Zmiany klimatu miały wpływ na ewolucję człowieka

Szeroko zakrojone badania, które prowadzono we wschodniej Afryce, dowodzą, że zmiany klimatu wywierały wpływ na ewolucję naszych praprzodków oraz naszego gatunku. Mimo że we wschodniej Afryce badania dotyczące naszych wymarłych przodków prowadzone są od ponad pół wieku, dotąd nie poznano w pełni kontekstu przyrodniczego, w jakim żyli.

Trzy epizody klimatyczne we wschodniej Afryce w ciągu ostatnich 620 tys. lat współwystępują ze "zwrotami akcji" w naszej ewolucji i z rozprzestrzenieniem się naszych odległych przodków.

Naukowcy analizowali osady w dawnych jeziorach leżących w pobliżu ważnych stanowisk archeologicznych. Zespół m.in. wydrążył 280-metrowy otwór w dnie jeziora Chew Bahir w południowej Etiopii, wydobywając rdzeń z ziemią, na podstawie którego można zrekonstruować lokalne zmiany klimatyczne. Na tym obszarze żyli nasi przodkowie, w pobliżu zaś - nad jeziorem Turkana oraz w dolinie rzeki Omo - znajdują się bardzo ważne stanowiska archeologiczne, dokumentujące wczesne fazy ewolucji homininów.

Zdaniem naukowców 620 tys. - 275 tys. lat temu klimat we wschodniej Afryce był wilgotny i stabilny. Później pojawiły się jednak epizody skrajnej suszy. Mogło dojść do zubożenia ekosystemu i spadku liczebności ludzkich populacji, a nawet wymierania niektórych z nich. Niewielkie, izolowane populacje, musiały zaadaptować się do wymagającego klimatu. Mogło to spowodować zróżnicowanie się grup homininów, a także wyodrębnienie się naszego gatunku.

Pomiędzy 275 tys. a 60 tys. lat temu trwała faza charakteryzująca się dużą zmiennością klimatyczną i zmianami krajobrazu, od bujnej wegetacji i jezior po rozległe wysuszone przestrzenie ze słonymi oczkami wodnymi. W tym czasie widoczne jest przejście od prymitywnych narzędzi kamiennych do wymagających bardziej zaawansowanej obróbki. W tej fazie w Afryce wyodrębnia się Homo sapiens.

Okres 60 tys. - 10 tys. lat temu to największa huśtawka klimatyczna. Zdaniem naukowców fazy panowania łagodniejszego klimatu mogły być okazją dla naszych przodków do migracji z Afryki.

Czytaj także: W tym miejscu burza trwa przez 300 dni w roku