Transport do góry nogami, miauczenie, żucie i puszczanie bąków. Przyznano Ig Noble

Prestiżowy magazyn "Nature" twierdzi, że wręczenie Ig Nobli to "jeden z najważniejszych punktów każdego naukowego roku". Ze względu na pandemię uroczystość zwykle odbywająca się na Uniwersytecie Harvarda została zorganizowana za pośrednictwem internetu, a laureatów uhonorowano plikami PDF zawierającymi papierową statuetkę do wydrukowania we własnym zakresie. Dostali też podróbki zimbabweńskiego banknotu o nominale 10 bln tamtejszych dolarów. 

Magazyn "Annals of Improbable Research", który od 31 lat przyznaje IgNoble, twierdzi, że te nagrody najpierw mają sprawiać, że ludzie się śmieją, a później zaczynają myśleć. I tak właśnie jest z badaniem dotyczącym przewożenia nosorożców. 

Jego autorzy podczas ceremonii przyznali, że zanim opracowaną technikę transportu wielkich ssaków przetestowali na zwierzętach, najpierw... podwieszali się sami, by sprawdzać bezpieczne pozycje. - Poproszono nas o przeniesienie dużej liczby nosorożców w odległe regiony. Tam nie było zbyt dobrej infrastruktury drogowej, więc uznaliśmy, że śmigłowiec jest najbezpieczniejszym i najlepszym sposobem na transport - tłumaczyli autorzy badania. 

Ustalili, że serce i płuca uśpionych zwierząt lepiej radzą sobie, gdy zwierze jest podwieszone głową w dół, niż kiedy leży na boku czy brzuchu na specjalnej platformie. Pytany o to, co zrobi z zimbabweńskim banknotem (którego oryginał miał wartość około 7 dolarów amerykańskich) prof. Robin Radcliffe stwierdził z uśmiechem: - Zawsze szukamy nowych grantów na badania.

- Kiedy po raz pierwszy usłyszałem o Ig Noblach, nie byłem pewien, czy to dobre, czy złe. Teraz jednak myślę, że to naprawdę chodzi o to, że "śmiejesz się, a potem myślisz ", szczególnie jeśli dzięki temu więcej ludzi zacznie rozumieć, jakie wysiłki podejmujemy, by pomóc ocalić niesamowite zwierzęta, które żyją z nami na planecie Ziemia.

Pete Morkel, członek zespołu opracowującego sposób transportu nosorożców dodał, że badanie wyglądające na zabawne pomogło już w ratowaniu innych gatunków, m.in. słoni, a zespół już zaczął się zastanawiać, jak ratować bawoły, hipopotamy i żyrafy.

Wśród nagrodzonych w tegorocznej edycji znalazła się szwedzka badaczka Suzanne Schoetz. Ig Nobla z biologii otrzymała za analizę różnych wariacji mruczenia, miauczenia, jęczenia, syczenia, wycia, warczenia oraz innych sposobów służących komunikacji kotów i ludźmi. Ceremonię uświetniła wykonanym przez siebie duetem na miauczenie i puzon.

Ekologiczna nagroda Ig Nobla przypadła hiszpańsko-irańskiemu zespołowi, który przeprowadził mikrobiologiczną analizę gum do żucia znajdowanych na chodnikach identyfikując, jak flora bakteryjna porzuconego kawałka gumy zmienia się w różnych regionach świata. Badania mają pomóc znaleźć zastosowanie w policyjnych śledztwach, epidemiologii czy usuwaniu zanieczyszczeń.

Bliski związek z ochroną środowiska miały też badania przeprowadzone przez międzynarodowy zespół na publiczności w jednym z niemieckich kin. Wykorzystując podpięty do systemu wentylacji sali kinowej spektrometr masowy i analizując jego dane przy pomocy superkomputera Magoth II wykazali, że zapachy wydzielane przez widownię w kinie dokładnie odpowiadają temu, co dzieje się na ekranie, zdradzając jej emocjonalną reakcję na przemoc, seks czy zachowania antyspołeczne postaci w filmie. Te same urządzenia na co dzień służą do analizy atmosfery nad amazońską dżunglą. 

