Znika historyczne jezioro. To ostrzeżenie przed najgorszym
Oprac.: Katarzyna Nowak
Krystalicznie czyste jezioro Prespa na granicy albańsko-greckiej powoli znika. Z powodu dotkliwej suszy woda w większości wyparowała.
Krystalicznie czyste jezioro Prespa w południowo-wschodniej Albanii przekształciło się w zbiornik przypominający bardziej bagno. Żyjące nad wodą pelikany, kormorany i czaple, a także pływające w zbiorniku ryby będą musiały się wynieść. Część ryb już zniknęła.
Mieszkańcy ubolewają nad zmianą, jaka zaszła w tym dotkniętym skrajną suszą rejonie. Do obecnej sytuacji przyczynił się też człowiek, który wypompował wodę dla własnych celów gospodarczych.
Znikające jezioro Prespa
Jezioro Prespa leżące na wysokości 967 m n.p.m znajduje się w historycznym regionie o tej samej nazwie. Terminem Prespa określa się dwa jeziora - Wielką i Małą Prespę.
Większość Małej Prespy (kuzyna Wielkiej) znajduje się na terytorium Grecji, a jedynie jego południowy kraniec przechodzi w Albanię.
Według ekspertów, z 450 hektarów Małego Jeziora Prespa w Albanii zostało ok. 30 hektarów - co najmniej 430 hektarów przekształciło się w bagna lub zostało wysuszone.
Zła passa dla zbiorników zaczęła się co najmniej w latach 70. XX w., kiedy władze komunistyczne zmieniły bieg rzeki Devoll, aby nawodnić pola wokół albańskiego miasta Korcza. Anomalie obejmują rosnące temperatury, stosunkowo niewielkie opady śniegu i deszczu.
Lokalni przyrodnicy ostrzegają, że skąpe opady śniegu i suche lato w przyszłym roku będą zapowiedzią środowiskowej katastrofy. Na skutek wysychania Prespy może znacznie ucierpieć także pobliskie trzeciorzędowe jezioro Ochrydzkie.
„Jeśli w tym roku zima będzie sucha, będzie jeszcze gorzej. A jeśli w przyszłym roku lato będzie równie gorące i suche - wszystko się skończy” - powiedział lokalny przyrodnik Astrit Kodra agencji AFP.
Ratunek dla przyrody
Zdaniem ekologów historia jeziora Prespa powinna być pouczająca dla całego obszaru Bałkanów, który nie potrafi racjonalnie zarządzać zasobami wodnymi.
Poziom wody w Wielkim Jeziorze Prespa - po stronie albańskiej - jest obecnie niższy o 10 m w porównaniu do lat 70. XX w. Po stronie greckiej sytuacja jest również krytyczna.
Według danych Krajowej Sieci Monitorowania Wody Jezior w Grecji poziom wody w Małej i Dużej Prespie, w sierpniu 2023 r. był najniższy od 2021 r.
Według obserwacji NASA, Wielka Prespa straciła siedem proc. powierzchni i połowę objętości (w latach 1984–2020).
