Szympans
Czwartek, 2 listopada 2023 (11:59)
Aktualizacja Wtorek, 23 stycznia 2024 (16:03)
Szympansy (Pan) należące do rodziny Hominidae, są najbliższymi żyjącymi krewnymi ludzi, dzieląc z nami około 98 procent DNA. Te fascynujące naczelne, zamieszkujące głównie lasy tropikalne Afryki, są znane ze swojej zaawansowanej zdolności do korzystania z narzędzi, złożonych zachowań społecznych i wyrafinowanej komunikacji. Badania nad szympansami dostarczają kluczowych wglądów w ewolucję zachowań człowieka i inteligencji.
Szympans - najważniejsze informacje
-
Rodzina:
człowiekowate
-
Rząd:
naczelne
-
Gromada:
ssaki
-
Typ:
strunowce / kręgowce
-
Królestwo:
zwierzęta
Gdzie żyją szympansy?
Naturalnym miejscem występowania szympansów jest zachodnia i środkowa Afryka. Zwierzęta te lubią bujną roślinność, dlatego najczęściej zamieszkują dżungle, górskie lasy, ale pojawiają się również na sawannie.
Szympansy posiadają możliwość szybkiego dostosowania się do różnych warunków środowiska. Nie oznacza to jednak, że służą im gwałtowne zmiany, szczególnie wtedy, gdy nowe miejsce zamieszkania okazuje się zamkniętą przestrzenią.
Szympansy — tryb życia i zachowanie
Szympansy należą do grupy najlepiej zbadanych gatunków małp człekokształtnych. To zwierzęta, które zdecydowanie cenią sobie towarzystwo innych i lubią żyć w dużych grupach. Szympansy prowadzą zarówno lądowy, jak i nadrzewny tryb życia.
Te człekokształtne stworzenia świetnie radzą sobie z wykorzystaniem narzędzi, które znajdą w naturalnym środowisku. Kije, kamienie, ptasie pióra, liście, gałązki — z każdego z tych atrybutów udaje im się stworzyć funkcjonalne narzędzia.
Szympansy budują gniazda na wysokości co najmniej 3 metrów nad ziemią, w których spędzają noce, a w trakcie pory deszczowej również większą część dnia. Zwierzęta te cechują się bardzo dobrą pamięcią lokalizacyjną. Potrafią dokładnie zapamiętywać miejsca, w których znajduje się ich ulubione pożywienie. Nawet jeśli ma to oznaczać długą wędrówkę do konkretnego drzewa z pysznymi owocami. Szympansy świetnie radzą sobie również w przypadku niektórych dolegliwości zdrowotnych. Do opatrzenia ran wykorzystują konkretne rośliny, a gdy ich ciało zaatakują robaki, wiedzą, które łodygi spożywać w działaniu przeciwpasożytniczym.
Szympansy najczęściej żywią się owocami, łodygami roślin, orzechami. Niekiedy jedzą również mięso. Są świetnymi łowcami, a w polowaniu wykorzystują bezwzględne metody. Zdobyte mięso w pierwszej kolejności konsumują starsi członkowie stada. Z tego co zostanie, ucztę może uczynić reszta grupy.
Ile lat żyją szympasny?
Szympansy żyją około 40 lat. Ciąża samicy trwa około 250 dni, a nowo narodzone zwierzęta są niemal bez przerwy noszone przez matkę. Dojrzałość płciową szympansy osiągają w wieku 11 lat.
Jak wygląda szympans?
Wielkość poszczególnych osobników różni się głównie ze względu na płeć. Dorosłe samice osiągają około 130 cm długości ciała i około 50 kg wagi. Samiec może mierzyć nawet 160 cm i ważyć 70 kg. Szympansy charakteryzują się dużą rozpiętością ramion, która przekracza znacznie długość ich ciała. Czarne futro szympansów zmienia się wraz z wiekiem i podobnie jak u ludzi, przybiera siwy kolor, gdy zwierzę jest już wiekowe.
Ochrona i zagrożenia dla szympansów
Niszczenie siedlisk szympansów, polowania, a także komercyjny eksport tych zwierząt, stanowią największe zagrożenie dla ich gatunku. Eksperci określają bardzo duże prawdopodobieństwo wyginięcia szympansów w przyszłości.
Ochrona szympansów powinna polegać przede wszystkim na dążeniu do równowagi środowiskowej. Dbałość o naturę, brak ingerencji w naturalne siedliska zwierząt i ograniczenie eksportu szympansów do miejsc komercyjnych, może zwiększyć ich szanse na przetrwanie.
Ochrona szympansów powinna polegać przede wszystkim na dążeniu do równowagi środowiskowej. Dbałość o naturę, brak ingerencji w naturalne siedliska zwierząt i ograniczenie eksportu szympansów do miejsc komercyjnych, może zwiększyć ich szanse na przetrwanie.
