Bluszcz
Bluszcz to rodzaj roślin, który obejmuje od 12 do 22 gatunków (w zależności od ujęcia). Rosną one w południowej, zachodniej i środkowej Europie oraz na Kaukazie i w Azji Mniejszej. Na terenie Polski rośnie tylko Hedera helix, czyli bluszcz pospolity. Ta roślina najlepiej rozwija się w umiarkowanym klimacie. Niektóre gatunki bluszczu rosną dziko w lasach oraz zasiedlają tereny skaliste. Inne są uprawiane w ogrodach i traktowane jako rośliny ozdobne.
Bluszcz - najważniejsze informacje
Jak wygląda bluszcz?
Pęd bluszczu może mieć do 20 m długości. Znajdują się na nim korzenie przybyszowe, które umożliwiają mu płożenie się na ziemi, na ścianach, skałach i na pniach drzew. Pęd tej rośliny jest pokryty włoskami.
- Liście bluszczu są zimozielone. W przypadku gatunku rosnącego w Polsce występuje wśród nich zjawisko heterofilii. Oznacza to, że liście znajdujące się na dole pędu różnią się od tych rosnących w jego górnej części. Te pierwsze są pięcioklapowe i mają sercowatą nasadę, a te drugie są podłużne, całobrzegie oraz ostro zakończone.
- Kwiaty bluszczu są drobne, kremowozielone, miododajne i zebrane w kuliste baldachy. W czasie kwitnienia są szeroko rozpostarte.
- Owoce tej rośliny to okrągłe pestkowce. Mogą mieć czarny, żółty, pomarańczowy lub czerwonawy kolor.
Popularne odmiany bluszczy
- Hedera colchica 'Dentata' to odmiana o dużych, nawet 20-centymetrowych liściach o sercowatym kształcie. Mają one ząbkowane brzegi, wiosną są jasnozielone, a latem ciemnieją. Rocznie roślina ta rośnie 1 lub 2 m.
- Hedera colchica 'Sulphur Heart' ma liście w kolorze kremowo-zielonym. Są one duże i mają sercowaty kształt. Roślina dorasta do 7 m wysokości.
- Hedera helix 'Arborescens’ dorasta do 3 lub 5 m wysokości, dlatego sprawdza się w małych ogrodach. Ma lśniące, skórzaste, zielone liście. Jej ozdobą są owoce w postaci kuleczek zebranych w groniaste owocostany.
- Hedera helix 'Sagittifolia' to stara, angielska odmiana bluszczu pochodząca z XIX wieku. Pęd tej rośliny może mieć nawet do 15 m. Wyróżniają ją charakterystyczne, ciemnozielone, mocno powycinane liście.
- Hedera hibernica ‘Lismore Arrau’ to bluszcz irlandzki. Jego młode liście są jasno, a starsze zimozielone. Dorastają do 10 cm i wyraźnie widać na nich zaznaczone jasnym kolorem unerwienie.
Czy bluszcz jest pod ochroną?
Rosnący w Polsce bluszcz pospolity znajdował się pod ochroną prawną w latach 1946-2014.
Roślinom uprawianym w ogrodach zagrażają choroby bakteryjne i grzybowe. Do tych pierwszych należy bakterioza liści powodująca pojawianie się na nich ciemnych plam z żółtą obwódką, a w efekcie ich zasychanie. Bluszcz może też dotknąć jedną z chorób grzybowych np. antraknoza, zgorzel zgnilakowa i fytoftoroza.
Jak szybko rośnie bluszcz? Pielęgnacja w ogrodzie
Bluszcz należy posadzić w miejscu częściowo lub całkowicie zacienionym i osłoniętym przed wiatrem oraz w żyznej i próchnicznej glebie o pH 5,5-6,5.
- Podlewanie – nie trzeba podlewać starszych okazów tej rośliny. Nawadniania wymagają młode rośliny i takie rosnące w donicach.
- Nawożenie – bluszcze ogrodowe nawozi się od 2 do 3 razy w sezonie wiosenno-letnim nawozem do roślin pnących. Nie jest to jednak konieczne w przypadku starszych okazów. Natomiast bluszcze rosnące w donicach wymagają zasilania raz w tygodniu preparatem do roślin o ozdobnych liściach.
- Przycinanie – bluszcz dobrze znosi cięcie, ale nie ma potrzeby, aby go przycinać. Można to robić według uznania, kiedy np. zbytnio się rozrośnie.
Ciekawostki o bluszczu
- W krajach Europy Południowej liści bluszczu używa się wraz z ostrokrzewem do wykonywania dekoracji świątecznych umieszczanych nad drzwiami.
- W starożytnej Grecji funkcjonował zwyczaj obdarowywania nowożeńców gałązką bluszczu.
- Bluszcz jest trujący, dlatego nie powinno uprawiać się go w ogrodach, w których przebywają dzieci lub zwierzęta domowe.
- Bluszcz to schronienie, miejsce do nocowania, a także przestrzeń życiowa dla ptaków.
