Nietoperze

Piątek, 27 października 2023 (15:24) Aktualizacja Wtorek, 31 października 2023 (12:13)

Nietoperze (Chiroptera) to jedyne ssaki zdolne do aktywnego, trwałego lotu. Należą do rzędu nietoperzowatych i dzielą się na ponad 1300 gatunków, zamieszkując niemal każdy zakątek świata. Choć często kojarzone z nocą i mrokiem, odgrywają kluczową rolę w ekosystemach, polując na owady, zapylając kwiaty oraz rozprzestrzeniając nasiona. Ich unikalna zdolność do echolokacji pozwala im nawigować w ciemnościach i łapać zdobycz.

Nietoperze Rośliny i zwierzęta - najważniejsze informacje — Na świecie żyje ponad 1300 gatunków nietoperzy. /123RF/PICSEL

Nietoperze - najważniejsze informacje

Rząd:

nietoperze
Gromada:

ssaki
Typ:

strunowce
Królestwo:

zwierzęta

Nietoperze — występowanie i środowisko

Nietoperze występują niemal na całym świecie, poza Arktyką i Antarktydą. Najwięcej gatunków można spotkać w krajach tropikalnych. Są obecne również w Polsce.

Nietoperze najchętniej przebywają w jaskiniach i grotach, które zapewniają im ochronę przed drapieżnikami, a także przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Zwierzęta te można także spotkać w lasach, gdzie mogą z łatwością polować na owady. Nierzadko są również spotykane w górach. Co ciekawe, nietoperze zaadaptowały się także do życia w miastach w pobliżu ludzi, dlatego wiele budynków stanowi dla nich schronienie.

Nietoperze — tryb życia i zachowanie

Nietoperze prowadzą nocny tryb życia. Ponadto są jedynymi ssakami, które wykorzystują echolokację. Dzięki niej nawet w całkowitej ciemności są w stanie zlokalizować obiekty i przeszkody ze względu na emitowanie dźwięków o wysokiej częstotliwości, które odbijając się od przeszkód, pozwalają nietoperzom uniknąć kolizji z nimi.

Większość nietoperzy to drapieżniki żywiące się owadami. Ich dieta obejmuje różnorodne insekty, takie jak komary, ćmy, chrząszcze i muchy.

Niektóre gatunki chętnie żywią się także nektarem kwiatowym, owocami, a nawet rybami czy krwią innych zwierząt.

Nietoperze mogą żyć samotnie lub w dużych koloniach, które mogą liczyć nawet tysiące osobników. Zwierzęta te wykazują zdolność aktywnego lotu i przyjmują charakterystyczną pozycję podczas spoczynku, wisząc głową w dół, dzięki specjalnej budowie dolnych kończyn.

Nietoperze hibernują w okresie, w którym występuje ograniczony dostęp do pokarmu, czyli zimą. W tym czasie obniżają temperaturę ciała, dzięki czemu funkcje życiowe są spowolnione, co pozwala im przetrwać trudny czas.

Nietoperze — anatomia

Nietoperzy nie da się pomylić z innymi ze względu na charakterystyczną anatomię. Ich ciało ma wielkość od 3 do 14 cm, a masa wynosi od 2 do 200 gramów. Nietoperze przeżywają do 30 lat.

Skrzydła umożliwiają nietoperzom latanie. Składają się z wydłużonych palców przedniej kończyny, przedramienia i ramienia. Między nimi występuje charakterystyczna błona lotna, która umożliwia przechowywanie większej ofiary.
Kończyny tylne pozwalają nietoperzom swobodnie zwisać w dół bez większego wysiłku. Stawy kolanowe zwrócone są w tylnym kierunku, co odróżnia budowę kończyn nietoperzy od innych ssaków.
Na powierzchni skóry widoczne są liczne brodawki.
Wydatne uszy stanowią podstawowy zmysłu słuchu, gdyż umożliwiają echolokację.
Oczy u większości gatunków są bardzo małe, gdyż do orientacji nietoperze wykorzystują głównie echolokację.
Ubarwienie nietoperzy jest brązowe lub szare.

Ochrona i zagrożenia dla nietoperzy

Wszystkie nietoperze są w Polsce objęte ścisłą ochroną, gdyż są zagrożone wyginięciem. Niestety czyha na nie wiele zagrożeń, które dzielą się na całoroczne i sezonowe. Niektóre z nich są naturalne, a inne związane bezpośrednio z działalnością człowieka.

