.
