Znika historyczne jezioro. To ostrzeżenie przed najgorszym

Krystalicznie czyste jezioro Prespa w południowo-wschodniej Albanii przekształciło się w zbiornik przypominający bardziej bagno. Żyjące nad wodą pelikany, kormorany i czaple, a także pływające w zbiorniku ryby będą musiały się wynieść. Część ryb już zniknęła.

Mieszkańcy ubolewają nad zmianą, jaka zaszła w tym dotkniętym skrajną suszą rejonie. Do obecnej sytuacji przyczynił się też człowiek, który wypompował wodę dla własnych celów gospodarczych.

Jezioro Prespa leżące na wysokości 967 m n.p.m znajduje się w historycznym regionie o tej samej nazwie. Terminem Prespa określa się dwa jeziora - Wielką i Małą Prespę.

Większość Małej Prespy (kuzyna Wielkiej) znajduje się na terytorium Grecji, a jedynie jego południowy kraniec przechodzi w Albanię.

Według ekspertów, z 450 hektarów Małego Jeziora Prespa w Albanii zostało ok. 30 hektarów - co najmniej 430 hektarów przekształciło się w bagna lub zostało wysuszone.

Zła passa dla zbiorników zaczęła się co najmniej w latach 70. XX w., kiedy władze komunistyczne zmieniły bieg rzeki Devoll, aby nawodnić pola wokół albańskiego miasta Korcza. Anomalie obejmują rosnące temperatury, stosunkowo niewielkie opady śniegu i deszczu.

Lokalni przyrodnicy ostrzegają, że skąpe opady śniegu i suche lato w przyszłym roku będą zapowiedzią środowiskowej katastrofy. Na skutek wysychania Prespy może znacznie ucierpieć także pobliskie trzeciorzędowe jezioro Ochrydzkie.

„Jeśli w tym roku zima będzie sucha, będzie jeszcze gorzej. A jeśli w przyszłym roku lato będzie równie gorące i suche - wszystko się skończy” - powiedział lokalny przyrodnik Astrit Kodra agencji AFP.

Zdaniem ekologów historia jeziora Prespa powinna być pouczająca dla całego obszaru Bałkanów, który nie potrafi racjonalnie zarządzać zasobami wodnymi.

Poziom wody w Wielkim Jeziorze Prespa - po stronie albańskiej - jest obecnie niższy o 10 m w porównaniu do lat 70. XX w. Po stronie greckiej sytuacja jest również krytyczna.

Według danych Krajowej Sieci Monitorowania Wody Jezior w Grecji poziom wody w Małej i Dużej Prespie, w sierpniu 2023 r. był najniższy od 2021 r.

Według obserwacji NASA, Wielka Prespa straciła siedem proc. powierzchni i połowę objętości (w latach 1984–2020).