Strefa Czystego Transportu w Krakowie. Głosowanie w nocy

Radni decydują o wprowadzeniu strefy czystego transportu (SCT) w stolicy Małopolski. Projekt uchwały zakłada, że zacznie ona obowiązywać od 2026 r. i obejmie większą część miasta - obszar wewnątrz czwartej obwodnicy.

"Głosowanie odbędzie się prawdopodobnie późno w nocy. Według kalkulacji radnych uchwała przejdzie" - przekazał Dziennik Polski. Strefa nie będzie obowiązywać krakowian.

Łącznie do Zarządu Transportu Publicznego w Krakowie wpłynęło ponad 540 wniosków, głosów poparcia i sprzeciwu, analiz oraz opinii. Wśród nich ponad 300 było uwagami przesłanymi przez osoby prywatne, ale i od różnych stowarzyszeń i organizacji. Około 200 stanowiło powtarzające się pismo, będące kopią stanowiska jednego ze stowarzyszeń zrzeszających przeciwników SCT - informuje ZTP w Krakowie.

"W celu ograniczenia negatywnego oddziaływania emisji zanieczyszczeń z transportu na zdrowie ludzi i środowisko, ustanawia się z dniem 1 stycznia 2026 r. Strefę Czystego Transportu w Krakowie" - czytamy w uchwale prezydenta miasta w sprawie ustanowienia Strefy Czystego Transportu w Krakowie.

Zgodnie z projektem do SCT w Krakowie wjadą tylko: samochody benzynowe spełniające normę Euro 4 lub wyprodukowane nie wcześniej niż w 2005 roku, samochody z silnikiem Diesla spełniające normę Euro 6 lub wyprodukowane po 2014 roku (od 2012 r. dla autobusów i ciężarówek).

Krakowski projekt jest bardziej restrykcyjny niż warszawski - strefa w stolicy obejmuje tylko centrum i wybrane dzielnice.

Zarząd Transportu Publicznego podkreśla, że wprowadzenie SCT wynika z ustawy o elektromobilności, podpisanej w grudniu przez prezydenta RP. Zgodnie z przepisami, miasta powyżej 100 tys. mieszkańców z przekroczonym poziomem NO₂, czyli dwutlenku azotu muszą wprowadzić SCT. Dotyczy to m.in. Krakowa. Miasta te są także zobowiązane do zakupu, od 2026 r., autobusów zeroemisyjnych. SCT ma przyczynić się do poprawy jakości powietrza, co ma pozytywnie wpłynąć na zdrowie.

Kierowcy spoza Krakowa, których samochody nie spełniałyby wymogów, mogliby wjechać do miasta po uiszczeniu opłaty - godzinowej lub abonamentu. Temu zapisowi sprzeciwiali się wójtowie i burmistrzowie gmin ościennych, wskazując, że jest to niesprawiedliwe traktowanie osób mieszkających poza Krakowem. Mieszkańców Krakowa, którzy zakupili samochód przed przyjęciem uchwały o SCT, przepisy o SCT miałyby nie obowiązywać. Obowiązywałyby już jednak wszystkich, którzy kupią samochód po przyjęciu uchwały.

Zdaniem władz gmin ościennych zakaz wjazdu objąłby 43 proc. pojazdów zarejestrowanych w powiatach krakowskim i wielickim - to ok. 173 tys. samochodów.

Granicą SCT w Krakowie byłaby czwarta obwodnica, co oznacza, że strefa objęłaby prawie całe miasto, poza peryferiami. Samej obwodnicy już nie. Wyłączeń z SCT domagają się radni dzielnicy administracyjnej Nowa Huta. Projekt jednak nie przewiduje tego, ale wyłącza Wzgórza Krzesławickie - dzielnicę administracyjną, która jest postrzegana jako część historycznej Nowej Huty.

Strefy czystego transportu obowiązują w wielu europejskich miastach, ale często ograniczają się do ich centrów. Od lipca 2024 SCT obowiązuje też w Warszawie, gdzie obejmuje większość Śródmieścia i fragmenty otaczających je dzielnic. Do strefy nie mogą wjechać pojazdy z silnikiem benzynowym (w tym LPG) starsze niż 28 lat (licząc od 2025 r.) lub niespełniające normy euro 2 i pojazdy z silnikiem Diesla (w tym LPG) starsze niż 20 lat lub niespełniające normy euro 4.

Zgodnie z zapowiedziami warszawskiego ratusza wymagania stawiane autom będą zaostrzane co dwa lata. I tak w 2026 r. do SCT wjadą: pojazdy z silnikiem benzynowym (w tym LPG) spełniające normę euro 3 lub wyprodukowane nie wcześniej niż w 2000 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia - 26 lat); pojazdy z silnikiem Diesla (w tym LPG) spełniające normę przynajmniej euro 5 lub wyprodukowane nie wcześniej niż w 2009 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia - 17 lat).