Największe parki narodowe na świecie. Są większe niż cała Polska

XX wiek wiązał się z ogromnym wzrostem liczby ludności. W ciągu 100 lat z niespełna dwóch miliardów ludzi na Ziemi liczba zwiększyła się do ponad 6 miliardów. Konieczność zapewnienia żywności wiązała się z zajmowaniem kolejnych terenów pod pola uprawne, rozwój miast doprowadził do zwiększania ich powierzchni, a to wszystko kosztem przyrody. Zwierzęta zaczęły mieć coraz mniejszą powierzchnię do życia.

Pierwszym parkiem narodowym na świecie był założony w 1872 roku Yellowstone. W Polsce w 1932 roku powstał Pieniński Park Narodowy, a dwa miesiące po nim - Białowieski Park Narodowy. To miejsca, gdzie najważniejsza jest przyroda i naturalne procesy, które nią rządzą. Ale mają one ograniczoną powierzchnię. Zobacz, gdzie położone są największe parki narodowe na poszczególnych kontynentach. Dla porównania przypomnijmy, że największy park narodowy w Polsce - Biebrzański PN zajmuje powierzchnię 592 kilometrów kwadratowych. Najmniejszym jest Ojcowski Park Narodowy o powierzchni 21,5 kilometra kwadratowego.

W zasadzie pod względem fizycznogeograficznym Europę i Azję powinniśmy traktować jako części świata, położone na jednym kontynencie - Eurazji. Jednak ze względów kulturowych uważane są za dwa odrębne kontynenty, w związku z czym Europa jest stosunkowo niewielkim kontynentem. Ma 10,5 mln kilometrów kwadratowych, najmniejsza Australia, dla porównania 7,7 mln kilometrów kwadratowych.

Kontynent podzielony jest na stosunkowo małe państwa, w związku z czym nie powinno dziwić, że i parki narodowe nie są specjalnie duże. Największym jest położony na Islandii Park Narodowy Vatnajökull o powierzchni 14 141 kilometrów kwadratowych. To kraina pełna wulkanów, gorących źródeł, fiordów i lodowców.

Kontynent, z którym dzielimy jeden ląd, jest największym ze wszystkich. Mimo to powierzchnia nie przekłada się na powierzchnię parków narodowych. Największym z nich jest położony w Chinach Park Narodowy Sanjiangyuan o powierzchni 123,1 km kw. Obejmuje fragment Płaskowyżu Tybetańskiego, skąd wypływają wody zasilające górny bieg rzek Jangcy, Huang He i Lantsang. Żyją tu lamparty śnieżne, wilki himalajskie, dzikie jaki i piżmowce alpejskie.

To kolejny duży kontynent, do którego mamy z Europy stosunkowo blisko. Największy park narodowy znajduje się w jego południowej części, w zachodniej Namibii. Park Narodowy Namib-Naukluft chroni obszar o powierzchni 49,8 tys. km kwadratowych. Centralny element jego krajobrazu stanowią pustynne wydmy, które osiągają nawet do 200 metrów wysokości. Został utworzony w 1979 roku w celu ochrony licznych endemicznych gatunków.

Warto przy tej okazji wspomnieć również o Transgranicznym Obszarze Chronionym Kavango-Zambezi. Choć nie jest to park narodowy, jego powierzchnia 520 tys. km kw jest imponująca. Obszar utworzono w 2012 roku w celu ochrony obszaru rozciągającego się na powierzchni Zambii, Zimbabwe, Mozambiku, Angoli i Namibii.

Być może myśląc o największym parku narodowym Ameryki Północnej, w głowach pojawia nam się Yellowstone lub inny park USA lub Kanady. Tymczasem największy z nich położony jest w zaskakującym miejscu - na Grenlandii.

Zgadza się, pamiętajmy, że Grenlandia politycznie należy do Królestwa Danii, natomiast fizycznogeograficznie do Ameryki Północnej. Park Narodowy Północno-Wschodniej Grenlandii zajmuje obszar niemal połowy tej ogromnej wyspy. Jest on największym parkiem narodowym świata.

Jego powierzchnia jest ogromna. Zajmuje obszar 972 tys. km kw. Jest większy niż większość krajów świata. Jedynie 29 państw (wg ONZ na świecie są 194 państwa) ma powierzchnię przekraczającą milion kilometrów kwadratowych, co sprawia, że są większe od tego parku. Pierwszym z nich, jest Egipt o powierzchni niewiele ponad 1 mln km kw, a więc ma "zaledwie" około 28 tys. km więcej (obrazowo to Sycylia i Majorka razem wzięte) od parku narodowego. Większą jego część zajmuje pokrywa lodowa.

Ameryka Południowa znana jest z regionu Amazonii, niezwykle bogatego pod względem przyrodniczym, a zarazem delikatnego ekosystemu. Jej część chroni największy park narodowy kontynentu znajdujący się w południowo-wschodniej Kolumbii. Park Narodowy La Serranía de Chiribiquete zajmuje powierzchnię niecałe 43 tys. km kw. Znajdziemy tu podmokłe sawanny, lasy deszczowe czy obszary górskie.

Park Narodowy Pustyni Munga-Thirri-Simpson jest największym parkiem narodowym Australii. Na 36 tysiącach km kw. znajdują się zapierające dech pola wydmowe, lasy akacjowe, czy wyschniętych jezior zwanych playa. Żyją tu liczne gatunki ptaków, małe torbacze, dingo czy wielbłądy.

Jest on nie tylko największym parkiem narodowym Australii, ale także najmłodszym. Powstał w 2021 roku.

Antarktyda jest jedynym niezamieszkałym kontynentem na świecie. Obszarami zaludnionymi są w zasadzie całoroczne lub sezonowe stacje polarne, gdzie prowadzone są badania naukowe. W związku z delikatnym środowiskiem i negatywnym wpływem człowieka na niego naukowcy starają się na bieżąco dbać o otaczającą ich przyrodę, co reguluje Układ Antarktyczny. Dokument zabrania również wydobywania tu surowców.

W latach 80. XX wieku organizacje pozarządowe apelowały, by cały kontynent uznać za światowy park narodowy. Być może w przyszłości tak się stanie, jednak na tę chwilę nie znajdziemy na nim żadnego parku narodowego. Jest natomiast Obszar Ochrony Morza Rossa. To utworzony w 2016 roku rezerwat, który zajmuje powierzchnię 1,55 mln km kw.