Śródziemnomorski robak pomoże ludziom? Może mu odrosnąć nawet głowa
Jest maleńki i żyje w przybrzeżnych wodach Morza Śródziemnego. Jego komórki macierzyste są jednak wręcz nadzwyczajne. Maleńki wirek Schmidtea mediterranea może być nadzieją ludzkości na regenerację także ludzkich tkanek.
W skrócie
- Maleńki wirek Schmidtea mediterranea wykazuje zdumiewające zdolności regeneracyjne, dzięki komórkom macierzystym rozsianym po całym ciele.
- Dzięki swoim właściwościom wirek stał się doskonałym modelem do badań nad regeneracją tkanek, mogących być inspiracją dla medycyny ludzkiej.
- Naukowcy zidentyfikowali dwa typy komórek wspierających regenerację: tzw. hekatonoblasty oraz komórki jelitowe, które odgrywają kluczową rolę mimo braku kontaktu z komórkami macierzystymi.
- Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
Od ponad 30 lat trwają badania nad wirkiem Schmidtea mediterranea, odkąd udało się odkryć nadzwyczajne zdolności tego płazińca związane z regeneracją tkanek. Wiele zwierząt ma umiejętności regeneracji. Ale ten organizm potrafi zregenerować wszystko. Nawet gdy odetnie się mu głowę, odrośnie w ciągu kilku dni.
To sprawia, że wirek z gatunku Schmidtea mediterranea jest doskonałym modelem do badań nad regeneracją tkanek, komórkami macierzystymi czy w ogóle rozwojem tkanek. Niedawno naukowcy opisali komórki macierzyste tego zwierzęcia rozsiane po całym jego podłużnym, płaskim ciele.
Komórki te potrafią przekształcać się w dowolny inny rodzaj komórek. To znaczy, że wirek ma w ciele materiał wyjściowy do zbudowania dowolnej tkanki czy części ciała w zależności od potrzeb.
To jest zasadnicza różnica w porównaniu z wieloma innymi zwierzętami. Komórki macierzyste Schmidtea mediterranea nie są skupione w konkretnym miejscu, ale rozsiane. To znacznie zwiększa zdolności regeneracyjne organizmu.
Wyniki obserwacji tego gatunku opublikowało czasopismo "Cell Reports". Mechanizmy wspierające funkcję komórek macierzystych u organizmów potrafiących się mocno regenerować, takich jak wirek Schmidtea mediterranea, pozostają niejasne.
"Udało się za to zidentyfikować u niego dwa typy komórek związane z komórkami macierzystymi: komórki, które nazywamy "hekatonoblastami" oraz komórki jelitowe. Komórki jelitowe, pomimo braku bezpośredniego kontaktu z komórkami macierzystymi, regulowały zarówno swoje położenie, jak i funkcję podczas regeneracji" - czytamy w opracowaniu badań.
Komórki te nie miały bezpośredniego kontaktu z komórkami macierzystymi, a jednak eksperymenty wykazały, że były one niezbędne do regulacji położenia i funkcji komórek podczas regeneracji. To znaczy, że tu tkwi klucz do zrozumienia zdolności regeneracyjnych tego zwierzęcia.
Zdolności regeneracyjne wirka są niesamowite
U ludzi komórki macierzyste stanowią mniej niż 1 proc. ciała, za to ten wirek ma ich znacznie więcej. To ok. 15 proc. całej zawartości tkankowej. W wypadku zranienia lub utraty części ciała, odpowiednie komórki są w stanie szybko dotrzeć w to miejsce. To podnosi możliwości regeneracji tego zwierzęcia.
Całkowite wyjaśnienie tych zdolności pozwoli opracować nowe, lepsze metody regenerowania się także ludzkich tkanek po urazach. Może stanowić bardzo istotny przełom w nauce, który zawdzięczać będziemy temu małemu organizmowi.
Schmidtea mediterranea jest wirkiem spotykanym w ciepłych wodach przybrzeżnych kilku miejsc basenu śródziemnomorskiego. To np. Baleary, wybrzeża Katalonii w Hiszpanii, Korsyka i Sardynia, Sycylia oraz brzegi Tunezji.
Co tam się kryje pod powierzchnią wody? Zanurkuj i sprawdź [QUIZ]
