Pisanki przez naturę pomalowane
Niebieskie, zielone, brązowe. Upstrzone kropkami, kreseczkami i niteczkami. Wszystkie wyglądają, jakby wyszły spod pędzla utalentowanego artysty. Jaja dzikich ptaków to najpiękniejsze naturalne pisanki.
Choć wyglądają, jak malowane, do ich barwienia nie użyto farb ani lakierów. Piękne wzory to działo natury.
- Pigmentacja na jaju zależy przede wszystkim od gatunku ptaka, ale także od wieku samicy, czy od jej bazy pokarmowej - wyjaśnia Marcin Chrapowicki z warszawskiego ogrodu zoologicznego.
Nie o piękne wzory tu jednak chodzi. Głównym zadaniem pigmentacji jaj jest ich ochrona przed drapieżnikami. - Są to jaja brązowawe, czasem z rozmaitymi plamkami, które doskonale się wtapiają w otoczenie - wyjaśnia dr Przemysław Chylarecki, ornitolog z Muzeum i Instytutu Zoologii Polskiej Akademii Nauk.
Ptaki stosują różne sztuczki. Na przykład kusacze, blisko spokrewnione ze strusiami, składają jaja, które wyglądają, jak pomalowane jasnozielonym lakierem. - Rzeczywiście pokryte są czymś, co wygląda, jak lakier, ale ten pigment jest naturalny, a służy zabezpieczeniu jaj przed wyschnięciem - wyjaśnia Chrapowicki.
Zupełnie białe jaja zdarzają się w zasadzie jedynie u ptaków, które swoje gniazda zakładają w dziuplach. Barwy ochronnej nie mają też jaja dużych ptaków drapieżnych. One gniazda zakładają wysoko na skałach lub w koronach drzew.
O zwyczajach godowych kondorów królewskich wciąż wiadomo niewiele, a wiedza pochodzi głównie z obserwacji ptaków żyjących w niewoli. Ich owocem jest zwykle jedno, podłużne białe jajo, które wysiadywane jest przez prawie trzy miesiące.
Piękne niebieskie jaja w w marmurkowe wzorki to skarb guiry, kukułki z Ameryki Południowej. - Guiry żyją w wielkich grupach rodzinnych, ale zwykle rozmnaża się tylko jedna para. Jaja są prawie okrągłe bardzo porowate i naprawdę wyjątkowe - mówi Chrapowicki.
Bardzo ciekawie ubarwione są jaja naszych krajowych gatunków. To zielonkawe z brązowymi kropkami i paskami jajo należy do pospolitej wrony siwej. - Nasze europejskie, czy polskie ptaki w niczym nie ustępują innym, jeśli idzie o urodę jaj - mówi dr Chylarecki. Brązowe w ciemne plamy jajo składa mewa śmieszka, a wielkie, białe i upstrzone jasnymi plamami i kreseczkami - orlik krzykliwy.
Zielone jaja znosi emu. Waży od 700 do 900 g i ma od 89 do 134 mm. Taką pisanką, podczas wielkanocnego śniadania, mogłyby się podzielić nawet cztery rodziny.
Marcin Szumowski, Polsat News
