Przejdź bezpiecznie. Polskie mosty dla zwierząt są jednymi z najlepszych w Europie
Dzięki budowie dedykowanych zwierzętom przejść nad drogami, o kilkadziesiąt procent spada ryzyko wypadków z udziałem kierowców. Projekty te mogą uratować życie zarówno dzikich zwierząt, jak i ludzi. Nad i pod drogami znajdują się szlaki migracyjne dzikich ssaków.
Pomimo znaków drogowych ostrzegających przed przechodzącymi lub przebiegającymi w pobliżu drogi zwierzętami, wciąż dochodzi do wielu wypadków z udziałem zwierząt. W wielu przypadkach realizowania inwestycji budowy dróg szybkiego ruchu lub autostrad dochodzi do przecięcia szlaków migracji zwierząt. Mosty ekologiczne mogą rozwiązać kilka problemów równocześnie.
"Otoczenie drogi powinno być kształtowane w taki sposób, by zapewnić możliwie najwyższy poziom bezpieczeństwa zarówno dla kierowców, jak i zwierząt przemieszczających się w poprzek jezdni" - czytamy na stronie dedykowanej tworzeniu korytarzy dla zwierząt korytarze.pl. Jest to jedyny w Polsce serwis poświęcony minimalizacji wpływu dróg na przyrodę.
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot dodaje, że kluczowe jest zapewnienie odpowiedniej widoczności z poziomu jezdni i otoczenia drogi oraz rezygnacja z barier, które utrudniają zwierzętom dojście do drogi oraz jej przekraczanie. Głębokie rowy czy wysokie nasypy utrudniają zwierzętom widoczność.
Rodzaje przejść dla zwierząt
Przejścia dla zwierząt można podzielić na kilka rodzajów. Są to przejścia po powierzchni drogi czyli nieogrodzone fragmenty drogi, a także:
- przejścia górne w postaci mostów nad drogą: mosty krajobrazowe tzw. mosty ekologiczne, dzięki którym nie dochodzi do przecięcia korytarzy i krajobrazu oraz duże przejścia górne z pokrywą roślinną,
- przejścia dolne budowane pod drogą: są to estakady, przejścia przeznaczone dla dużych zwierząt, przejścia dla średnich zwierząt oraz przejścia dolne małe, budowane w postaci małych mostów, przeznaczone są dla małych ssaków, płazów, gadów i bezkręgowców.
Niektóre typy przejść dla zwierząt oprócz funkcji ekologicznych mogą również dodatkowo spełniać funkcje gospodarcze. Dzieli się je wówczas na:
- przejścia samodzielne - przeznaczone wyłącznie dla celów ekologicznych,
- przejścia zespolone - budowane dla celów komunikacyjnch i hydrologicznych (mosty, przepusty, wiadukty).
W kraju realizacją przejść dla zwierząt zajmuje się Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Czy w Polsce zwierzęta korzystają z przejść? Rzecznik prasowy GDDKiA Szymon Piechowiak opowiada, że nagrania z fotopułapek pokazują, że przejścia pełnią swoją funkcję i chętnie korzystają z niej zarówno płazy, małe i średnie ssaki, jak i duże jelenie, sarny i chronione gatunki, jak rysie. Początkowo zwierzęta są nieufne wobec nowych tras, jednak z czasem przyzwyczajają się do nich.
Najpierw idą wzdłuż ogrodzenia, zapoznają się z terenem, a po jakimś czasie zaczynają podążać wytyczoną dla nich ścieżką.
"W zależności od rodzaju przejścia korzystają z niego różne zwierzęta. Przejście buduje się po przeanalizowaniu potrzeb. To gdzie i jakie przejście się pojawi wynika z decyzji środowiskowej" - mówi Szymon Piechowiak. GDDKiA współpracuje też z Lasami Państwowymi i organizacjami ekologicznymi.
Rzecznik GDDKiA tłumaczy, dlaczego pomimo licznych przejść dla zwierząt wciąż dochodzi do wypadków z udziałem zwierząt:
Zwierzęta chodzą węzłami, tak najczęściej wchodzą na drogi.
Jednocześnie rzecznik informuje, że wypadków z udziałem zwierząt jest mało.
Z przejściami dla zwierząt w naszym kraju nie jest więc źle, a nawet bardzo dobrze. Zdanie to potwierdza dr hab. Robert Mysłajek, wiceprezes Stowarzyszenia dla Natury "Wilk". W wywiadzie dla bloga Crazy Nauka przyznał, że w Polsce istnieją jedne z najlepiej rozwiniętych sieci przejść dla zwierząt w Europie. Dodaje, że stosunkowo późna rozbudowa infrastruktruty drogowej w Polsce zadziałała na korzyść zwierząt, ponieważ wiele dróg zostało zaprojektowanych z myślą o mostach ekologicznych.
W sumie w kraju mamy ok. 4809 różnego rodzaju przejść dla zwierząt, z czego liczba górnych przejść dla zwierząt wynosi prawie 200, posiadamy 1261 dolnych oraz 3352 przepusty.
Obecnie w realizacji jest w sumie 609 przejść dla zwierząt, w tym 41 przejść górnych, 242 dolne oraz 326 przepustów - dodaje Szymon Piechowiak.
Szymon Piechowiak z GDDKiA dodaje, że nie tylko zwierzęta chętnie korzystają z dedykowanych im przejść. Okazuje się, że rolnicy wybierają te trasy, aby przejechać traktorami, a ludzie spacerują tam, gdzie docelowo mają znaleźć się same zwierzęta.
