Komary mają radar na pestycydy. Wystarczy jedno spotkanie
Samice komarów uczą się unikać pestycydów już po jednym kontakcie z nimi – odkryli naukowcy. Oznacza to, że pestycydy są bardzo słabą bronią w walce z komarami. Wiedza o tym, że komary uczą się unikać pestycydów jest bardzo ważna, ponieważ rocznie zarażają one różnymi chorobami aż 700 milionów osób.
Pestycydy stosuje się do zwalczania organizmów szkodliwych lub niepożądanych. Wykorzystywane są do ochrony roślin, ale także zbiorników wodnych, zwierząt, ludzi czy żywności. Jednym z zastosowań tego typu środków jest ograniczenie rozprzestrzeniania się chorób przenoszonych przez komary.
Jednak naukowcy zauważyli, że od pewnego czasu odporność komarów na pestycydy komarów bardzo wzrosła. Chociaż skala tego zjawiska nie została jeszcze przebadana.
Komary odporne na pestycydy
Frederic Tripet i jego współpracownicy z brytyjskiej uczelni Keele University postanowili choć częściowo zapełnić tę lukę w wiedzy. W tym celu wystawiali samice komarów z gatunków Aedes aegypti i Culex quinquefasciastus (przenoszących niezwykle groźne choroby: dengę, gorączkę Zika i gorączkę Zachodniego Nilu) na nieśmiertelne dawki popularnych pestycydów przeciw komarom: malationu, propoksuru, deltametryny, permetryny i lambda-cyhalotryny. Następnie badali, czy ponowna ekspozycja na ten sam pestycyd nadal skutecznie odstrasza owady i czy wpływa na ich przeżycie.
Naukowcy odkryli, że komary, które już nie pierwszy raz zetknęły się z danym pestycydem, unikały przechodzenia przez nasączoną szkodliwym środkiem siatkę, oddzielającą je od źródła pożywienia. Za to te, które nigdy wcześniej nie miały styczności z pestycydem, unikały go znacznie rzadziej i śmielej starały się pokonać przeszkodę.
Przy pierwszym spotkaniu ze środkiem odstraszającym przez siatkę przeszło aż 57,7 proc. A. aegypti i 54,4 proc. C. quinquefasciastus. Przy kolejnej ekspozycji było to odpowiednio 15,4 proc. i 12,1 proc.
Także wskaźnik przeżywalności komarów zmienił się dość mocno. Owady wystawione na ponowną ekspozycję przeżywały dwukrotnie częściej niż te wcześniej nieeksponowane. W pierwszym przypadku przetrwało 38,3 proc. A. aegypti i 32,1 proc., a w drugim odpowiednio 11,5 proc. i 12,9 proc.
Niezwykle cenna wiedza o komarach
Autorzy badania zauważyli również, że komary, które już wcześniej "zapoznały się" z pestycydem, częściej unikały odpoczywania w pojemniku, w którym wyczuwały resztki tej substancji; zamiast niego wybierały pojemniki z substancją kontrolną (obojętną). Tymczasem samice nie znające wcześniej środka odstraszającego nie potrafiły jeszcze rozróżniać dwóch pojemników od siebie i równie chętnie siadały w jednym, jak i w drugim.
- Nasz ustalenia sugerują, że komary, które zostały choć raz wystawione na nieśmiercionośne dawki pestycydów, uczą się ich unikać i w rezultacie zaczynają szukać bezpieczniejszych źródeł pożywienia i miejsc odpoczynku. Umiejętność ta pozwala im na skuteczniejsze przeżycie i wydanie potomstwa - podsumowują autorzy publikacji.
Jest to niezwykle cenna wiedza, szczególnie dla tych regionów świata, w których komary odpowiadają za przenoszenie wielu groźnych chorób. Swobodne rozprzestrzenianie się tych owadów zagraża milionom istnień ludzkich. Według statystyk blisko 700 milionów ludzi rocznie zapada na choroby transmitowane przez komary, a umiera z ich powodu ponad milion osób.