Jednym z głównych zagrożeń jest utrata siedlisk spowodowana wylesianiem, urbanizacją i zmianami w krajobrazie. Często nietoperze korzystają z jaskiń, które są łatwo dostępne dla turystów, co może prowadzić do zakłócenia ich spokoju. Często mowa o świadomym lub nieświadomym przebudzeniu hibernujących osobników, które może doprowadzić do śmierci głodowej.

Ponadto zanieczyszczenie środowiska, wywołane np. przez stosowanie pestycydów w rolnictwie, może prowadzić do zatruwania ich pokarmu, czyli owadów. Nietoperze są także narażone na śmierć związaną z kolizjami z pojazdami i infrastrukturą, zwłaszcza w rejonach o dużym natężeniu ruchu. Dużym zagrożeniem są również remonty i modernizacje budynków, w szczególności gdy są przeprowadzane w chwili, w której młode nietoperze nie są jeszcze samodzielne.

Dodatkowo wiele gatunków może być podatnych na choroby, które mogą poważnie zagrażać ich zdrowiu i tym samym przetrwaniu populacji.

Ciekawostki o nietoperzach

Paleontolodzy odkryli skamieniałe szkielety nietoperzy w USA pochodzące sprzed ponad 50 milionów lat.
Wplątywanie się nietoperzy we włosy jest mitem, gdyż zwierzęta te boją się ludzi.
Nietoperze to jedyne ssaki, które są w stanie latać to nawet z prędkością niemal 100 km/h.
Gatunek ten jest jedynym na świecie ssakiem, który potrafią echolokować. To proces polegający na emitowaniu wysokich dźwięków i nasłuchiwaniu ich odbijającego się echa, co pozwala nietoperzom lokalizować obiekty czy też przeszkody i odległości od nich, gdy jest zupełnie ciemno.
Nietoperze są w stanie przeżyć na wolności nawet 30 lat.
Wysokie tony dźwięków wydawanych przez nietoperze nie są słyszalne przez ludzkie ucho.
Najwygodniejszą pozycją dla nietoperzy jest wiszenie głową w dół i jako jedyne zwierzęta są w stanie przetrwać w niej tak długo.
Nietoperze są w stanie magazynować pokarm w postaci tkanki tłuszczowej, która stanowi 30% masy ich ciała. Dzięki temu są w stanie przetrwać zimę.
Nietoperze zapadają w sen zimowy, hibernując swoje ciało.
Zwierzęta te są w stanie zjeść nawet 3000 komarów dziennie.

Temat Nietoperze znajdziesz również w serwisie:

Nietoperze - Wiadomości

Nastał czas nietoperzy. Co zrobić, gdy schowają się za zasłoną?

Wtorek, 26 marca (10:35)

Nadszedł czas nietoperzych przelotów. W związku z tym te zwierzęta mogą pojawić się tuż obok nas, nawet na klatkach schodowych i w mieszkaniach. Co robić podczas takiego spotkania?
Kopali kanał i znaleźli wampira. Nietoperz wywrócił wszystko do góry nogami

Wtorek, 27 lutego (11:13)

Kanał Panamski powstał ponad 100 lat temu jako przełom w żegludze, który skrócił podróż z Atlantyku na Pacyfik. Teraz jednak jest pogłębiany i te prace pozwoliły odkryć znaleziska...
Polskie nietoperze są inne niż wszystkie. Lubią to, czego reszta unika

Środa, 21 lutego (12:30)

Badania przeprowadzane w wielu miejscach na świecie wykazały dość niezwykłe zachowanie nietoperzy. Wydawać by się mogło, że chętnie skorzystają z pełni księżyca w czasie nocy, aby łatwiej...

Reklama

W Portugalii miała powstać kopalnia litu. Przeszkodziły nietoperze

Piątek, 26 stycznia (11:23)

Mieszkańcy kilku wsi w masywie górskim Serra da Argemela, we wschodniej Portugalii, protestujący przeciwko planom budowy kopalni litu, zyskali nietypowych sprzymierzeńców w walce z...
Gigantyczne wampiry żyły w Argentynie. Nazwano je na cześć Drakuli

Czwartek, 11 stycznia (18:15)

Współcześnie żyjące wampiry są wśród nietoperzy wyjątkiem. Wysoce wyspecjalizowane pokarmowo, żywią się tylko krwią, dzięki której budują także złożone struktury społeczne. Krew nie jest...
Absolutny rekordzista. Nietoperz wydala wszystko po 15 minutach

Wtorek, 19 grudnia 2023 (18:22)

Z ludzkiego punktu widzenia - można by mu współczuć. Ten nietoperz bowiem co tylko zje, to od razu... wydala. Przy czym w jego wypadku "od razu" znaczy naprawdę od razu, bardzo, ale to...