Produkcja prądu z węgla wkrótce może się załamać. Eksperci wskazali datę

Raport IEA przewiduje, że energia słoneczna stanie się największym pojedynczym źródłem energii elektrycznej na świecie do 2033 r. Słońce ma wyprzedzić kolejno: energię nuklearną, wiatrową, hydroelektryczną, gazową, a w końcu węglową.Ten dynamiczny wzrost energii słonecznej jest kluczowy dla rozpoczęcia "ery elektryczności", w której czysta energia elektryczna i większa efektywność energetyczna wypchną paliwa kopalne z dominującej pozycji.

IEA wskazuje, że globalne emisje dwutlenku węgla związane z energią osiągną szczyt "niebawem", z punktami zwrotnymi spodziewanymi w 2025 r. Pomimo tego, że odnawialne źródła energii mają wzrosnąć 2,7-krotnie do 2030 r., nie jest to tempo wystarczające, by osiągnąć cel "potrojenia" ustalony na szczycie COP28.

Mimo to, czysta energia rośnie w bezprecedensowym tempie i ma stać się największym źródłem energii na świecie "w połowie lat 30. XXI w.". Energia niskoemisyjna, w tym odnawialna i nuklearna, wzrośnie o 44 proc. do 2030 r., dodając 48 eksadżuli (EJ) do globalnych zasobów energetycznych. W tym samym okresie globalne zapotrzebowanie na energię wzrośnie tylko o 34 EJ, czyli 5 proc.

Rosnąca produkcja czystej energii spowoduje, że każde z paliw kopalnych osiągnie swój szczyt wykorzystania przed 2030 rokiem. Pojazdy elektryczne (EV) mają efektywnie zastąpić zużycie 6 mln baryłek ropy dziennie do 2030 r. To istotny wzrost w porównaniu z zeszłorocznym raportem, który prognozował, że w tym samym czasie redukcja zapotrzebowania na ropę spowodowana coraz szerszym stosowaniem elektryków wyniesie 4 miliony baryłek.

Jednak mimo tych zmian, świat zmierza ku redukcji emisji CO2 o zaledwie 4 proc. poniżej poziomów z 2023 r. do 2030 r. IEA ostrzega, że to spowoduje ocieplenie o 2,4°C powyżej poziomów przedindustrialnych. Agencja podkreśla, że "ścieżka do 1,5°C jest coraz węższa, ale nadal osiągalna", wymagając więcej czystej energii, szybszej elektryfikacji i 33-procentowej redukcji emisji do 2030 r.

Centralnym motywem tegorocznego raportu jest przekonanie, że globalny system energetyczny wchodzi w nową erę, zdefiniowaną przez szybki wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną i boom na czystą energię elektryczną.

Dyrektor wykonawczy IEA, Fatih Birol, nazywa tę nową erę "erą elektryczności", w przeciwieństwie do wcześniejszych "er węgla" i "er ropy naftowej". Birol podkreśla, że "przyszłość systemu energetycznego jest elektryczna" i że "szybko zmierza" w kierunku opartym na czystych źródłach energii elektrycznej.

Najważniejszym odkryciem tego raportu jest to, jak szybko rośnie zapotrzebowanie na energię elektryczną. Każdego roku do globalnego popytu dodawana jest równowartość zużycia energii elektrycznej przez dziesięć największych miast świata

---

"Najważniejszym odkryciem tego raportu jest to, jak szybko rośnie zapotrzebowanie na energię elektryczną. Każdego roku do globalnego popytu dodawana jest równowartość zużycia energii elektrycznej przez dziesięć największych miast świata” pisze dyrektorka w oświadczeniu towarzyszącym publikacji raportu.

Raport wskazuje, że globalna moc zainstalowana energii słonecznej jest obecnie 40 razy większa niż w 2010 r., a energii wiatrowej sześć razy większa.Rekordowe 560 gigawatów (GW) odnawialnych źródeł energii zostało dodanych w 2023 r.

Mimo to, wzrost czystej energii elektrycznej nie nadążał dotąd za rosnącym popytem, co pozwalało na dalszy wzrost produkcji energii z paliw kopalnych. Jednak teraz ma się to zmienić. Prognozuje się, że produkcja energii z energii słonecznej wzrośnie ponad dziewięciokrotnie do 2050 r.

Rosnąca elektryfikacja i ekspansja czystej energii mają istotne konsekwencje dla obecnego systemu energetycznego opartego na paliwach kopalnych. Wzrost zapotrzebowania na energię globalnie ma być ograniczony, nawet gdy popyt na usługi energetyczne, takie jak ogrzewanie i mobilność, rośnie szybko w krajach rozwijających się.

IEA podkreśla, że znaczna część energii uwalnianej podczas spalania paliw kopalnych jest tracona jako ciepło odpadowe. W przeciwieństwie do tego, "bardziej zelektryfikowany, bogaty w odnawialne źródła system jest z natury bardziej efektywny". Oznacza to, że mniej energii będzie potrzebnej do dostarczenia tych samych usług energetycznych.

IEA przewiduje, że globalne emisje CO2 związane z energią osiągną szczyt w 2025 r. Aby ograniczyć ocieplenie do 1,5°C, konieczne jest jednak przyspieszenie elektryfikacji, szybsze wdrażanie czystych technologii energetycznych oraz szybkie działania w celu redukcji emisji metanu z przemysłu naftowego i gazowego.

Raport podkreśla potrzebę pozytywnego wyniku nadchodzących dyskusji na temat finansowania klimatu na szczycie COP29 w Baku, w Azerbejdżanie. Wysokie koszty finansowania i ryzyka projektowe ograniczają rozprzestrzenianie się tych czystych technologii energetycznych w krajach rozwijających się.

"Ten raport ponownie podkreśla wybory, które mogą skierować system energetyczny na bezpieczniejszą i bardziej zrównoważoną ścieżkę. Zachęcam decydentów na całym świecie do wykorzystania tej analizy, aby zrozumieć, jak zmienia się krajobraz energetyczny i jak przyspieszyć tę transformację czystej energii w sposób, który przyniesie korzyści życiu ludzi i przyszłemu dobrobytowi" podsumowuje Birol.

Raport IEA wskazuje na znaczące zmiany w globalnym systemie energetycznym, napędzane przez szybki wzrost energii słonecznej i wiatrowej oraz rosnącą elektryfikację różnych sektorów gospodarki. Mimo pozytywnych trendów, istnieje pilna potrzeba intensyfikacji działań na rzecz redukcji emisji i osiągnięcia celów klimatycznych.

Decydenci muszą podjąć istotne kroki, aby przyspieszyć przejście na czystą energię, zwłaszcza w kontekście rosnących konsekwencji zmian klimatycznych. Tylko poprzez skoordynowane działania na skalę globalną można zapewnić bezpieczną i zrównoważoną przyszłość energetyczną.