Porażające wieści. Standardy bez smogu spełnia tylko 7 państw. 3 w Europie
Aby poszukać miejsc z czystym i wolnym od smogu powietrzem, musimy się sporo naszukać i sporo napodróżować. Na świecie zostało ostatnich siedem państw, które spełniają standardy czystego powietrza wyznaczone przez WHO. To ostatnie niedobitki czystości na świecie.
Wspomnieliśmy, że nie ma w tym gronie Polski? Nie ma. Polska jest jednym z państw, które stanowią czerwoną plamę smogową na mapie Europy. Tak było chociażby w ostatnich dniach, gdy kilka miast w Polsce wysłało alarmy smogowe i ostrzeżenia przed zanieczyszczonym powietrzem.
18 lutego, czyli podczas poważnych mrozów, jakie nadeszły nad Polskę, w alercie RCB mogliśmy przeczytać: "Zła jakość powietrza (PM 10, smog). Unikaj aktywności na zewnątrz i wietrzenia mieszkania."
Polska nie znajduje się w elitarnej siódemce ostatnich państw, które spełniają wymogi WHO dotyczące czystego powietrza. Jest ich coraz mniej, a w zeszłym roku mieliśmy publikację Światowego Raportu o Jakości Powietrza, który objął tereny 134 państw świata. W 124 wykryto przekroczenie bezpiecznego poziomu PM 2,5, zgodnego z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). PM 2,5 oznacza drobinki pyłu rozproszone w powietrzu o średnicy nie większej niż 2,5 mikrometra.
Nowe normy WHO dotyczące pyłów PM 2,5 zmieniły się w 2021 roku i zaostrzyły. Według tych norm, maksymalne stężenie PM2,5 w średniej rocznej nie powinno przekraczać 5 mikrometrów na metr sześcienny (wcześniej - 10). Natomiast stężenie dobowe nie powinno przekraczać 15 mikrometrów na metr sześcienny.
Tylko siedem państw na świecie czystych
IQAir, szwajcarska firma prowadząca związane z tym pomiary dla UNEP, czyli Programu ds. Środowiska realizowanego przez ONZ, w grudniu ustaliła, że zaledwie siedem państw na świecie te wytyczne spełnia. I w tylko siedmiu państwach nie ma problemu smogu.
Trzy z nich znajdują się w Europie - to Islandia, Finlandia i Estonia. Ponadto normy spełniają Australia i Nowa Zelandia, a także Mauritius na Oceanie Indyjskim i Grenada na Karaibach, leżąca na północ od brzegów Ameryki Południowej i na południe od Barbadosu.
Trzeba przy tym jednak wziąć pod uwagę, że nie we wszystkich miejscach na świecie pomiary są wiarygodne. IQAir od razu zastrzegła, że w niektórych miejscach Ameryki Łacińskiej czy Afryki nie da się zdobyć danych, które byłyby rzetelne.
Państwem, które otwiera listę najbardziej zanieczyszczonych, jest Pakistan z 14-krotnym przekroczeniem norm. W czołówce znajdują się także inne państwa azjatyckie jak Indie, Nepal, Tadżykistan czy Indonezja oraz Irak. W Afryce najtrudniejsza sytuacja jest w Egipcie, Burkina Faso oraz Demokratycznej Republice Konga, chociaż ta pokryta jest wilgotnymi lasami równikowymi.
W Europie do kategorii najbardziej zanieczyszczonych państw zaliczono głównie te bałkańskie: Turcję, Grecję, Albanię, Rumunię, Mołdawię, Serbię i Czarnogórę.
Estonia jest podawana jako szczególnie spektakularny przypadek, bowiem jeszcze 30 lat temu, krótko po wydostaniu się ze Związku Radzieckiego, opierała się ona wyłącznie na paliwach kopalnych. Dzisiaj źródła odnawialne to trzecia część estońskiej energii, a do 2030 roku mają stanowić całość, pełne 100 procent.
Wszystkie te siedem państw zresztą mocno postawiło na przejście mentalne i faktyczne z trucia powietrza spalaniem paliw kopalnych na inne formy aktywności i zasilania. Nie stało się to samo. To oznacza także zmiany w systemach ogrzewania, transportu i w codziennym życiu, coraz mocniej opartym na ruchu i aktywności fizycznej.
Smog spowija Polskę. Sprawdź, czy wiesz, jak się chronić
