Pająki
Wtorek, 31 października 2023 (15:30)
Aktualizacja Wtorek, 31 października 2023 (15:30)
Pająki (Araneae) stanowią najliczniejszy rząd pajęczaków. Przebywają głównie na lądzie, jednak istnieją gatunki, które dobrze się zaadaptowały w środowiskach wodnych. Te zwierzęta można spotkać na wszystkich kontynentach poza Antarktydą.
Pająki - najważniejsze informacje
-
Rząd:
pająki
-
Gromada:
pajęczaki
-
Typ:
stawonogi
-
Królestwo:
zwierzęta
Pająki — występowanie i środowisko
Zazwyczaj pająki chowają się w ciemnych, suchych i ciepłych miejscach. Często budują kokony w rogach ścian, pod i za meblami, pod dachem, za dawno nieużywanymi przedmiotami, a nawet w roślinach.
Jeśli pajęczyna nie jest naruszana, mogą zbudować bardzo rozbudowaną sieć i łapać w nią drobne owady.
Jeśli pajęczyna nie jest naruszana, mogą zbudować bardzo rozbudowaną sieć i łapać w nią drobne owady.
Pająki — tryb życia i zachowanie
Pająki są drapieżnikami. Najwięcej pająków można zauważyć późnym latem, gdy wchodzą w okres godowy. Wtedy masowo szukają partnerów, aby się rozmnożyć.
Następnie tworzą grube pajęczyny, gdzie mogą przetrwać zimę. Dlatego też na początku jesieni w domach można zauważyć prawie w każdym kącie cienkie nici.
Pająki mogą być sprzymierzeńcami w walce z muchami, komarami, mrówkami czy ze szkodnikami roślin, które garną się do domu latem.
Gdy ofiara wpadnie w sieć, jest unieruchamiana, a następnie zjadana. Dlatego też przed usunięciem pajęczyny warto się zastanowić, czy to dobry pomysł.
Niektóre gatunki dodatkowo wzbogacają swoją dietę o pokarm roślinny, np. nektar kwiatów.
Pająki — anatomia
Pająki składają się z dwóch części: głowotułowia i odwłoku. Są one połączone tzw. stylikiem. To specjalnie przekształcony segment odwłoku.
- Głowotułów pająka jest pokryty grubym oskórkiem. Rosną na nim liczne włoski, dzięki czemu zwierzę wygląda na owłosione. Ponadto z tej części ciała wyrastają odnóża. Zazwyczaj jest ich 6 par. Pierwsze dwie to odnóża gębowe. Jedną z nich są szczękoczułki z ruchomym pazurem, do którego uchodzi przewód gruczołu jadowego. Druga to nogogłaszczki, które są zakończone pazurkami. Pozostałe cztery pary odnóży to odnóża kroczne.
- Odwłok tych okazów jest miękki. Z tyłu znajdują się kądziołki przędne, które zawierają tysiące gruczołów przędnych. Produkują ciekłą substancję, która w kontakcie z powietrzem zastyga i tworzy cieniutką nić.
- Układ krwionośny pająków jest otwarty.
- Zwierzęta oddychają za pomocą tchawek lub płucotchawek.
- Mózg pająków składa się z dwóch części.
- W układzie pokarmowym końcowa część jelita jest zamieniona w żołądek ssący. Wewnątrz znajdują się również gruczoły trzustkowo-wątrobowe.
- Wśród pająków występuje zapłodnienie wewnętrzne.
- Większość zwierząt ma dwa woreczkowate gruczoły jadowe. Są umieszczone u podstawy szczękoczułek. Mogą one produkować jad hemolityczny (wywołuje uszkodzenia naczyń krwionośnych i czerwonych krwinek) lub neurotoksyczny (wpływa na układ nerwowy).
- Pająki, które występują w Polsce, mogą mieć od 6 do 8 par oczu. Ponadto osiągają od 1 do 10 mm. Nie są zatem przesadnie duże.
Ochrona i zagrożenia dla pająków
Pająki są bardzo liczną grupą zwierząt, dlatego też wielu osobom wydaje się, że nie są zagrożone wyginięciem. Nic bardziej mylnego. Tych zwierząt jest coraz mniej, ponieważ jest coraz mniej miejsc, w których mogłyby się rozmnażać i zdobywać różnorodne pożywienie. Przyczynami zmniejszania się populacji pająków są także stosowanie chemicznych środków ochrony roślin, a także intensywny system gospodarowania.
W wyniku stosowania pestycydów na polach, ale i w przydomowych ogrodach, jest coraz mniej chwastów, a także owadów, którymi żywią się pająki. Ponadto regularne używanie maszyn rolniczych, czy głębokie naruszanie struktury ziemi prowadzi do niszczenia gniazd i sieci tych zwierząt. W rezultacie owady muszą nieustannie pracować nad odbudowaniem pajęczyn, co nie tylko kosztuje dużo czasu, ale także naraża je na szkodliwe warunki atmosferyczne.
