Brzoskwinia
Brzoskwinia (Prunus persica) to owoc pestkowy pochodzący z Chin, uprawiany od tysięcy lat i obecnie popularny na całym świecie. Ma soczysty miąższ o słodkim smaku i delikatnym aromacie. Skórka brzoskwini jest zwykle aksamitna, pokryta drobnymi włoskami, i może mieć barwę od żółtej po czerwono-pomarańczową. Brzoskwinie są cenione nie tylko za walory smakowe, ale także za wysoką zawartość witamin, minerałów i antyoksydantów, co czyni je zdrowym dodatkiem do diety.
Brzoskwinia - najważniejsze informacje
Brzoskwinia wywodzi się ze środkowych i północnych Chin, gdzie jest uprawiana od ponad 3 tysięcy lat.
Razem z wyprawami Aleksandra Wielkiego trafiła do Europy. Na północy kontynentu rozpowszechniła się w XVI wieku. Z czasem trafiła także na inne kontynenty, w tym do Ameryki Północnej. Obecnie brzoskwinie to powszechnie uprawiane rośliny. W Polsce są popularne głównie w południowo-zachodniej i środkowo-zachodniej części kraju, gdyż potrzebują odpowiednich warunków.
Jak wygląda brzoskwinia?
W polskich warunkach odmiany uprawne mają około 4 metrów wysokości, a średnica korony to 6 m. Liście pojawiają się dość późno i są błyszczące. Kwiaty mają zróżnicowaną barwę – od białej przez różne odcienie różu.
Owoce to mięsiste pestkowce pokryte omszałą skórką. Mają one płasko-kulisty kształt. Miąższ występuje w kolorze kremowym lub żółtym.
Wewnątrz owocu znajduje się gruba i duża pestka pokryta bruzdami.
Popularne odmiany brzoskwini
Najpopularniejsze odmiany nadające się do uprawy w Polsce to:
- Harnaś – jedna z najpopularniejszych odmian, dość dobrze radzi sobie z mrozami oraz chorobami. Osiąga wysokość do 5 m, a korona jest wzniesiona i dość gęsta. Średniej wielkości owoce ważą od 100 do 130 g. Mają regularny kształt i żółtą skórkę z czerwonym rumieńcem. Miąższ jest żółty oraz soczysty o delikatnie słodko-kwaśnym smaku.
- Inka – odmiana deserowa z dużymi owocami, które są gotowe do zbioru pod koniec sierpnia. Kulista korona kwitnie na różowo. Drzewo to może mieć do 6 m wysokości. Skórka o ciemnożółtym odcieniu nie ma charakterystycznych włosków, ale jest pokryta czerwonym lub pomarańczowym rumieńcem.
- Rakoniewicka – owoce o wadze od 50 do 150 g w zależności od konkretnych warunków. Skórka jasnozielona, a miąższ jasny i łatwo oddzielający się od pestki. Nadaje się do bezpośredniego spożycia oraz na przetwory.
Inne odmiany popularne w Polsce to: Redhaven, Royalvee, Ufo Saturn, Velvet.
Najczęściej występujące choroby brzoskwini to: kędzierzawość liści brzoskwini, parch brzoskwini, brunatna zgnilizna drzew pestkowych, guzowatość korzeni. W uprawie tej rośliny najważniejsza jest prewencja. Wszelkie zaniedbania zwiększają podatność na choroby, które mogą zniszczyć całe uprawy.
Jak pielęgnować i kiedy przycinać brzoskwinie?
Brzoskwinie mają wysokie wymagania związane przede wszystkim z odpowiednią temperaturą, dlatego warunki panujące w Polsce nie są dla nich najlepsze.
Potrzebują stanowisk dobrze nasłonecznionych i osłoniętych od wiatru. Gleba powinna być przepuszczalna bez nadmiernej ilości wapna.
Brzoskwinie muszą być każdego roku przycinane. W przeciwnym razie nie zakwitną i nie wydadzą owoców.
Ciekawostki o brzoskwiniach
- Owoce są zasadotwórcze oraz moczopędne. Mogą stanowić składnik diety stosowanej w chorobach układu moczowego i przy reumatyzmie.
- Brzoskwinie detoksykują organizm i aktywują procesy trawienne. Pobudzają produkcję czerwonych krwinek. Nie zawierają sodu i tłuszczu, dlatego są zalecane dla osób z wysokim ciśnieniem i problemami z cholesterolem.
- Brzoskwinie są bogate w potas. W 100 g miąższu znajduje się 190 mg tego pierwiastka.
- Najwięcej brzoskwiń produkuje się w Chinach (ponad 54% światowej produkcji).
- Charakterystyczny zapach owoców tworzy 110 związków chemicznych.
- Brzoskwinie były nazywane także perskimi jabłkami.
