Czy fotowoltaika działa gdy nie ma słońca i jest pochmurnie?

Fotowoltaika od kilku lat cieszy się w Polsce ogromną popularnością. Pomimo że zmiana systemu rozliczeń konsumenckich spowodowała chwilowy spadek zainteresowania inwestowaniem w nią, wygląda na to, że był on krótkotrwały. 

Kryzys energetyczny i nagły wzrost cen prądu przyczyniły się do tego, że coraz więcej osób zaczęło szukać rozwiązań, które zagwarantują im niezależność energetyczną. W tym zakresie panele fotowoltaiczne wydają się dobrym rozwiązaniem, jednak decyzja o ich założeniu musi być przemyślana, ponieważ nie jest to tania inwestycja. 

Jak działa fotowoltaika? Oto krótki przewodnik.

Energia pobierana prosto ze słońca? Ta technologia brzmi świetnie. Warto jednak wiedzieć, jak fotowoltaika działa w praktyce. Panele fotowoltaiczne montowane są najczęściej na dachach budynków jednorodzinnych. Po uzyskaniu zgody zarządu spółdzielni możliwa jest również ich instalacja na balkonie lub dachu bloku. Instalacje można montować też na gruncie.

Najważniejszym elementem instalacji są półprzewodnikowe ogniwa słoneczne określane również jako ogniwa fotowoltaiczne, ogniwa fotoelektryczne lub fotoogniwa. Aby produkowały więcej energii, łączy się je w tak zwane moduły fotowoltaiczne, na które pada światło słoneczne. 

Zjawisko fotowoltaiczne zachodzi poprzez przemianę promieniowania słonecznego w prąd stały, który zostaje później przekazany do falownika. Falownik przekształca energię w prąd zmienny o parametrach dostosowanych do naszych domowych gniazdek, gdzie zostaje przekazany do naszego użytku. 

Aby stwierdzić, kiedy fotowoltaika jest najbardziej wydajna, trzeba określić, w których miesiącach produkuje najwięcej energii. Ilość prądu wytworzonego przez instalację energii na przestrzeni roku różni się bowiem w zależności od pory roku. 

Moduły fotowoltaiczne najwydajniej pracują, gdy są dobrze nasłonecznione. Fotowoltaika produkuje najwięcej prądu (około 80 proc.) od maja do września, przy czym szacuje się, że szczyt wydajności ma miejsce w miesiącach letnich, takich jak: czerwiec, lipiec i sierpień. 

Ilość energii elektrycznej wyprodukowana przez instalację latem i wiosną powinna rozłożyć się na 12 miesięcy tak, aby pokryć zapotrzebowanie na jej zużycie w naszym domu również jesienią i zimą, gdy wydajność instalacji znacznie spada. Warto jednak dodać, że instalacja wytwarza latem najwięcej energii ze względu na długi czas promieniowania.

Wydajność fotowoltaiki zależy przede wszystkim od temperatury ogniwa fotowoltaicznego, jednak wcale nie oznacza to, że jedynie przy intensywnych upałach będzie ona produkować prąd. Paradoksalnie, zbyt wysoka temperatura również może negatywnie wpływać na wytwarzanie prądu przez instalację.

• Opady deszczu mogą wpływać negatywnie na wydajność paneli fotowoltaicznych, ale dobrej jakości urządzenie powinno być skonstruowane tak, aby móc działać również w trudniejszych warunkach atmosferycznych. 

• Musimy zadbać o to, aby śnieg nie zasłonił paneli fotowoltaicznych zimą, bo to znacznie obniża wydajność systemu. W tym celu najczęściej zaleca się montować je pod kątem 30-40 stopni na południe. To ułatwi szybsze opadanie nagromadzonego puchu. 

• Nie oznacza to jednak, że o instalację nie należy dbać. Zabrudzenie paneli fotowoltaicznych ma negatywny wpływ na wydajność urządzenia, niezależnie od pory roku. Na wiosnę warto więc przeprowadzić ich czyszczenie. 

Kiedy fotowoltaika się opłaca? Zwłaszcza wtedy, gdy zużycie prądu w budynku jest stosunkowo duże. Bazuje ona na zamianie energii słonecznej w prąd elektryczny, a więc przy minimalnym wykorzystaniu energii, zakup paneli słonecznych może wydawać się nieopłacalny. 

Przypominamy, że od 1 kwietnia 2022 roku w Polsce zmienił się sposób rozliczania nadwyżek energii. Po wprowadzeniu net-billingu zależy on nie od ilości oddanej do sieci energii, a od jej realnej wartości rynkowej, (cenie, po której kupuje się ją i sprzedaje na giełdzie energii elektrycznej). 

Jeżeli jednak weźmiemy pod uwagę stały wzrost cen energii, zmiany norm elektrycznych przy budowie nowych domów, dofinansowania, z których mogą skorzystać osoby zainteresowane fotowoltaiką (program Mój Prąd 4.0, Czyste Powietrze czy ulga termomodernizacyjna), a także perspektywę niezależności energetycznej, montaż paneli słonecznych może być atrakcyjnym rozwiązaniem nawet w systemie net-billingowym. 

Fotowoltaika opłaca się pod warunkiem dobrania odpowiedniej mocy instalacji PV i poprawnego montażu paneli fotowoltaicznych, po zainstalowaniu których zmieni się nasz rachunek za energię elektryczną. Jak podaje portal Money.pl, znajdziemy w nim odtąd tabele z takimi informacjami jak: 

• energia czynna pobrana, 
• energia czynna oddana (wyprodukowana przez instalację, ale niewykorzystana),
• saldo energii - wartość wykorzystanej oraz wyprodukowanej energii elektrycznej,
• magazyn energii - z szacunkiem, ile energii elektrycznej można wykorzystać przez kolejny rok.

Eksperci szacują, że przy sprawnie działającej fotowoltaice, oszczędności prądu mogą wynieść nawet 90 proc, a to oznacza naprawdę minimalne opłaty za energię elektryczną i zwrot montażu instalacji przeciągu 5-10 lat (zależnie od mocy instalacji, kosztów montażu, dofinansowania i oczywiście zmian cen prądu). 

Czytaj również:

Ile kosztuje fotowoltaika z magazynem energii i jaka jest na to dopłata?

Domowi pożeracze energii. Eksperci z PGNiG radzą, jak zmniejszyć rachunki za prąd

Ceny prądu rosną. Przed nami kolejny boom w fotowoltaice

Zobacz także: