Słoń

Czwartek, 2 listopada 2023 (11:57) Aktualizacja Wtorek, 23 stycznia 2024 (13:27)
Słonie (Elephantidae) są największymi żyjącymi lądowymi ssakami, znanymi z imponującej masy ciała, długich trąb i wielkich kłów. Te majestatyczne zwierzęta są podzielone na dwa główne gatunki: afrykańskie (Loxodonta africana) i azjatyckie (Elephas maximus). Różnią się nie tylko geograficznie, ale również cechami morfologicznymi i zachowaniem.
Słoń Rośliny i zwierzęta - najważniejsze informacje
Słonie afrykańskie. /Zdjęcie ilustracyjne /123RF/PICSEL

Słoń - najważniejsze informacje

  • Rodzaj:

    Loxodonta/Elephas

  • Rodzina:

    słoniowate

  • Rząd:

    trąbowce

  • Gromada:

    ssaki

  • Typ:

    strunowce

  • Królestwo:

    zwierzęta

Gdzie żyją słonie? 

Miejsce występowania słoni różni się w zależności od danego rodzaju. Przedstawicieli Loxodonta można spotkać wyłącznie w Afryce. Z kolei egzemplarze Elephas zamieszkują lasy oraz zarośla Azji Południowej i Południowo-Wschodniej. 

W zależności od rodzaju słonie można spotkać na sawannach, stepach, jak i w lasach tropikalnych. Zwierzęta lubią skrywać się w trawach, zaroślach i na zboczach górskich. Na przestrzeni lat ssaki przystosowały się do panujących warunków atmosferycznych i środowiskowych.

Słonie tworzą liczne stada, które składają się zarówno z samic, jak i samców. W takich grupach wędrują gęsiego po kontynentach w poszukiwaniu jedzenia i wody. Zazwyczaj maszerują w ciągu dnia. Jedzą o poranku i po południu, a w nocy odpoczywają w gęstwinie, ukryte przed światem. Jeśli upały są bardzo duże, często leżakują w cieniu drzew w pobliżu wody.

Słonie uwielbiają schładzać swoje ciało przez obrzucanie się błotem lub piaskiem albo przez polewanie się wodą. Jest to też dla nich forma rozrywki. Mimo swoich imponujących rozmiarów potrafią pływać i bardzo sprawnie im to idzie! Chętnie kąpią się także w błotnistych sadzawkach.
Zwierzęta poruszają się dość szybko. Co więcej, prawie nie pozostawiają śladów! Mimo swoich olbrzymich rozmiarów i dużej wagi, nacisk na 1 cm2 powierzchni stopy to zaledwie 400-600 g. Zatem ziemia pod tymi ssakami się nie zapada. 

Słonie porozumiewają się ze sobą dźwiękami, których ludzkie ucho nie jest w stanie wychwycić. Jednak zwierzęta słyszą je doskonale nawet z odległości 2 km.

Ile waży słoń?

Słonie mają bardzo charakterystyczną budowę ciała. 
  • Głowa zwierząt jest bardzo duża. Nad oczami po obu stronach są dwa półokrągłe guzy kostne. Czoło jest płaskie. 
  • Trąba u słoni indyjskich (Elephas) jest zakończona jednym wyrostkiem chwytnym. Przedstawiciele Loxodonta mają dwa palczaste wyrostki. Ten narząd służy słoniom do oddychania, wąchania, picia, zbierania pożywienia, zrywania gałęzi, a nawet "kąpania się" czy obrzucania się błotem.
  • Wielkość uszu różni się w zależności od gatunku. Zwierzęta z rodzaju Elephas mają małe, drobne uszka. Z kolei przedstawiciele Loxodonta mają duże, szerokie uszy nawet do 1,5 m długości. Są wykorzystywane do chłodzenia ciała w upalne dni.
  • Słonie afrykańskie mają cztery łuki trzonowców po jednym z każdej strony. Mają 30 cm długości i każdy z nich składa się z 34 zębów. Co ciekawe, gdy się zużyją, są zastępowane przez nowe. Z kolei tzw. ciosy to przedłużone siekacze, które rosną przez całe życie zwierzęcia. 
  • Skóra zwierząt jest pomarszczona i pokryta szczątkowym owłosieniem. U słoni indyjskich włosy mogą występować na grzbiecie i karku. Zdarza się, że znajdują się także na zakończeniu ogona. 
  • Przedstawiciele z rodzaju Elephas ważą do 5 ton, wysokość w kłębie osiąga do 3 metrów, a całkowita długość ciała wynosi 5,5-6,4 metrów.
  • Okazy z rodzaju Loxodonta mogą ważyć od 2800 kg (samice) do 6000 kg (samce). Wysokość w kłębie to 2,6-3,2 metra. Całkowita długość ciała wynosi od 6 do 7,5 metra. 