- Wiemy dzięki tym badaniom, że ludzie nadają sygnały chemiczne w zależności od różnych stanów emocjonalnych. Otwartym pytaniem jest to, czy inni ludzie odbierają te sygnały - powiedział Jonathan Williams z Instytutu Chemii Maxa Plancka. - Gdybyśmy byli w ciemnym pokoju i bym się bał, wychwyciłbyś to?

Pokojowa nagroda Ig Nobla trafiła do amerykańskiego zespołu w składzie Ethan Beseris, Steven Naleway i David Carrier za przetestowanie hipotezy, że owłosienie twarzy ludzi pojawiło się w toku ewolucji w celu ochrony przed uderzeniami pięścią w twarz. - Ta praca wynikła z kłótni z kolegą dekadę temu. Posprzeczaliśmy się o kaszaloty i rozmowa wymknęła się spod kontroli - tłumaczył Beseris. - W pewnym momencie zaczął wymachiwać mi przed oczami pięścią mówiąc "mógłbym cię tym uderzyć, ale to nie jest powód, dla którego dłoń wyewoluowała". Pomyslałem: "może coś w tym jest?" 

- Nasze pytanie wzięło się z obserwacji, że ludzie, jako jedyni wśród małp, mają owłosienie twarzy u samców, ale u samic go nie ma. Włosy znajdują się w miejscach najbardziej narażonych na uderzenia - tłumaczyli naukowcy, odbierając nagrodę. - Ostatecznie zrezygnowaliśmy z testowania hipotezy przez bicie się nawzajem z brodami i bez nich. Zamiast tego skorzystaliśmy z wełny symulującej brodę i kompozytowego modelu szczęki. 

Okazało się, że owłosiona "szczęka" pochłaniała o 37 proc. więcej energii, niż nieowłosiona. - To spójne z hipotezą, że ludzie są anatomicznie wyspecjalizowani w walce na pięści - wyjaśniają uczeni. 

Ig Nobel w dziedzinie ekonomii trafił do Pavlo Blavatskyy'ego, profesora Montpellier Business School, który wykorzystał sieci neuronowe do analizy zdjęć polityków z różnych krajów, aby znaleźć dowody na to, że otyłość członków rządu jest "wysoce skorelowana" z korupcją narodową. Nagroda fizyki została przyznana za badania wyjaśniające, dlaczego piesi nie zderzają się ze sobą bez przerwy, podczas gdy nagroda z kinetyki została przyznana za badanie tłumaczące, dlaczego jednak czasem się zderzają.

Wśród innych świeżo upieczonych laureatów Ig Nobla był emerytowany komandor John A. Mulrennan z marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych, który zdobył nagrodę entomologiczną za eliminację karaluchów na okrętach podwodnych. Z kolei Cem Bulut, profesor z kliniki SLK w Heilbronn w Niemczech wraz z kolegami zdobył nagrodę medyczną za badania sugerujące, że seks z orgazmem jest skutecznym środkiem odtykającym zatkany nos. Ma działać równie skutecznie, co dostępne w aptekach środki. 

Podczas ceremonii prowadzonej przez Marca Abrahamsa, nagrody wręczali laureaci "prawdziwej" Nagrody Nobla. W 10 kategoriach przyznano łącznie 24 nagrody dla naukowców z sześciu kontynentów. W tym roku nie było wśród nich Polaków. W ubiegłym roku nagrodę w kategorii ekonomii otrzymała dr Agnieszka Żelaźniewicz z Katedry Biologii Człowieka Uniwersytetu Wrocławskiego. Była członkiem zespołu, który badał związek między nierównościami w dochodach w różnych krajach a średnią liczbą pocałunków w usta. Badacze ustalili, że tam, gdzie są duże nierówności społeczne, ludzie całują się częściej.

_{Dołącz do ZIELONA INTERIA także na Facebooku}