Ciekawostki o szympansach
- Szympansy wykazują wyjątkową chęć do zabaw. Często się śmieją i uwielbiają spędzać czas z innymi osobnikami.
- Zwierzęta te w największym stopniu zbliżone są do człowieka pod względem budowy DNA. Charakteryzują się również wieloma cechami podobnymi do cech człowieka.
- Szympansy umieją skutecznie ostrzegać swoich przyjaciół przed niebezpieczeństwem.
- Szympansy mogą zarażać się tymi samymi chorobami, które dotykają ludzi.
- W warunkach badawczych szympansy potrafią nauczyć się porządkowania liczb, a także zasad różnych gier. W historii zapisał się szympans, którego para naukowców nauczyła języka migowego. Jak się okazuje, zwierzę nie tylko samo nauczyło się języka, ale również było w stanie przekazać swoją wiedzę dalej i nauczać kolejne osobniki.
- Szympansy to z reguły stworzenia praworęczne. To kolejny przykład pewnego podobieństwa do ludzi.
- Świetnie komunikują się między sobą i pokazują emocje, jakie aktualnie odczuwają, umieją wydawać ponad 30 różnych dźwięków. Do porozumiewania się wykorzystują również mimikę twarzy oraz gestykulację.
- Szympansy mają określoną hierarchię w stadzie. Przewodzi mu samiec alfa, który wykorzystuje pomoc samic.
Temat Szympans znajdziesz również w serwisie:
Szympans - Wiadomości
-
Zoo we Wrocławiu przekazało smutne wieści. Nie żyje 43-letnia szympansica
Środa, 24 stycznia (14:40)Pamiętała jeszcze czasy PRL-u, a opiekowało się nią m.in. słynne małżeństwo państwa Gucwińskich. Nie żyje 43-letnia szympansica Kizi, która mieszkała w zoo we Wrocławiu. Spędziła tam całe... -
Złożona mowa szympansów. Co ją łączy z ewolucją naszego języka?
Piątek, 22 grudnia 2023 (13:59)Szympansy łączą pojedyncze zawołania, tworząc złożone sekwencje wokalne. Uporządkowany "śpiew" naszych bliskich krewniaków może pomóc zrozumieć to, jak człowiek nauczył się mówić. -
Sensacyjne badania w Ugandzie. Szympansy też mają menopauzę
Czwartek, 9 listopada 2023 (07:07)Szympansy dołączyły do grona tych istot, u których samic występuje z wiekiem menopauza - donosi "Science" na podstawie badań przeprowadzonych w Parku Narodowym Kibale w Ugandzie. To... -
Szympansy budują zdania. Małpy potrafią tworzyć nowe znaczenia
Sobota, 13 maja 2023 (11:41)Język szympansów jest bardziej złożony, niż sądziliśmy. Szwajcarscy naukowcy ustalili, że zwierzęta łączą pojedyncze zawołania w długie struktury przypominające zdania, które pozwalają im... -
Szympansy synchronizują kroki podczas wspólnych spacerów. Jak ludzie
Piątek, 21 października 2022 (14:45)Nowe badanie przeprowadzone przez naukowców z austriackie uniwersytety wykazało, że szympansy mają podobnie jak ludzie tendencję do naturalnej synchronizacji kroków podczas spacerowania... -
Małpy silne razem. Szympansy komunikują się, by lepiej polować
Sobota, 30 lipca 2022 (14:42)Nasi niedalecy krewni – szympansy – podobnie jak my wykorzystują komunikację, aby lepiej skoordynować swoje działania. Jak donoszą naukowcy w najnowszym badaniu, takie zachowanie możemy... -
Kochasz? Nie jedz. One zaskoczą cię inteligencją
Piątek, 27 maja 2022 (05:50)Zwierzęta swoją inteligencją potrafią zaskoczyć niejednego naukowca. Często niesłusznie ich nie doceniamy, sprowadzając je do roli zaledwie podrzędnych gatunków, choć gdybyśmy lepiej się... -
Przełomowe badanie: Małpy naczelne witają się i żegnają podobnie, jak ludzie
Czwartek, 12 sierpnia 2021 (11:44)Szympansy i bonobo właśnie odebrały nam kolejną cechę, którą uważaliśmy za wyjątkową dla naszego gatunku. Dotąd sądziliśmy, że tylko ludzie, zaczynając i kończąc spotkanie, witają się i...
Szympans - Wideo
-
Z Europy do Afryki. Nowe technologie w walce o przyrodę
Wtorek, 28 lutego 2023 (17:35)Holenderska firma Hack the Planet stworzyła rozwiązanie, które ma pomóc w walce z kłusownictwem w Afryce. System małych kamer zawieszonych na drzewach będzie szybko alarmował o...