Czy słonie są pod ochroną?

Wszystkie słonie, niezależnie od rodzaju, są zagrożone wyginięciem. Wynika to przede wszystkim z:
  • intensywnego kłusownictwa, przez co liczebność stada znacznie spada i zwierzęta stają się bardziej podatne na ataki mięsożerców;
  • niszczenia środowiska, co prowadzi do zmniejszenia się naturalnych siedlisk, w których słonie mogą odpoczywać, rozmnażać się czy spokojnie rozwijać.
Wiele słoni indyjskich jest wykorzystywanych do pracy na fermach hodowlanych, a także w cyrkach i w ogrodach zoologicznych. Zmuszanie zwierząt do nadmiernej aktywności sprawia, że stają się podatne na choroby i szybciej umierają.

Aby zapobiec wymieraniu słoni, objęto je przepisami konwencji waszyngtońskiej (CITES). Wiele akcji koncentrujących się na ratowaniu tych zwierząt przeprowadza także WWF. Ta organizacja pozarządowa wskazuje, że np. w Tajlandii powstają sanktuaria słoni. Ich właściciele wykupują ssaki z niewoli, a następnie pozwalają im swobodnie chodzić po parku. Zwierzęta, które tam przebywają, nie są wykorzystywane do celów turystycznych i prowadzą spokojne życie, prawie jak na wolności.

Ile trwa ciąża u słoni?

Ciąża u słoni trwa od 18 do 22 miesięcy. Zazwyczaj rodzi się jedno młode, które waży ok. 100 kg. Pozostaje z matką przez min. rok (w przypadku słoni indyjskich). U słoni afrykańskich małe słoniątka są pod ochroną samicy przez ok. 2 lata. 

Co jedzą słonie?

Słonie są zwierzętami roślinożernymi. W ich menu znajdują się trawy, liście, owoce, konary i małe gałęzie. Za pomocą specjalnych zębów rozdrabniają pożywienie przed połknięciem. Gdy te się zetrą, odrastają nowe, ale maksymalnie 6 razy w ciągu życia. W rezultacie stare zwierzęta, które straciły wszystkie zęby, często umierają z głodu. 

Dorosłe słonie potrzebują ok. 200 kg pożywienia dziennie. Ponadto wypijają do 200 l wody.

Ile żyją słonie?

Słonie afrykańskie mogą żyć do około 60-70 lat w naturalnych warunkach. Słonie azjatyckie zazwyczaj mają nieco krótszą średnią długość życia, żyjąc przeciętnie około 48 lat, ale także mogą dożywać 60 lat lub więcej, szczególnie w ochronie rezerwatów lub w zoo.

Czy słonie są inteligentne?

Słonie mają największy mózg wśród innych zwierząt lądowych. To oznacza, że płaty skroniowe mózgu, które są odpowiedzialne za pamięć, są znacznie większe niż u człowieka. W rezultacie ssaki mają bardzo dobrą pamięć i potrafią sobie przypomnieć stresujące sytuacje z przeszłości. Dodatkowo dzięki temu doskonale znają topografię terenu i wiedzą, gdzie znaleźć wodę lub pożywienie. 

Temat Słoń znajdziesz również w serwisie:

Słoń - Wiadomości

Słoń - Wideo