Aby utrzymać populację pająków na stałym poziomie, warto zadbać o bioróżnorodność w ogrodzie. W tym celu zaleca się, aby, np. tworzyć sterty suchych gałęzi, w których mogą się schować te zwierzęta. Warto również siać łąki, które kosi się raz w roku. Istotne jest także ściółkowanie roślin, ponieważ pod materią organiczną pająki mają idealne warunki do tworzenia licznych sieci.
Ciekawostki o pająkach
- Czy pająki w Polsce są jadowite?
Tak, na terenie Polski są pająki, które są jadowite. Np. na terenie Bieszczadów można spotkać gryziela tapetnika, który należy do podrzędu ptaszników. Może ugryźć człowieka, który np. wsadzi dłoń w jego norę. Jednak jego jad nie powoduje zatrucia organizmu. Zazwyczaj po ukąszeniu pozostaje ból i uczucie pieczenia.
- Czy pająki opiekują się potomstwem?
Istnieją gatunki, które po wykluciu się młodych z jaj opiekują się nimi. Dobrym przykładem jest sidlisz piwniczny. Samica zapewnia młodym jajka pokarmowe na początek ich życia. Następnie sama się poświęca i zachęca potomstwo, aby ją zjadły. Dzięki temu stają się mocniejsze i mają większe szanse na przetrwanie.
- Czy pająki mają niebieską krew?
Powszechnie się uważa, że krew pająków jest niebieska. Tak naprawdę jest srebrno-przezroczysta. Jednak ze względu na hemocyjaninę może mieć lekko niebieski połysk.
- Jaki jest największy pająk w Polsce?
Największym pająkiem w Polsce jest bagnik nadwodny. Jego ciało może dorosnąć do ok. 2,5 cm, a jego odnóża mogą mieć rozpiętość nawet do 8 cm.
Temat Pająki znajdziesz również w serwisie:
Pająki - Wiadomości
-
Co w trawie piszczy? One mieszkają przy naszym domu. Rozpoznasz? [QUIZ]
Piątek, 19 kwietnia (05:50)Jeżeli wychylimy nieco nos za próg, wtedy możemy przekonać się, co w trawie piszczy. To najczęściej nieduże zwierzęta, które spotkać można w naszym ogrodzie czy sadzie. Rozpoznajmy je w... -
Na widok kątnika wielu Polaków chwyta za kapeć. Tak tracimy stróża domu
Poniedziałek, 22 stycznia (05:50)Gdy gaśnie światło, ze szczelin naszych domów wyłaniają się demony. Z ciemnych zakamarków wychodzi zwierzę, które budzi szczególnie duże emocje i niezwykle często ląduje pod naszym... -
Pająki aktywne również zimą. Kto mieszka w twoim domu i piwnicy?
Poniedziałek, 22 stycznia (05:20)Wiele polskich pająków zimuje w ściółce lub w kokonie, ale są też takie okazy, które można spotkać w gospodarstwach domowych. Pająki szukające schronienia przed mrozem właśnie teraz mogą... -
Nowe węże, tarantula i szakal. Mogą pojawić się w Polsce już w tym roku
Piątek, 5 stycznia (13:03)Wiele z nich już pojawia się u nas i ten rok może okazać się przełomem w zasiedleniu Polski przez zupełnie nowe gatunki. Niekoniecznie inwazyjne, bo większość z nich zaczyna zakładać... -
Zyzuś tłuścioch. Krewny czarnej wdowy, który mieszka w naszych piwnicach
Czwartek, 9 listopada 2023 (18:46)Nie do końca wiadomo, co kierowało ludźmi, którzy nadali temu pająkowi nazwę - zyzuś tłuścioch. Na pewno mieli poczucie humoru, bowiem to jedna z najzabawniejszych, o ile nie... -
Pająk wałęsak brazylijski. Jadowity, straszny, lubiący banany
Piątek, 28 lipca 2023 (13:00)Wałęsak brazylijski zamieszkuje region Ameryki Południowej. W księdze rekordów Guinessa wielokrotnie widniał jako najbardziej jadowity pająk na świecie. Jego odpowiednio spreparowany jad... -
Kątnik. Pająk w naszych domach. Czy jest groźny i gryzie?
Niedziela, 23 lipca 2023 (11:40)Kątnik to pająk, który żyje w bliskiej obecności człowieka. Zamieszkuje domostwa, gdzie o śladach jego bytowania świadczą pajęczyny. Czy powinien budzić niepokój? Czy kątnik gryzie i... -
Które pająki gryzą i jakie ślady zostawia ich ugryzienie?
Sobota, 22 lipca 2023 (11:15)Kontakt z naturą jest dobry dla ciała i umysłu, ale środowisko na zewnątrz kryje małe pułapki, takie jak ryzyko ugryzienia przez pająka. To doświadczenie jest zawsze nieprzyjemne. Może...
Pająki - Wideo
-
Przemysław Białkowski podcast: Pająki
Środa, 17 stycznia (13:55)Na całym świecie żyje ponad 50 tys. gatunków pająków. Tylko w Polsce jest ich aż 800. W większości mają bardzo czarny PR, choć wcale nie muszą być groźne dla człowieka. O ich zwyczajach w...